Debbie (30) heeft OCD: ‘Het beheerst alles in mijn leven'

Alle kastjes moéten vier keer open en dicht óf er wordt een familielid ziek. Dit soort dwanggedachtes doolden jarenlang in het hoofd van Debbie. Dankzij therapie heeft ze het onder controle weten te houden, maar helemaal overgaan zal het nooit. “Een dwangstoornis bepaalt waar je gaat en staat."

Bijgeloof

“Mijn hele leven al heb ik last van obsessief compulsieve stoornis. Een dwang erbij en weer een dwang eraf. Vroeger uitte het zich in allerlei vormen. Controleren, tellen en herhalen van dingen. Als kind had ik bijgelovige angsten. Ik moest dingen aanraken of iets een paar keer achter elkaar doen. Als ik dat niet zou doen, zou iemand in mijn familie ziek worden. Ook had ik telcompulsies. Alles moest in 2, 4 of 6 aantallen. Zolang het maar een even aantal was.”

“Tijdens mijn jeugd ontwikkelde ik ook obsessief gedrag over mijn gewicht. Ik dacht dat ik te dik was. Ook was ik extreem bang voor puistjes, oneffenheden en plekjes. Verder was ik als de dood dat ik een gaatje in mijn tanden zou krijgen of dat ik een tand moest laten trekken. Na verloop van tijd verdwenen deze obsessies eigenlijk vanzelf.”

Hoog sensitief

“Mijn dwangstoornis heb ik als het ware geërfd. Dwang komt in verschillende vormen voor aan mijn vaders kant van de familie. Mijn vader zelf had er ook last van. Hij wist niet hoe hij met zijn dwang om moest gaan. Bij hem uitte het zich in overmatig schoonmaken en het herhalen van rituelen.”

Lees ook: Escort bezoekt maandelijk 93-jarige dementerende man

“Daarnaast ben ik er gevoelig voor. De dwang was steeds een manier om met spanning en stress om te kunnen gaan. Ik ben ook hoog sensitief. Veel mensen met hoog sensitiviteit hebben last van obsessies, angst en dwang. Spanning is mijn kwetsbaarheid. Ik trek het me erg aan en als ik niet oppas komt de dwang om de hoek kijken. Je kunt het vergelijken met wanneer iemand onder druk van stress veel gaat eten, lichamelijke klachten krijgt of in een verslaving schiet.”

Stemmetje in je hoofd

“Een dwangstoornis houdt je in zijn greep en beheerst alles in je leven. Het bepaalt waar je gaat of staat en wat je wel en niet mag. Het voelt alsof je altijd de controle wil houden, maar juist de dwang krijg je weer niet onder controle. Dat is vreselijk en heel vermoeiend. Het lukt me maar niet om 'gewoon' te doen, omdat het obsessieve stemmetje te overheersend is. Wanneer ik ertegen probeer te vechten, loopt de spanning zover dat het er daarna nog heviger uit komt. Ook lichamelijk merk ik dat: hoofdpijn, misselijk, duizelig en spierpijn. Tegenwoordig kan ik steeds beter uit de situatie stappen.”

“Als kind had het niet zoveel invloed op mijn sociale leven. Later was dat wel anders. Als er bezoek bij mij thuis kwam, was ik eerst uren bezig met schoonmaken. Vooral als er iemand kwam bij wie ik mij niet op mijn gemak voelde. Maar ik had het ook als mijn ouders op bezoek kwamen, terwijl ik niets aan hen hoefde te bewijzen.”

Juiste voorbeeld geven

“Nu ik een zoontje van anderhalf heb, loop ik weer tegen nieuwe dingen aan. Ik vind het best lastig om hem vrij met zand te laten spelen bijvoorbeeld. Dat doe ik wel. Juist omdat ik dat als kind dus niet deed, maar ik zal dat nooit makkelijk vinden. Verder weet ik dat hij, doordat ik die genen ook heb, een dwang zou kunnen ontwikkelen. Toch denk ik dat daar meerdere factoren een rol in kunnen spelen. Als ik weet hoe om te blijven gaan met mijn kwetsbaarheid, blijf ik stabiel. Dan bied ik hem ook een stabiele omgeving. Daarnaast is er mijn man, die geen last heeft van obsessief gedrag of dwanghandelingen. Hij brengt hier een mooi evenwicht in aan.”

Andere mensen helpen

“Sinds ik een jaar of zes was, heb ik gesprekken gehad bij meerdere instanties en therapeuten. Uiteindelijk kwam ik vijf jaar geleden bij de deeltijdtherapie uit. Hierna heb twee opleidingen tot ervaringsdeskundige gevolgd, een bedrijfsplan gemaakt en mijn eigen coachingspraktijk opgezet.”

“Een dwangstoornis gaat nooit over. Bij spanning ligt het op de loer en pakt het je als je er niet voor waakt. De dingen die ik in therapie heb geleerd pas ik nog steeds toe. Ik merk wel dat ik gevoelig blijf voor obsessieve gedachten. Ik heb periodes dat alles prima verloopt, er rust is in mijn hoofd en dat ik weinig merk van angst. Voor mijn werk is dit natuurlijk ook noodzakelijk, anders kan ik een ander niet coachen. Ik moet hoe wel altijd alert op blijven.”

“Ik schaam mij niet meer voor mijn kwetsbaarheid. Mijn dwang heeft me ontzettend veel narigheid bezorgd, maar ik heb het weten om te zetten in iets positiefs. Namelijk mijn eigen onderneming waar ik andere mensen met dwangstoornissen help.”

Lees ook: Amanda bleek een hersentumor te hebben: ‘Ik werd blind wakker’