Over narcisme: Het narcistische familielid
Narcistisch misbruik vindt natuurlijk niet alleen plaats binnen relaties in de relationele sfeer, maar ook binnen gezinnen. En het is lang niet altijd zo dat de ouders de narcist zijn en hun kind misbruiken. Het kan ook andersom het geval zijn. De ouders worden misbruikt door hun kind of schoonzoon/-dochter. Het is niet voor niets zo dat het percentage ouderen groeit dat niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk wordt misbruikt.
Ruzies in families is iets wat meer en meer lijkt voor te komen. Het percentage mensen wat geen contact meer heeft met familie lijkt in deze tijd steeds grotere vormen aan te nemen. Waar vroeger de familie draagvlak bood en de veilige beschermde omgeving was, de zogeheten veilige thuishaven, lijkt daar nu steeds minder sprake van te zijn. Het huis staat leeg. Mede door de individualisering van de maatschappij. Maar wat als je te maken hebt met een (schoon-)zoon of dochter die zelf narcistisch is?
'De bom barst'
Wat je vaak ziet gebeuren wanneer de kleinkinderen wat groter zijn en er door opa en oma niet meer opgepast hoeft te worden, "de bom barst". De ouders zijn niet langer "nodig" en dus is het ideale moment aangebroken om het contact te verbreken. Vaak is dit niet iets wat is ontstaan van de ene op de andere dag. Vaak woekert er vanuit de (schoon-)zoon of dochter al gelange tijd een onderliggend gevoel van minderwaardigheid, het gevoel achtergesteld te worden en een vorm van jaloezie en frustratie naar een ander familielid. De narcist in kwestie zal dit echter nooit hardop durven toegeven of uitspreken aan de (schoon-)ouders, want dit is nu juist precies datgene wat een narcist níet wil voelen.
Dus wat gebeurt er? Alle tekortkomingen van het eigen ik worden geprojecteerd op de ouders en er worden van gebeurtenissen die normaal gesproken redelijkerwijs uitgesproken zouden kunnen worden, enorme drama’s gemaakt. De narcist is in deze dan ook altijd het slachtoffer, voelt zich tekortgedaan en benadeeld en zal er ook niet voor schromen om dit aan zijn/haar omgeving te laten zien. En aangezien een narcist geen loyaliteit kent, zal heel de wereld weten hoe de narcist -vanuit de eigen optiek- door de ouders tekortgedaan wordt. Want dit betekent voor de narcist ook een vorm van aandacht en dat is precies datgene wat de narcist wil. Onverdeelde aandacht, van iedereen.
Conflict oplossen
Het oplossen van conflictsituaties met een narcistische (schoon-)zoon of dochter zijn uitermate lastig, zeker als de narcist niet kan en wil praten. Dit heeft vaak te maken met het sterk opgeblazen ego en het onderontwikkeld vermogen tot zelfreflectie. Voor een narcist voelt praten en/of excuses maken als een persoonlijke nederlaag. Alleen dit betekent niet dat je als ouder dan maar alles over je kant moet laten gaan of accepteren, omdat de situatie nu eenmaal zo is. Nee, blijf te allen tijde ook je eigen grenzen bewaken, ook als dit helaas betekent dat je je zoon of dochter (tijdelijk) niet langer ziet. En dit is makkelijker gezegd dan gedaan.
Een conflict oplossen kun je niet alleen, dit moet van twee kanten komen en als de één of de ander eigenlijk de wil, kracht of kunde niet heeft om tot een compromis te komen, dan houdt het op een gegeven moment op. Als je als ouders er alles aan hebt gedaan om tot je narcistische (schoon-)zoon of dochter door te dringen en deze is niet in staat om een redelijke discussie aan te gaan en blijft voortdurend aan het eigen standpunt vasthouden, of heeft eigenlijk geen oprechte interesse om het conflict op te lossen en behoefte aan contact, dan is het op een bepaald moment genoeg. Bemiddeling heeft dan geen zin en je"zelf" opofferen ten behoeve van de ander is nooit de manier. Ook de narcist in kwestie moet weten dat er grenzen zijn. Narcisten denken namelijk alleen maar in termen van zwak of sterk en winnen of verliezen. Dat betekent wanneer jij voortdurend over je grenzen heen laat gaan door je narcistische (schoon-)zoon of dochter, deze dit niet zal zien als een teken van liefde, maar als een teken van zwakte. Blijf daarom altijd naar je"zelf" luisteren, hoe ver kan en wil je gaan voor dit familielid en heeft het daadwerkelijk zin op dit moment? Hoe hard dit ook is.
Wil je hier over doorpraten, dan kun je altijd contact met me opnemen voor een consult. Ook deze vorm van misbruik is ongelooflijk schrijnend en komt helaas steeds vaker voor.
Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training. Iedere derde zondag om de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl.
Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.
Charlotte schreef eerder onder andere:
Een narcist als collega of leidinggevende
Herstel van trauma na narcistisch misbruik
