Over narcisme: Trauma bonding bij narcistisch misbruik

Trauma bonding is het resultaat als gevolg van de voortdurende cycli van misbruik waarbij er met onderbrekingen een afwisseling is, tussen steeds sterker wordende beloningen en straf van de misbruiker naar het slachtoffer toe, waardoor er krachtige emotionele banden worden gecreëerd.

Dat klinkt ingewikkeld, maar betekent het volgende;

Wanneer we in een relatie terecht zijn gekomen waarin narcistisch misbruik plaatsvindt, is er sprake van geestelijk en/of lichamelijk geweld. Er wordt onder andere stelselmatig gelogen, gemanipuleerd en gaslighting toegepast.

Door de vele vormen van misbruik, ontstaat er een intense gehechtheid aan de narcist. Dit ontstaat wanneer je het gevoel hebt zowel emotioneel als fysiek afhankelijk te zijn van deze destructieve persoon. Het misbruik wisselt constant tussen beloning en straf, waardoor je afhankelijk wordt gemaakt of bent geworden van de misbruiker en daaruit volgend het onbewuste denkpatroon creëert dat je denkt dat hij/zij almachtig is.

Deze destructieve persoon wil controle en macht op je uitoefenen, dus wat gaat hij/zij doen? Manipuleren, isoleren, intimideren, gaslighting toepassen en zorgen dat al jouw aandacht, tijd en energie naar hem of haar uitgaat, zodat er geen ruimte meer is om bij je"zelf" te komen of te blijven, je in verwarring wordt gebracht en voortdurend gericht bent op de ander waardoor er -zonder dat je het zelf in eerste instantie doorhebt- een ongezonde, maar sterke emotionele hechting ontstaat.

Daarnaast ben je voortdurend afgestemd op de ander door het constante spel van aantrekken en afstoten en word je ontregeld, want word je beloond of juist gestraft? De momenten dat je weer beloond wordt, koester je des te meer en dit worden de momenten waar je naar streeft en voor leeft, omdat deze je hoop, opluchting en geluk geven. Je voelt het verlangen om dit moment en dit samenzijn vast te houden, dus ga je er alles aan doen om dit te bewerkstelligen en de narcist tevreden te stellen. Je wordt dus afhankelijk van het gedrag van een narcist.

Vergelijk het met een kind, deze is ook afhankelijk van zijn ouders. Ook jij bent in een afhankelijkheidspositie terecht gekomen. Weliswaar een ongezonde en ongelijkwaardige, die is ontstaan in deze destructieve relatie door het constante patroon van onbalans en ontregeling. Je begint je zowel fysiek als geestelijk afhankelijk te voelen van de narcist, die dit versterkt door het voortdurende patroon van belonen en afstraffen.

Uit onderzoek blijkt dat dit destructieve gedrag de sterkste emotionele banden ontwikkelt in een relatie, hoe ongezond ook! Maar omdat de aard van deze relaties zo intens is en er sprake is van totale ongelijkwaardigheid en narcistisch misbruik, wordt er een nog groter gevoel van gehechtheid aangewakkerd. Deze sterke gehechtheid wordt ook wel "Trauma bonding" genoemd.

Hoe moet je hier dan van loskomen? Vooropgesteld, tijd is de belangrijkste heelmeester, zeker wat betreft trauma bonding. Maar niet alleen tijd, ook het leren inzien dat je te maken hebt met iemand met een stoornis. Het voelt echt als afkicken, je zult in het begin de behoefte hebben om contact op te willen nemen en aangezien de narcist je vaak niet uit zichzelf zomaar zal laten gaan, maakt dat het nog gecompliceerder. Je bent dus volledig in gevecht, niet alleen om van de narcist los te komen, maar ook in gevecht met je”zelf”. Want mede door trauma-bonding zegt alles in je gevoel terug te willen, ook al weet je met je verstand dat het niet goed voor je is.

Realiseer je dat het contact wat een narcist keer op keer met je opneemt, niks te maken heeft met oprechte liefde, maar met macht en controle. Hij/zij wil je in de greep houden. Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat jij niet degene bent met het probleem, dat is de ander, ook al werd er anders tegen je gezegd door de narcist. Deze heeft je meegesleurd in zijn/haar probleem, je bent gaan hechten op een ongezonde manier en dat zorgt onder andere voor dit moeizame herstel en loslatingsproces.

Onthoud: Ook al voelt het nu niet zo, je bent altijd sterker dan de misbruiker. Jij kunt ervoor kiezen om weg te gaan en te gaan werken aan je eigen herstel en jij kunt er ook voor kiezen weer je"zelf" te worden. Hier zal je hulp bij nodig hebben, je hoeft het ook niet alleen te doen. Ik kan je hierbij helpen. Het is belangrijk dat je bewust de keuze maakt, dat je dit echt wilt en vanuit dat uitgangspunt kun je gaan werken aan herstel na narcistisch misbruik.

Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl. Iedere derde zondag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl,

Charlotte schreef eerder onder andere:

Had je het narcistisch misbruik kunnen voorkomen?
Tips voor omgang met een narcist
Codependentie en narcisme