Over narcisme: Weten narcisten dat ze narcistisch zijn?
Je zult het maar zijn; een narcist. Maar in hoeverre heeft een narcist er daadwerkelijk zelf last van en is deze zich ervan bewust? Onderzoek geeft verklaringen en uitleg.
Is een narcist zelfbewust?
Veel onderzoekers hebben lang de theorie gehad dat narcisten een gebrek aan zelfbewustzijn hebben. Maar is dit ook daadwerkelijk het geval? Deze vraag hebben drie onderzoekers van de University in St. Louis zichzelf ook afgevraagd en hebben drie studies opgebouwd om te kijken in hoeverre narcisten enige vorm van inzicht hebben in hun eigen gedrag en persoonlijkheid. Er werd onderzocht hoe ze geloofden dat ze gezien werden door de ander en hoe ze zichzelf zagen. Er kwam onder andere uit naar voren –niet verrassend- dat narcisten vinden dat ze geslaagd zijn. Ze zien zichzelf als leuker, intelligenter, bekwamer, aantrekkelijker, kortom superieur aan anderen. Maar waar ze zichzelf op positieve aspecten hoger achten dan anderen, geldt dit ook voor de negatieve aspecten. Ze zien zichzelf ook als impulsiever, arroganter en meer op macht en controle gericht dan anderen. Wat blijkt? Narcisten zijn zich er wel terdege van bewust dat ze narcistisch zijn, maar ook van hun reputatie. Diep vanbinnen, (blijkt uit onderzoek) weten ze dat anderen hen anders waarnemen dan hoe zij zichzelf proberen te profileren.
Arrogant zijn is compliment voor narcist
Wat maakt het dan dat een narcist zichzelf zo overschreeuwt en wil opblazen als deze toch weet dat anderen vaak een minder florissant beeld van ze hebben?
Zoals bekend, hebben narcisten vaak een minderwaardigheidsgevoel en gaan zichzelf hierdoor overschreeuwen, maar dit hoeft lang niet altijd het geval te zijn. Het zou ook kunnen dat narcisten denken dat anderen jaloers op hen zijn. Als een narcist negatief commentaar krijgt, zou deze kunnen denken dat dit alleen maar gebeurt, omdat de ander jaloers is. Daarnaast zou het zo kunnen zijn dat een narcist denkt dat anderen zich niet realiseren hoe geweldig ze zijn en dat ze daarom zichzelf zo overschreeuwen en overbluffen. Een narcist ziet het dan ook als een compliment als deze te horen krijgt dat hij/zij arrogant is, omdat deze op zo’n moment bevestigd wordt in zijn of haar reputatie; ik sta boven de ander en de ander voelt zich minder dan mij. Daarnaast lijkt het narcisten enkel om reputatie te gaan; ze worden liever bewonderd dan geliefd. Ze horen liever hoe succesvol en geslaagd ze zijn, dan hoe lief en schattig ze zijn. Het kan ook zo zijn dat het narcisten niets interesseert wat hun impact is op anderen, zolang deze persoon hun doelen maar niet in de weg staat. Kom je in het vaarwater van een narcist, dan schroomt deze niet om er alles aan te doen wat nodig is om zijn of haar doel te bereiken.
Daarnaast zijn narcisten zich ervan bewust dat degenen die hen net ontmoeten, vaak een veel positievere indruk van hen hebben, dan degenen die de narcist al veel langer kent. Maar ook hiervoor geldt weer, dit interesseert de narcist niet, want ze willen denken dat ze te goed zijn ten opzichte van de ander. Er zijn dan ook vaak korte termijnrelaties in plaats van relaties voor de lange termijn, zowel zakelijk als privé, in relaties of vriendschappen.
Er zijn narcisten die veranderen door drastische gebeurtenissen die ze meemaken in hun leven en het hen dan geen andere keuze geeft dan te transformeren, maar over het algemeen genomen, veranderen narcisten sporadisch, vaak omdat ze dat niet willen. Tenzij een verandering zal bijdragen aan het verhogen van hun status of macht of aan hen in welke vorm dan ook een positieve bijdrage zal leveren.
Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training. Iedere derde zondag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl
Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.
Charlotte schreef eerder:
Hoe ontwikkelen narcisten zich naarmate ze ouder worden?
Narcisme en ouderverstoting
Is een narcistische persoonlijkheidsstoornis te behandelen?
Co-ouderschap met een narcist
