Over narcisme: Het masker van een narcist

Projectie

Zaken worden door de narcist geprojecteerd op jou en veelal wordt het zo gedraaid dat je er om gevraagd zou hebben, volgens de narcist. Dit is natuurlijk klinkklare onzin. Ieder mens is verantwoordelijk voor zijn of haar eigen gedrag.

Het grote gevaar is ook dat de meeste narcisten zich naar de buitenwereld op een dusdanige manier gedragen, dat ze een "normale" indruk wekken. Vaak zijn ze uitermate redelijk, sociaal en charmant. Wat het dus nog lastiger maakt om narcisten te herkennen. Ze dragen een masker en hebben bewust of onbewust, een dubbele agenda. Ze gedragen zich in eerste instantie naar het beeld dat ze van zichzelf willen creëren.

Hij of zij wil graag gezien worden als iemand die geweldig is. Behulpzaam, liefdevol, vriendelijk, gezellig etc. En dus gedraagt hij of zij zich naar deze maatstaven. De vraag is alleen hoe lang ze dit volhouden, want zoals gezegd, het is een masker.

Masker valt af

Als je veel met een narcist te maken hebt, in een relatie, een narcist als ouder of op de werkvloer, ontdek je vaak hele andere kanten van deze zogenaamde geweldige, sympathieke en hulpvaardige persoon. De donkere kant en dat is niet zo’n fraaie kant. Dat zijn de momenten waarop het masker valt. Dit kan binnen enkele maanden gebeuren, maar soms na enkele jaren. Er komt bij iedere narcist in ieder geval een periode of moment waarop het masker valt en er van de persoon die zich zo voorbeeldig voordeed, vrij weinig overblijft. Als deze grens eenmaal is overschreden en de narcist zijn donkere kant heeft laten zien, gaan er meer van dit soort momenten ontstaan. 

Juist door deze twee uitersten, kom je in de ontregeling terecht. De narcist draagt je het ene moment op handen en het andere moment zit je in de pijnbank en kun je niets goed doen. Dit wekt verwarring en zorgt ervoor dat jij terug wilt naar de “goede” momenten met de narcist. Met als gevolg? Je gaat je aanpassen, je gaat in gesprek met de narcist en juist dat zijn de momenten waarop jij gemanipuleerd gaat worden. Hierdoor ga jij jezelf steeds meer weggeven en verliezen. Belangrijke valkuil is, dat je ervan uitgaat dat je met een narcist normaal kunt converseren. Dit zal nooit lukken, want de narcist heeft een ernstig probleem! Daarnaast kent hij geen zelfreflectie en projecteert alles op de ander. Dus het hele gesprek zal nooit doordringen of datgene bewerkstelligen wat je ervan hoopt.

Je wordt eerder afhankelijk gemaakt en emotioneel gemanipuleerd.

De “bottom line” waaruit blijkt dat je met een narcist te maken hebt, is dat ze geen verbinding kunnen maken. Niet alleen met jou, maar ook niet met zichzelf, dit reikt tot aan het zogenaamde zielsniveau. Er is geen connectie met de kern, de essentie van het eigen ik. 

Hierdoor kan de narcist niet echt voelen, niet echt genieten, niet echt van iemand houden. Er is sprake van een “onecht zelf”. En juist hierdoor zijn ze zo onbetrouwbaar. Ze leven niet in de werkelijkheid, want ze kunnen zich niet verbinden met deze wereld. 

Alleen zeggen: "Stop ermee en kies voor jezelf", is veel te makkelijk. Er is meer voor nodig. Vaak zit het misbruik na jarenlange terreur zo in je eigenbeeld verweven, dat je de kracht niet meer hebt om voor jezelf te kiezen. Daarom is coaching zo belangrijk, een luisterend oor, iemand die je weer in je eigen kracht laat staan. En dit is niet makkelijk. Een lange weg, maar niet onmogelijk!

Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl. Iedere derde zondag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl,

Charlotte schreef eerder onder andere:

Is er liefde na narcistisch misbruik?
Van narcistische ouder naar narcistische relatie
Had je het narcistisch misbruik kunnen voorkomen?
Tips voor omgang met een narcist