Over narcisme: Hoe ontwikkelen narcisten zich naarmate ze ouder worden?
Het is interessant om te kijken naar mensen die narcistisch zijn en oud worden/zijn. Hoe wordt hun persoonlijkheid verder gevormd door de tand des tijds en wordt het narcisme erger of minder?
Als we een tijdlijn zouden maken, zie je dat mensen die narcistisch zijn, prima gedijen in hun 20-er en 30-er jaren. Er lijkt vaak nog hoegenaamd niks aan de hand. Ze geven hun omgeving de indruk populair te zijn en vaak zijn ze dat ook (geweest). Als ze 40-er worden, begint daar echter verandering in te komen. Ze hebben een hekel aan ouder worden en verliezen ook hoe ouder ze worden, de kracht en het uiterlijk om mensen te charmeren. In de 50-er en 60-er jaren beginnen de meeste narcistische mensen vrienden om hen heen te verliezen, als ze die hebben en beginnen ze ook hun invloed te verliezen. Ze lijken steeds minder succesvol te zijn in hun pogingen anderen te intimideren en manipuleren. Ze beginnen te voelen dat het leven hen controleert in plaats van dat zij het leven controleren, maar dit willen en kunnen ze niet aan zichzelf toegeven. Ze willen het gevoel hebben onfeilbaar te zijn. Vaak kun je dan ook niet met hen over de dood praten, omdat dit voor een narcist te confronterend is.
In het stadium als een narcist nog bezig is met het stichten van een gezin, zie je vaak dat waar gezonde ouders hun kinderen zien opgroeien en al dan niet succesvol zien worden, dat narcistische ouders in hun eigen kind de competitie zien en proberen ze hun kinderen hun eigen wil op te leggen, met de vaak daarmee gepaarde minachting en woede. Moeders die narcistisch zijn, kunnen hun dochter bekritiseren dat ze te dik, dun, lelijk, dom is, maar zien eigenlijk het tegenovergestelde. Door het zelfvertrouwen van hun kind te ondermijnen, voelt de moeder zich beter over haar eigen uiterlijk. Narcistische vaders zullen een zoon vaak tegenwerken als de jongen in een man begint te veranderen. Dit kan zich uiten in vuistgevechten: wie is de sterkste? En waar de jonge zoon juist zo op zoek is naar vaderlijke raad en een rolmodel van zijn eigen gevoel voor mannelijkheid, wordt deze juist ondermijnd en tegengewerkt door dezelfde narcistische vader, wat het kind klein en onzeker maakt. Narcistische mensen zijn het grootste deel van de tijd bezig met het zoeken van fouten bij de ander, ontregelen en hebben driftbuien. Dit is hoe ze hun macht en controle willen uitoefenen. Echter in de loop der jaren komen ze erachter dat dit naarmate ze ouder worden lang niet altijd meer zo werkt. Ze voelen zelf dat ze in fysieke kracht achter beginnen te lopen en kunnen ook niet meer zo vlot en snel meedoen in de maatschappij, ook al blijven ze hier heel hard hun best voor doen. Ze weigeren dan ook vaak om hulp te krijgen en worden vaak enorm verbitterd en gefrustreerd. De confrontatie met de aftakeling en achteruitgang van lichaam en geest, benadrukt dat zelfs zij tijdelijk en kwetsbaar zijn en dit is juist iets wat een narcist vooral niet wil voelen en zijn. Het idee dat ze geen macht meer hebben, maakt ze vaak enorm negatief. Het is dan ook geen makkelijke klus om voor een bejaarde narcist te zorgen, want zelfs op hoge leeftijd doe je het nooit goed genoeg en zelfs dan weten zij het nog altijd beter. Ook al kunnen ze dan geen macht en controle meer uitoefenen.
Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training.
Iedere derde zondag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl
Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.
Charlotte schreef eerder:
Narcisme en ouderverstoting
Is een narcistische persoonlijkheidsstoornis te behandelen?
Co-ouderschap met een narcist
