Interview: Jongere over automutilatie

Het is steeds meer in het nieuws: automutilatie. Jongeren die zichzelf pijn doen, bijvoorbeeld door in hun armen te snijden of met hun hoofd tegen een muur te slaan. Dorien is hier één van. Hoe ze begonnen is weet ze nog precies.'Ik zat op mijn kamer en schraapte met een nagelschaartje mijn huid open.' Ze wilde weten of ze zichzelf pijn kon doen. Inmiddels weet ze maar al te goed dat ze hiertoe in staat is.

Jongeren die zichzelf pijnigen weten het vaak goed te verbergen, maar op school zijn er genoeg gelegenheden waar docenten kunnen constateren dat het probleem speelt. Gym, bijvoorbeeld, of verzorging. Bij Dorien gebeurde het bij Duits.'Ik had een vestje aan, maar het was te warm om hem nog te dragen,' vertelt ze.'Toen ik van de leraar wat moest uitdelen, viel zijn blik op mijn arm. Hij schrok en heeft meteen de vertrouwenspersoon van de school gewaarschuwd.'

Vanaf die tijd heeft Dorien hulp bij de GGZ. Sinds haar vijftiende gaat ze daar eens in de twee weken heen. Maar helpen doet het nog niet.'Ik ben erger gaan snijden. Zelfs toen ik op mijn zeventiende besloot dat het niet meer ging en dat ik er echt vanaf wilde.' Stoppen blijkt voor veel jongeren lastig, zeker als ze al lang automutileren. Dorien legt het uit:'Ik heb gehoord dat je voor elk jaar dat je je snijdt, twee jaar erover doet om ervan af te komen.'

Dat zou betekenen dat Dorien nog een lange weg te gaan heeft. Na ruim vier jaar hulpverlening is ze nog niet van haar probleem af. Het begon bij haar dan ook heel vroeg.'Ik herinner me dat ik negen was, en kleine katjes pestte om te zorgen dat ze me gingen krabben. Ik zat onder de schrammen. Dat voelde zo goed.' En dat goed voelen, dat geven jongeren vaker aan als reden van hun zelfpijniging. Net als voelen dat je leeft.
%u2018Er was een periode dat ik mijn gevoelens af en toe uitschakelde, om dingen die ik meemaakte. Als ik sneed voelde ik weer dat ik er nog was.' Dorien verstopt haar handen in de mouwen van haar trui. Een veelvoorkomend trekje van mensen die snijden. Zoveel mogelijk van hun lichaam wordt verstopt. Ook in de zomer.'Ik draag meestal polsbandjes, armwarmers of gewoon lange mouwen. Er zijn mensen die het vaak koud hebben, die doen dat ook. Zo opvallend is het niet.'

Hoe help je iemand als diegene alle problemen voor zichzelf houdt? Dorien heeft er niet echt een antwoord op.'Praten,' antwoordt ze uiteindelijk.'En mensen moeten niet doen alsof je gek bent.' Dat laatste schijnt te gebeuren, vooral uit onbegrip.'Als mensen zelf niet snijden, snappen ze niet waarom je het doet. Ze vinden het ziek.' Dorien kan zich dit wel voorstellen, maar vindt het niet positief dat mensen zo denken.'Ik zou dolgraag normaal zijn,' legt ze uit,'want eigenlijk ben ik dat ook. Maar niet in dit opzicht.'

Begrip lijkt belangrijk. Maar hoe kweek je begrip voor een probleem als dit?'Dat blijft moeilijk,' vindt Dorien.'Maar hoe meer informatie mensen krijgen, hoe beter. Alleen door afbeeldingen te plaatsen van wonden wordt het juist erger. Mensen raken erdoor getriggeerd.' Doordat er meer aandacht komt voor automutilatie, zonder foto's hierbij te plaatsen, denkt Dorien dat jongeren die er niet uitkomen sneller hulp zullen zoeken of dat zij sneller hulp aangeboden krijgen.'Praat met iemand,' adviseert ze. Zelf had ze eerder aan haar problemen willen werken. Nu hoopt ze anderen over te kunnen halen niet dezelfde fout te maken.'Opkroppen zorgt voor veel meer pijn.'

Als je dit probleem herkent kun je contact opnemen met de GGZ in jouw provincie.

Geschreven door Maresa