De wereld van pro-ana

Wat is pro-ana precies? 
Pro-ana staat voor Professional Anorectic. Het is een beweging die anorexia als levensstijl ziet. Hier zijn verschillende gradaties in. De oorspronkelijke pro-ana aanhangers zien extreme magerte als kunst. Op de minder radicale sites wordt Ana voorgesteld als je beste vriendin; een meisje dat weet wat ze wil en die ervoor zorgt dat je keer op keer de kracht hebt je eten te laten staan. Op de websites van deze pro-ana's vind je bijvoorbeeld de 10 geboden waaraan ze zich moeten houden om zich pro-ana te mogen noemen. Één hiervan luidt: 'je kan nooit te dun zijn'. Ook worden er tips gegeven over hoe je snel kunt afvallen en wat je moet doen om het zo min mogelijk te laten opvallen. Mensen houden zogenaamde eetdagboeken bij en moedigen elkaar aan om minder, of niet te eten. Ook zijn er foto's te zien van extreem dunne mensen, die zij als voorbeeld zien.

Vaak is de eerste vraag die mensen zichzelf stellen als ze horen over deze sites die anorexia aanmoedigen: 'waarom zijn ze nog niet verboden?' Uit onderzoek blijkt dat het bezoeken van deze websites eerder tot anorexia nervosa lijdt. In Nederland zijn er ongeveer 400 pro-ana sites. Voor 85 van deze sites is sinds kort een waarschuwing geplaatst. Hiermee wordt verteld dat anorexia door veel bezoekers wordt ontkend als ziekte of eetstoornis maar wordt gezien als 'gezonde levensstijl'. Het effect bleek groot, 45% van de bezoekers klikte niet door naar de betreffende pro-ana site na het lezen van de waarschuwing. Dat pro-ana sites gevaarlijk zijn als je toch al vatbaar bent voor het krijgen van een eeststoornis mag duidelijk zijn. Wat zorgt er dan toch voor dat veel mensen deze pro-ana sites regelmatig bezoeken?

Voor- en nadelen pro-ana sites
Het klinkt vreemd om over de voordelen van pro-ana sites te praten wanneer er overal wordt gewaarschuwd voor de ernstige, soms dodelijke, gevolgen van de pro-ana levensstijl. Om te weten waarom deze sites overvloedig worden bezocht, moeten we in de huid van deze pro-ana's kruipen. Wat maakt deze sites zo aantrekkelijk? Waarom wordt anorexia gezien als gezonde manier van afvallen? Waarom zijn ze ervan overtuigd te dik te zijn, terwijl anderen die de sites bezoeken schrikken van de extreem lage streefgewichten die deze pro-ana's hopen te bereiken?

Niet alle bezoekers en aanhangers van pro-ana sites hebben anorexia nervosa, net zo min als dat alle anorexia-patiënten pro-ana zijn. Veel mensen komen in de eerste plaats op deze sites om zo tips te krijgen over hoe ze snel en veel kunnen afvallen. Vaak hebben deze mensen nog een gewoon gewicht, maar denken dat ze te dik zijn. En dan begint het balletje daar al te rollen.

Op veel pro-ana sites wordt het gebruik gemaakt van een zogenaamd 'eetdagboek'. Dit is meestal een blog waarin bezoekers zelf hun reacties kunnen plaatsen. Mensen vertellen elkaar hierin hoeveel ze op een dag gegeten hebben, met het aantal calorieën erbij. Vaak horen hier reacties van trots of schaamte bij. Ze zijn trots als ze minder gegeten hebben als de dag ervoor, of meer afgevallen zijn dan gisteren. Veel voelen zich schuldig omdat ze toch toegegeven hebben aan die vreetbui, of omdat ze zich te ziek voelden om niet te eten. Schokkend voor iemand die dit voor het eerst te zien krijgt. Realiteit voor mensen die geloven dat anorexia een bewuste keuze is.

Dat iedereen daar hetzelfde doel nastreeft; dun worden en jezelf kunnen accepteren, maakt dat ze zich thuisvoelen op deze sites. Het is niet langer een geheim wat ze alleen moeten dragen, want ze bevinden zich in een wereld van mensen die dezelfde dingen meemaken en belangrijk vinden als zij. Dit is dan ook de kracht van pro-ana sites.      

Het nadeel van deze sites is dat het door deze blogs mogelijk wordt gemaakt snel en effectief met elkaar te communiceren. Bezoekers worden overspoeld door berichten van mensen die 10 of 5 kilo willen afvallen in 2 weken. Door de meeste bezoekers wordt de lat erg hoog gelegd. Nieuwe bezoekers zijn vaak onzeker over zichzelf, vinden weinig steun uit hun naaste omgeving en willen snel afvallen. Wanneer ze iets vinden waarin ze zich thuis en begrepen voelen, willen ze er ook bij horen. De norm die geldt op de meeste pro-ana sites is erg krachtig. Mensen bemoedigen elkaar om meer af te vallen, minder vreetbuien te krijgen en geven elkaar tips om zo effectief mogelijk over te geven.

Ook werken deze pro-ana sites enigszins verslavend. Bezoekers houden het vol om keer op keer zichzelf uit te hongeren, doordat ze worden bemoedigd door verhalen van anderen. Ze hebben deze sites nodig om krachtig te blijven. Een post op een pro-ana website bevestigt dit vermoeden: 'Dankje lorri, ik was goed bezig maar heb tijdje geen internet meer gehad niet meer op de site en het forum kunnen komen en ben hervallen. Dacht dat ik niets was aangekomen blijkbaar was dat wel zo, maar we beginnen gewoon opnieuw!' De sociale druk op een forum en blog zorgt er dus voor dat mensen veel verder gaan in het verliezen van lichaamsgewicht, dan dat ze eigenlijk zelf zouden kunnen/willen.

Het afvallen wat gepromoot wordt op de meeste pro-ana sites wordt ook wel crashdieet genoemd. Je kunt veel afvallen in weinig tijd, maar het is een erg onverantwoorde en ongezonde manier van afvallen. Wanneer mensen hier mee begonnen zijn is het erg lastig er weer mee te stoppen. De complimentjes van mensen uit je omgeving en positieve reacties op de site zorgen ervoor dat je alleen nog maar meer wilt afvallen. Het streefgewicht wordt weer ietsje lager en er wordt op nog ongezondere manier afgevallen.

De pro-ana sites zijn aantrekkelijk omdat mensen die deze sites bezoeken vaak voor het eerst in hun leven het gevoel hebben ergens bij te horen en geaccepteerd te worden. Ze vinden hier steun aan elkaar.  Dit zorgt er echter voor dat ze een ideaal gaan nastreven wat extreem ongezond is. Het snelle afvallen wat gepromoot wordt, en verslavend werkt, wordt door medici niet geheel onterecht ook wel langzame zelfmoord genoemd.

Weet dus waar je aan begint als je pro-ana sites bezoekt!

Dit artikel is geschreven door Yvette van der Roest. Voor meer informatie over anorexia nervosa kun je terecht op haar site www.agirl.nl.