Over narcisme: Een narcist als collega of leidinggevende
Er wordt veel gesproken over narcistisch misbruik in relaties tussen partners, ouders en kinderen. Maar ook op de werkvloer komt dit nogal eens voor. En vaak, je raadt het al, zonder dat anderen dit doorhebben.
Behandelen als een klein kind
De narcist als collega is iemand die behandeld moet worden als een klein kind. Ze gaan voor hun eigenbelang en collega’s die in hun ogen concurrenten zijn, omdat ze bijvoorbeeld creatiever, slimmer of charismatischer zijn, kan het leven flink zuur gemaakt worden. Je ziet het dan ook vaak gebeuren wanneer er een narcist in een team bivakkeert, het team op termijn versnipperd. Hoe komt dit?
Narcisten hebben de neiging om deining te zoeken en collega’s tegen elkaar op te zetten, om op deze manier zelf die interessante opdracht, functie of klus te krijgen. Daarnaast hebben ze de neiging overal de credits voor op te strijken en er met jouw ideeën vandoor te gaan.
Als je collega een narcist is, kun je dus maar beter zorgen dat je vriendjes wordt of, nog beter, een baan elders gaat zoeken. Te gek voor woorden zou je zeggen, en dat klopt ook, alleen een narcist ziet in alles een wedstrijd en wil altijd macht en winnen. En tegen mensen die zo bedreven zijn in deze manier van leven, daar kun jij als weldenkend mens echt niet tegenop.
De narcist als leidinggevende is weer van een ander kaliber. Dit type werkgever kan je op handen dragen als je hem of haar duidelijk het gevoel geeft dat hij/zij de macht heeft en de baas is, echter zodra je tegengas geeft of de narcist ergens mee confronteert, heb je de poppen aan het dansen. En aangezien de leidinggevende narcist geen tegenspraak duldt en er een hekel aan heeft als hij/zij op de vingers wordt getikt door "zijn onderdanen" kan dit uitmonden in woede-uitbarstingen, negeren en vervolgens treiterijen die langdurig en subtiel voortgezet kunnen worden. Ook in dit geval geldt: maak dat je wegkomt. Jij zult uiteindelijk vroeg of laat je wonden moeten likken en het veld moeten verlaten.
Waarom krijgen narcisten hogere posities?
Toch zie je dat op de hogere posities in het zakenleven het juist vaak narcisten zijn die deze functies bekleden. Hoe kan dit, terwijl er eigenlijk zo slecht mee samen te werken valt?
Narcisten zijn charismatisch, geboren leiders, mensen met een visie. Althans, zo doet men zich voor en daar geloven de meeste mensen in eerste instantie ook in. Ze voelen zich daarnaast oppermachtig en superieur aan de rest, dus vertonen ze daar ook bijpassend gedrag bij wat mensen al op bewust en onbewust niveau intimideert en imponeert. De narcistische manager of leider kan tevens makkelijk beslissingen onder druk of moeilijke omstandigheden nemen, omdat deze weinig tot geen empatisch vermogen ervaart en hierdoor volledig rationeel kan opereren. Als je er echter doorheen prikt, zie je dat er van de opgestane visionair vrij weinig overblijft als deze zijn/haar zin niet krijgt, tegengesproken wordt of tegenslagen krijgt te verduren. Dan komt weer het kleine kind met het minderwaardigheidscomplex naar boven wat staat te stampvoeten en in woede uitbarst om op die manier te laten gebeuren wat hij of zij wil.
Wees dus met een narcist als collega, manager of leidinggevende gewaarschuwd. Het is meestal een onveilige, instabiele werkomgeving en zolang je niet gezien wordt als concurrent, tegenstander of tegensputtert en blijft meegolven op de woeste golven van de narcist, is het vol te houden. De vraag is alleen hoe lang je dit kunt en wilt volhouden. Respect en eigenwaarde voor je eigen ik staan te allen tijde bovenaan en daar dient niemand misbruik van te maken. Wil je hier over doorpraten of zit je in zo’n situatie en je hebt coaching nodig, laat het me weten.
Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training. Iedere derde zondag om de twee maanden verschijnt zij hier met een column op Ze.nl Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.
Charlotte schreef eerder onder andere:
Herstel van trauma na narcistisch misbruik
Stalking bij narcistisch misbruik
