Ananda (26): 'Mijn eetstoornis is het beste dat mij is overkomen'
Door haar slechte relatie met eten, ontwikkelde Ananda (26) rond haar vijftiende een eetstoornis. Toen haar menstruatie uitbleef, wist ze dat ze iets moest veranderen. De keuze om te willen herstellen was makkelijk, maar de rollercoaster die volgde was allesbehalve dat. Toch is Ananda ervan overtuigd dat je van een eetstoornis af kunt komen - als je de strijd met jezelf écht aan durft te gaan. "Het was echt een gevecht in mijn hoofd: wil ik de controle en dit lichaam vasthouden, of wil ik leven en zwanger kunnen worden?"
Lees ook: Je menstruatie blijft uit: dit kan aan de hand zijn
Regels over eten
Een eetstoornis draait zelden over eten of mooi gevonden willen worden. Het gaat om controle hebben over je lichaam en zo ook wat je in je lichaam stopt. Als er eenmaal een stoornis is ontwikkeld, verdwijnt die niet zo gemakkelijk. Ananda: “Ik heb eigenlijk altijd de controle over eten willen hebben. Ik dacht: ‘Als ik dunner ben, vinden andere mensen mij leuker’. Ik was heel onzeker, voelde me nooit ergens op mijn plek. Misschien dat social media toen al meespeelde, dat zou best kunnen. Ik voelde mij nooit goed genoeg. Niet voor mezelf en niet voor de buitenwereld. Die gedachtes heb ik mezelf ooit aangepraat. Wat je tegen jezelf zegt, ga je geloven.”
“Ik had allerlei regels. Zo mocht ik alleen op bepaalde tijden eten: ontbijt, lunch, om drie uur 's middags, 's avonds en niet meer na acht uur. Ik moest een appel eten als lunch, mocht geen snoepgoed, geen olie in het eten en zo min mogelijk vetten. Doordat je lichaam constant bezig is met wanneer het de volgende maaltijd krijgt, heb je geen ruimte om aan andere dingen te denken. Ik wilde mijn emoties niet voelen, vooral niet toen mijn relatie uitging. Ik ben nog meer gaan sporten en at steeds minder. Het perfecte recept voor het ontwikkelen van een eetstoornis.”
Een wijze les
Een eetstoornis is meer dan wat problemen hebben met eten. Het is een mentale ziekte. Je komt er niet makkelijk vanaf en je kunt er ook al geen pilletjes tegen slikken. Het herstel hangt volledig af van je eigen aanpak. “Het stemmetje in mijn hoofd legde eetregels op en vertelde wat ik moest doen. 'Sport vaker, loop nog een rondje, eet wat minder'. Die denkwijzen moest ik aanpakken. Om te herstellen, moest ik mijn emoties toelaten: de positieve, maar zeker ook de minder leuke emoties. Ik moest mezelf toestaan om alles te voelen."
“Ik was altijd bezig met mijn toekomst, maar daardoor leefde ik niet in het moment. Ik werd altijd tegengehouden door de stem in mijn hoofd. Zo ging ik bijna nooit uit. Ik ondernam bijna niks met vrienden of met mijn studiegenootjes tijdens mijn uitwisseling in Milaan, want ik wilde per se die controle houden op eten. Dat maakt dat je je sociaal afzondert. Ik was ook vaak te moe om dingen te doen, ik sliep soms wel twaalf uur per nacht. Overnachten bij anderen deed ik ook niet, want ik moest en zou sporten in de ochtend.”
Niet meer ongesteld
“Op een gegeven moment werd ik niet meer ongesteld. Je lichaam heeft eten nodig voor energie en het zet functies als menstruatie uit als het in overlevingsstand gaat. Ik begon me toen wel af te vragen of ik wel zo gezond bezig was. Mijn ouders en broertje zeiden ook steeds vaker dat ik te dun was. Onbewust wist ik dat ook wel. Ik wist dat ze gelijk hadden. Ik wilde het nog niet toegeven, maar diep van binnen wist ik dat dit niet zo door kon gaan. Doordat ik niet meer ongesteld werd, ging ik nadenken over de toekomst. Als ik ooit kinderen wil, moest ik actie ondernemen. ”
Weg naar herstel
Ananda wist dat het zo niet langer door kon gaan. Er moest iets veranderen. Ananda: “De keuze om te herstellen was geen moeilijke. De uitvoering was daarentegen veel lastiger. Beter voor mezelf zorgen en luisteren naar mijn emoties viel erg zwaar, dat is het soms nog steeds.”
"Het was echt een gevecht in mijn hoofd: wil ik de controle en dit lichaam vasthouden, of wil ik leven en zwanger kunnen worden? Ik kon wel naar een dokter, maar dan zou het symptoom aangepakt worden en niet de oorzaak. Het moest vast dieper liggen. Waar kwamen die gedachtes vandaan? Waarom wilde ik die controle zo graag hebben? Ik ben toen gaan kijken naar mijn patronen en hoe ik kon ontspannen. Dat is bij iedereen anders. Ik vond dansen heel fijn, dat deed ik dagelijks om in een goeie stemming te komen. Daarnaast schreef ik ook veel. Ik kon pas echt verder gaan met herstellen toen ik de focus wegnam van eten en dingen zocht die ik leuk vond om te doen. Voor sommige mensen is de eerste stap naar herstel ‘meer eten’. Als je te weinig eet of een sonde hebt, moet je lichaam eerst genoeg aansterken om te kunnen dansen en te kunnen bewegen. Je hebt de fysieke kracht en mentale ruimte nodig om te kunnen helen. Als je 24/7 met eetregels bezig bent, is het heel moeilijk om aan je onderliggende issues te werken.”
“Het komt er altijd op neer dat je niet kunt herstellen zonder je relatie met eten aan te pakken. Ik heb in mijn herstel bewust de focus op eten afgenomen. Dat is ook een valkuil in herstellen: je wilt beter worden, maar je wilt niet aankomen. Dat is bijna onmogelijk. Het gaat eigenlijk ook niet om het eten, maar meer om de controle loslaten.”
Lange termijn
“Ik denk zelf dat je volledig van anorexia af kunt komen. Natuurlijk vergeet je het niet, maar je kunt op een punt komen dat het je leven niet meer beheerst. Dat je wakker wordt en denkt: ‘Wat ga ik nu eten?’ in plaats van denken aan compenseren en hoe weinig je moet eten. Ik denk dat ik dat punt inmiddels wel heb bereikt. Nu gaat het namelijk heel goed met me. Het blijft makkelijk om op een slechte dag te denken: ‘ik voel me slecht, ik ga weer op dieet’ en dat het vroeger allemaal beter was. Dat was echt niet zo. Ik had het altijd koud, ik had donshaartjes, ik had geen energie, kon geen leuke dingen doen. Ik moet kijken naar de lange termijn. Wilde ik herinnerd worden als iemand haar eigen eten meenam als ze naar een restaurant ging en altijd in de sportschool te vinden was? Of wilde ik herinnerd worden als iemand die rondreisde, plezier had met vriendinnen en zich vrij voelde? Je hebt maar beperkte tijd op aarde en het boeit niemand of je meer of minder weegt, als jij maar lekker in je vel zit.”
“Tegen mijn jongere zelf zou ik dan ook willen zeggen: leef meer in het moment en wees dankbaar voor wat je hebt. Je bent goed zoals je bent. Ik zou niet zo streng zijn geweest tegen mezelf. Ik zou liefde geven aan het kleine meisje, haar goed willen voeden, knuffelen, dat soort dingen. Je moet het zelf doen, maar je hoeft het niet alleen te doen. Het is oké om hulp te zoeken, dat weet ik inmiddels ook.”
Poems of Recovery
“Tijdens mijn herstel deelde ik veel gedichtjes en quotes op Instagram. Waarom zou ik niet voor mezelf schrijven en anderen daarmee helpen? Ik heb al mijn gedichten uiteindelijk gebundeld en zo’n twee maanden geleden (augustus 2020, red.) is het boek uitgebracht. Je maakt de hele rollercoaster echt mee in het boek."
Dankbaar
“Het klinkt heel gek, maar mijn eetstoornis is het beste dat mij is overkomen. Als ik mijn menstruatie niet was kwijtgeraakt, had ik misschien helemaal niet besloten om aan mijn herstel te werken en geen gedichten op Instagram gedeeld. Dan had ik dit boek niet uitgebracht, had ik door mijn gedichten nooit allerlei open gesprekken over anorexia gehad met anderen. Ik zou het niemand aanraden natuurlijk, maar ik ben wel echt heel dankbaar.”
Je kunt de dichtbundel van Ananda bestellen via Bol.com.
