Wintermoeheid

Chips en chocolade vliegen de schappen uit. Salades vol gezond gebeuren maken we minder. Juist in zoetigheid hebben we zin. Na vieren vallen we haast van vermoeidheid van onze stoel. De bank mag onze belabberde energie opvangen. Mensen noemen het ook wel: "Een grauwe sluier die sloopt". 's Morgens wordt de wekker onaardig gevonden en we reageren sneller geïrriteerd als onze privacy onverwacht wordt geschonden. Op goed geluk bij elkaar langsgaan, doet men dan ook minder in de winter. Je zou zomaar een slaapmuts kunnen treffen. Mooier noemt men dat: 'minder behoefte aan sociaal contact'.

Depressie
Wintermoeheid is niet hetzelfde als een depressie. Maak je dus niet te snel zorgen als je zwart ziet. Toch verwarren mensen die vermoeidheid veelal met 'winterdepressie'. Echter, je minder energiek en opgewekt voelen, is van heel andere orde. Mensen met een depressie zien hun klachten niet als sneeuw voor de zon verdwijnen zodra ze weer in lente leven. De klachten verergeren alleen vaak tijdens de winterperiode. Je bent depressief als je alle interesse en vreugde verliest, je niet kunt concentreren, emotioneel aan een jojo hangt, en seks net zo boeiend vindt als een botox-lach...

Moe en dan?
Als je perfectionistisch bent ingesteld, kan je erg balen van je traagheid. Als je ongelukken zich daarbij verdubbelen (zoals je branden bij het strijken, glazen die uit je handen donderen en struikelen op straat), kan je eigen ongeduld je parten gaan spelen. Zeker als je ook hopeloos door je huishouden hobbelt, en je eens glanzende aanrecht je doet verzuchten: 'heeft de afwas gejongd?' Mijn oma zou zeggen: "Laten we er maar om lachen." Dat lijkt me een best plan. Als je stopt met streng zijn voor jezelf, en je jezelf dus meer tijd gunt voor alle bezigheden, dan werk je effectiever.

Tip voor je dip

Stel, je ligt uitgeteld op de bank. Televisie saai, werk saai, weer saai. Je wilt toch graag aan het einde van de dag, met een lach, trots zijn op jezelf. Je wilt als vanouds kunnen strepen op je to-do-list, maar de zin om te starten ontbreekt. Stel jezelf dan één vraag: "Wat heb ik NU nodig?" Denk los van je lijst - het kan vanalles zijn. Doe hetgeen je NU een fijn gevoel oplevert. Daarmee zul je automatisch meer energie creëren, die je nodig hebt om de dag verticaler door te komen. Ik had het bijvoorbeeld nodig om eerst een artikel te schrijven, en nu ben ik wakker genoeg voor de was. En dat was vanmorgen niet.

Lichttherapie
Voel je je niet energiek genoeg om tot iets nuttigs te komen? En wil je je toch niet bij de slaap neerleggen? Dan is er lichttherapie. Als je zelf een speciale lamp hiervoor wilt aanschaffen kost dat rond de tweehonderd euro, maar lichttherapie kun je ook krijgen op een polikliniek, na verwijzing van je huisarts. Blootstelling aan extra licht maakt positiever en energieker. Veel buiten zijn is dus ook goed, al is de intensiteit van daglicht in de winter ruim tien keer minder sterk dan in de zomer.

Meer behandelmogelijkheden
Uiteraard worden ook bij deze klachten antidepressiva voorgeschreven als (zogenaamde) oplossing. Het voordeel van licht is echter, dat het effect sneller optreedt. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar pillen versus het uitblijven van winterpret, maar er schijnen aanwijzingen te zijn dat Prozac helpt. Ikzelf ben niet zo'n pillenprofeet. Ik zie daarom meer heil in St. Janskruid - een natuurlijke behandeling. Tot slot is er de psychotherapie, hoewel doorgaans niet gebruikelijk. Doel is om de winterklachten te minimaliseren, door negatieve gedachten positief te leren beïnvloeden.