Wanneer vraagtekens uitroeptekens worden...

Het verhaal in deze autobiografische roman begint bij het begin: Ergens in Nederland wordt een gezond kind geboren dat opgroeit tot een normaal meisje, maar uitgroeit tot een zeer ontevreden jonge vrouw. Het is een vrouw die veel met haar uiterlijk en uiterlijke schijn bezig is. Haar doel in het leven is van een dubbeltje een kwartje te worden. Ze trouwt met een goedzak en hij ziet het stichten van een gezinnetje wel zitten. De vrouw haat kinderen. Maar niet veel later raakt ze zwanger en er wordt een dochtertje geboren dat ze Rosaline noemen. De moeder noemt haar 'het kind'. Ze haat het kind, maar de aandacht die ze na de bevalling krijgt bevalt haar wel. En dit lijkt op het begin van het syndroom van Münchhausen by proxy.

Münchhausen by proxy

Het syndroom van Münchhausen by proxy (Mbp) is een vorm van (voornamelijk kinder)mishandeling en wordt niet beschouwd als een geestesziekte of een psychologische stoornis. Mbp is een antisociale gedragsstoornis die ontstaat uit een alles overheersende, perverse en ziekelijke behoefte aan aandacht.

Kleine kinderen mogen wel gezien maar niet gehoord worden

Het is al snel duidelijk dat deze moeder absoluut niet van haar kind, maar wel van aandacht houdt. Buiten speelt zij de perfecte moeder en showt ze met haar mooie baby, maar eenmaal binnenshuis verwaarloost zij het onschuldige en zoete kind. De hang naar aandacht wordt steeds extremer en ze doet het kind eigenhandig lichamelijk iets vreselijks aan. De moeder geniet daarna volop van alle aandacht die ze daardoor van de dokters en mensen om haar heen krijgt. Nu krijgen de gevoelens en gedachten van de kleine timide Roos ook een duidelijkere stem in het verhaal. Haar gedachten maken dat je beetje bij beetje een steeds duidelijker en compleet beeld kan vormen van de situatie waarin zij in haar jonge leven al jaren elke dag in stilte moest leven. Met elk woord en elke zin die je verder leest wordt het verhaal van Roos gruwelijker.

Wit-te-gan-gen, wit-te-gan-gen

Zo vertelt de moeder dat Roos aan een ongeneeselijke ziekte lijdt en dat het kind niet oud zal worden. Roos mag dit aan niemand vertellen... De vader in het verhaal gelooft alles wat zijn vrouw zegt en zij leeft op de ontelbare 'interessante' ziekenhuisbezoekjes én natuurlijk de aandacht die ze daardoor krijgt. Roos wordt klein gehouden en vindt hierdoor geen aansluiting bij leeftijdgenootjes en haar liefde voor dieren groeit. Alles wat Roos lief is wordt haar haar hele jonge leven lang het liefst zo snel mogelijk door het vreselijke loeder ontnomen en daarbij wordt ze 'met liefde' vernederd. Als Roos haar betuttelende en kleinerende moeder tegenspreekt, kruipt deze in haar slachtofferrol. Ze creëert zo zeer gênante situaties voor de redelijk apathische en cynische Roos. Hoe Roos haar moeder ervaart en hoe zij zich voelt, wordt in het verhaal steeds belangrijker.

Ik moet het boek af en toe even aan de kant leggen. Het leest al vanaf de eerste bladzijden niet echt makkelijk weg. Niet dat het slecht geschreven is, integendeel! Maar het is net alsof dat iemand die je net hebt leren kennen haar levensverhaal in geuren en kleuren aan jou vertelt. Je hoofd tolt er van en je mond hangt open van verbazing maar, hoe heftig het ook allemaal is, je wil er toch naar blijven luisteren. Ik word er alleen wel echt verdrietig en soms een beetje misselijk van. Het zet me aan het denken: als ik alleen door het verhaal te lezen me al zo voel, hoe moet Roos zich dan wel niet voelen?

Gezondheid

Als Roos een tijdje van huis weggaat, is zij niet meer ziek. Zodra ze weer thuis woont zit ze weer bij de dokter... Roos besluit op zichzelf te gaan wonen en het is haar moeder die nu steeds vaker ziek is. In haar hang naar aandacht en macht zet de moeder haar kind steeds vaker publiekelijk voor schut. "Ik ben degene die jou de eerste twaalf jaar van je bestaan in leven heeft gehouden!" is iets waar haar moeder stellig in gelooft. Roos begint daar inmiddels sterk haar twijfels over te krijgen en gaat voorzichtig op zoek naar antwoorden. Ondertussen gaat haar moeder nog altijd onvermoeibaar door met het zieken in Roos haar leven...

Verwerking

Wanneer vraagtekens uitroeptekens worden... Roos Boum schreef dit boek in eerste instantie om haar ervaringen op een rijtje te krijgen. En om met haar ervaring grotere bekendheid aan Münchhaussen by proxy te geven. "Het gaat er niet om wat je hebt meegemaakt. Het gaat erom hoe je daarmee omgaat ." Roos is op zoek naar mensen die hetzelfde hebben meegemaakt als zij. Op 22 augustus jl. plaatste zij een oproep op het Vrouw.nl forum.

Minachting en respect

Nooit eerder las ik een boek als Wanneer vraagtekens uitroeptekens worden... De manier waarop Roos Boum deze autobigrafische roman als slachtoffer/kind van een vrouw/moeder met Münchhausen by proxy heeft geschreven is bijzonder indrukkend en zeer verrassend. Elk hoofdstuk heeft de naam van een plant en als inleiding de beschrijving daarvan gekregen. Hierdoor krijg je een duidelijk beeld bij de karakters in het boek. Het is een heftig, schokkend en zeer persoonlijk verhaal dat ze vertelt zonder daarin dramatisch te zijn. Ze heeft het zo verfrissend nuchter, duidelijk, kleurrijk en gedetaileerd beschreven dat tijdens het lezen de beelden zich vanzelf vormen. Münchhausen by proxy is een gruwelijke vorm van (kinder) mishandeling en het komt helaas ook in Nederland voor. Zowel kippenvel en een brok in m'n keel, als woede en onmacht zijn een paar van de vele emoties die dit verhaal in mij naar boven bracht. Ik heb tijdens het lezen af en toe hardop tegen Roos en haar moeder gepraat en uiteindelijk was ik er helemaal stil van. Wanneer vraagtekens uitroeptekens worden... heeft grote indruk op mij gemaakt. Ik ben er gewoon echt beroerd van. Ik las het boek met tussenpozen in een dikke week uit en ben al een paar weken bezig het verhaal te verwerken. Voor de moeder in dit verhaal voel ik tot nu toe niets meer dan walging en minachting en de vader vind ik een naïef stuk onbenul. Voor een vrouw als Roos Boum kan ik alleen maar respect hebben.

_{Afbeelding verwijderd door redactie}

Roos Boum
Wanneer vraagtekens uitroeptekens worden...
350 pagina's
Uitgeverij: Boekenbent
ISBN-10: 90-8570-070-1
Prijs: ?14,75
Münchhausen by proxy site