Discussie: Het drama van Alphen

Het zal niemand ontgaan zijn. Zaterdagmiddag rond de klok van twaalf liep de 24-jarige Tristan van der Vlis winkelcentrum De Ridderhof binnen met drie verschillende wapens op zak, waaronder een volautomatische mitrailleur. Terwijl het winkelend publiek nietsvermoedend hun boodschappen deed, schoot Tristan minimaal honderd keer om zich heen. Na een paar minuten knielde hij op de grond en sloeg hij de hand aan zichzelf. Wat Tristan bezielde weet niemand en ook zijn redenen voor de bizarre daad heeft hij, naar alle waarschijnlijkheid, meegenomen in zijn graf. Hij liet een afscheidsbrief achter, maar daar kwam geen duidelijk motief uit naar voren.

Net als iedere zaterdag was het ook deze middag ontzettend druk in De Ridderhof. De gevolgen zijn dan ook niet te overzien. Het overlijden van de dader meegerekend, brengt het dodental op dit moment op zeven. Negen gewonden liggen nu nog in het ziekenhuis. Van één van hen is de situatie kritisch. Zes mensen zijn al uit het ziekenhuis ontslagen.

Winkelcentrum De Ridderhof in Alphen aan den Rijn, waar het drama zich afgelopen zaterdag voltrok

De recherche van Politie Hollands Midden is inmiddels een grootschalig strafrechtelijk onderzoek begonnen. Ruim zeventig rechercheurs werken aan de zaak en willen zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen. Het is nu de vraag of de overheid en de politie gefaald hebben in het handhaven van de regels met betrekking tot de wapenwet. Valt hen iets te verwijten?

Wapenvergunning

De wapens waarmee Tristan minutenlang om zich heen schoot, waren alle drie in zijn bezit. Ook had hij voor alle drie de wapens een vergunning. Volgens een aantal media is dit opmerkelijk, aangezien Tristan in het verleden psychische problemen heeft gehad.

Een vergunning kan alleen onder bepaalde voorwaarden afgegeven worden. Je moet bijvoorbeeld minimaal een jaar lid zijn van een schietvereniging. Om een vergunning te krijgen voor een bepaald wapen, moet je er minimaal 24 keer in één jaar mee geoefend hebben bij diezelfde vereniging. Het verkrijgen van een volgende vergunning duurt daarna weer een jaar. Tristan had een maximale vergunning, wat inhoudt dat hij hier minimaal vijf jaar over gedaan heeft. Daarnaast moet je voor een vergunning een verklaring van goed gedrag hebben. Opmerkelijk, want Tristan is als minderjarige weleens in aanraking geweest met de politie, vanwege een luchtdrukpistool dat hij op straat had afgeschoten. Hij werd hiervoor niet vervolgd.

Verder schoot Tristan zaterdagmiddag met een volautomatisch wapen om zich heen. Een vergunning voor zo’n wapen wordt niet aan gewone burgers gegeven, zelfs niet via een schietvereniging - alleen voor het leger en het arrestatieteam van de politie is het toegestaan om zo’n wapen in bezit te hebben. Het is dus mogelijk dat de mitrailleur omgebouwd was, iets wat binnen de EU verboden is. De wapenwet in Nederland is daarnaast vrij streng: bij een simpele overtreding kan een vergunning al ingetrokken worden.

Amateurbeelden van het winkelcentrum. Waarschuwing: kan schokkend zijn

Psychische problemen
In 2006 had Tristan suïcidale klachten. Hij is toen door de GGZ beoordeeld en heeft tien dagen doorgebracht in een gesloten inrichting. Verder zijn er verschillende berichten over de ogenschijnlijk rustige jongen naar buiten gekomen. Buurtbewoners zeggen aan de ene kant dat Tristan een eenzame jongen was met weinig vrienden, aan de andere kant wordt hij omschreven als een ‘graag geziene en doodnormale jongen’. Achteraf had deze doodnormale jongen natuurlijk nooit een wapenvergunning mogen hebben, maar hoe beoordeel je zoiets vóór hij aan het moorden slaat?

Discussie

De wapenwet en de regels voor wapenbezit liggen nu onder vuur. Een groot discussiepunt is natuurlijk hoe Tristan aan een wapenvergunning had kunnen komen. Hoe kon deze man, die eerder is behandeld voor psychische klachten, aan een vergunning komen voor vijf vuurwapens? Had hij deze vergunningen überhaupt mogen krijgen?

Tristan kon gewoon zijn gang gaan. Niet alleen omdat hij drie wapens op zak had, maar ook omdat niemand hem kon tegenhouden. De Nederlandse wetgeving geeft burgers niet het recht om een wapen op zak te hebben als zelfverdedigingsmiddel en ook bewakers mogen geen vuurwapens bij zich dragen. Tristan had dus vrij spel. Is het misschien beter om de wapenwet uit te breiden, zodat iedereen de mogelijkheid heeft om zichzelf te verdedigen? Had Tristan daardoor eerder gestopt kunnen worden, en had dat doden kunnen voorkomen?

Klik hier voor een overzicht van alle berichten over zaterdag van minuut tot minuut, en bekijk ook alle NOS Headlines over het drama dat zich zaterdag voltrok.

Ooggetuigeverslagen

Stelling
Omdat wij erg benieuwd zijn hoe jullie over deze kwestie denken, willen wij graag de volgende stelling aan jullie voorleggen:

Een wapenvergunning zou makkelijker te verkrijgen moeten zijn, zodat dit soort moordpartijen in de toekomst makkelijker en sneller voorkomen of gestopt zouden kunnen worden.

Wat vind jij?

Bij dezen willen wij alle nabestaanden ontzettend veel sterkte wensen, en ons medeleven betuigen aan alle slachtoffers en hun vrienden en familie.