Over narcisme: Van narcistische ouder naar narcistische relatie

Er zijn veel kinderen, jong en oud, die gebukt gaan onder terreur van hun narcistische vader of moeder. En in sommige gevallen zelfs bij beide ouders. Dit heeft ernstige gevolgen voor het kind. Het kan betekenen dat een kind een beschadigd zelfbeeld ontwikkelt en in enkele gevallen ook een narcist wordt. 

Opvoeding door narcist

Wat een narcistische ouder doet, is vergelijkbaar met narcistisch misbruik in een relatie, met één verschil dat het kind nog geen eigen "Ik" heeft ontwikkeld. Juist door een goede balans tussen complimenteren, bevestigen en aandacht geven, moet er ook ruimte zijn voor het kind in ontwikkeling naar zijn of haar volwassenheid, om fouten te (mogen) maken en te mogen zijn zoals hij of zij is. Het kind moet ervaren, dat je van fouten maken wijzer wordt en leren een eigen identiteit op te bouwen. Dit is van groot belang als je later volwassen bent, want juist door een gezonde dosis eigenwaarde, leer je voor jezelf op te komen, je uit te spreken, grenzen aan te geven en beschik je over een gezond zelfvertrouwen. Als je echter met een narcistische ouder te maken hebt, is dit verre van het geval. Je kunt het nooit goed genoeg doen. Doe je A, moet het B zijn en doe je dan B, moet het toch weer A zijn. Er hoeft maar iets mis te gaan wat hen niet zint, of de omgeving heeft het te verduren. Er wordt afgereageerd op de omgeving en dit kan dagen duren. Een narcistische ouder is een onveilige ouder, want je weet nooit wanneer de stemming omslaat en dat kan ieder moment van de dag gebeuren. Er wordt ook in deze relatie dus veel ontregeld en gemanipuleerd. Je kunt voor van alles en nog wat worden uitgemaakt en deze ouders zullen er onvoldoende voor je zijn. Ook hier geldt weer: Het draait om hen. Niet om jou. Wanneer je dus met een narcistische ouder te maken hebt, zie je dat het kind van deze ouder vaak op latere leeftijd problemen gaat krijgen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten:

Bijvoorbeeld door op de "verkeerde" man of vrouw te vallen. Dit betreft niet alleen relaties, maar ook contacten in vriendschappen en op de werkvloer. Hoe komt dit?

Kinddeel

We hebben allemaal verschillende "delen" in ons, waaronder ook ons "kinddeel". Dit deel is juist in de opvoeding met de narcist als ouder, beschadigd geraakt. Dit deel in ons roept ook op latere leeftijd onbewust om aandacht en zorg om hersteld te worden. En hoe kan dat in de optiek van ons onbewuste opgelost worden? Door het hele verhaal opnieuw te doorleven, maar ditmaal met onze partner. Datgene wat in de schaduw ligt, moet in het bewustzijn worden gebracht. Dit houdt in dat we alle bevestiging, aandacht en gevoel voor eigenwaarde die we in onze kindertijd hebben moeten ontberen, nu via onze partner alsnog proberen te krijgen.

En welke kenmerken moet deze partner dan hebben? Juist, die van onze narcistische ouder. Dit betekent dus dat je vaak ziet dat mensen die een narcist als ouder hebben of hebben gehad, ook onbewust een partner uitzoeken die narcistisch is. En juist de bevestiging, aandacht en eindelijk de ruimte om te kunnen zijn die je bent, zal ook bij deze partner ontbreken. Want deze "foute" metgezel zal je eigenwaarde weer doen afbrokkelen. Je zit dus als het ware in een vicieuze cirkel.

Aandacht

De andere kant van de medaille is, dat een narcist als partner je in eerste instantie de hemel in prijst. En dat betekent voor jou als kind van een narcistische ouder dat je hier extra gevoelig voor bent. Dit is namelijk precies datgene wat je altijd hebt moeten missen en nu komt deze man of vrouw voorbij en die geeft je dat! Dit kan ervoor zorgen dat je in eerste instantie de alarmsignalen niet doorhebt of ziet. Je hebt als het ware een mist voor je ogen gekregen door de mooie woorden en eindelijk iemand die jou wel ziet zoals je bent. Denk je. 

Dan blijkt dit een "foute" partner, die je nog meer bevestigt in je lage gevoel voor eigenwaarde.

Cirkel doorbreken

Het is dus erg belangrijk om aan jezelf te werken en zelfonderzoek te doen. Wat maakt het dat je op "foute" mannen of vrouwen valt? Hoe kan je het verleden met jouw narcistische vader of moeder helen? Dit zijn zaken die onder andere aan bod komen in coaching. Realiseer je, we zijn allemaal kinderen van onze ouders en als kind wil je graag de erkenning van je ouders. Je wilt gezien worden, zelfs als je 65 bent. Je blijft per slot van rekening hun kind. Juist daarom is het goed om aan je"zelf" te werken, want je zult van je narcistische ouder nooit volledige erkenning krijgen. En als die erkenning er is, is het van tijdelijke aard. Op mijn website ga ik dieper in op de narcistische ouder, want hier is nog veel meer over te vertellen en ook dit is een onderwerp wat aandacht verdient. Een relatie met een narcistische ouder is niet eenvoudig en kan je veel verdriet doen en een eigen identiteit ontnemen. 

Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl. Iedere derde zondag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl,

Charlotte schreef eerder onder andere:

Had je het narcistisch misbruik kunnen voorkomen?
Tips voor omgang met een narcist
Codependentie en narcisme