Blik op nieuws: Kijken uit gewoonte

De uitgroei in het haar van Geert Wilders. De afgelopen weken heb ik het per millimeter bij kunnen houden. Verder opvallend: sinds zijn betrokkenheid bij de kabinetsformatie is die uitgroei grijs geworden. Onder het kijken van het nieuws, hou ik me vaak bezig met hele andere dingen. En onder Geert Wilders was ik me hier ineens van bewust.

Wilders voldoet keurig aan de journalistieke criteria
Geert Wilders heeft een dusdanig aandeel in het nieuws dat je bijna zou gaan denken dat er 16,5 miljoen mensen op zijn partij gestemd hebben in plaats van 1,5 miljoen. Natuurlijk, ik snap het wel. Zo voldeed de rechtszaak van Wilders aan alle journalistieke criteria die onderwezen worden op de hogescholen. Het is een afwijkende gebeurtenis, er staan belangen op het spel, er is sprake van een conflict (vrijheid van meningsuiting versus discriminatie) en meneer Wilders roept nogal veel emoties op. Beter bekend als de vier B's: boos, bang, blij en bedroefd.

Afkeurend televisie kijken
En toch was ik het ineens zo zat om hem weer te zien. "Nee hè," zuchtte ik "niet alweer Geert Wilders". "Je doet er toch zelf aan mee," zei mijn vriend die nooit met me meekijkt. En dat klopt. Dat heb ik wel vaker dat ik afkeurend naar iets zit te kijken. Toen het uit was met Yolanthe en Jan Smit, was ik verontwaardigd dat RTL Boulevard hier zoveel aandacht aan besteedde. Werkelijk, er stonden zelfs cameramensen voor het huis omdat Yolanthe nog even spullen moest ophalen. Terwijl ik daarmee één cijfertje was onder die vele kijkcijfers. Eentje meer of minder, wat maakt dat nou eigenlijk uit? Nou, eentje meer of minder maakt een hele wereld van verschil. Juist omdat ik vermoed dat veel mensen zo denken.

Slapen

Heb jij dat ook dat je weleens afkeurend naar iets zit te kijken op de televisie en het daarmee eigenlijk in stand houd? Het duidt erop dat je afwezig bent. Op zo'n moment slaap je. Steeds vaker ben ik afwezig bij het nieuws. Dat realiseerde ik me niet alleen onder Geert Wilders. Ik was me er ook van bewust toen ik zag dat er vuil onder mijn nagel zat terwijl Sacha de Boer sprak over mensen die waren omgekomen bij een ongeluk. Voel je hier niets bij? Lees het dan nog eens: IK ZAG DAT ER VUIL ONDER MIJN NAGEL ZAT TERWIJL SACHA DE BOER SPRAK OVER MENSEN DIE WAREN OMGEKOMEN BIJ EEN ONGELUK.

'Vals' steuntje
Ik kijk dus uit gewoonte naar nieuws. Zoals sommigen gewend zijn aan het drinken van een wijntje voor het slapen of aan een sigaretje bij de koffie. Alleen merk ik steeds vaker dat ik wel kijk, maar er gevoelsmatig niets meer bij me naar binnen komt. Alsof ik een boek lees en me vervolgens niets van de pagina kan herinneren. Alsof ik uit verveling een reep chocola opeet zonder het echt te proeven. En als ik een slechte dag heb gehad, verlang ik naar het nieuws zoals ik naar die chocola verlang. Het nieuws is dan een 'vals' steuntje voor mij. Het heeft niets te maken met Geert Wilders, mijnwerkers in Chili die gered worden of met de wereld om me heen.

Televisie is zo lekker passief
Van de zomer was het zo heet in Rusland en dat had bosbranden tot gevolg. Een Russin haar huis was helemaal afgebrand. Nu had ze níets meer. Voor de camera zei ze dat de jurk die ze aanhad de enige was die ze nog had en dat ze van de regering geen enkele steun kreeg. Maar door de camera glom er hoop in haar ogen. Nu zagen de mensen in de wereld haar ellende en dat zou leiden tot actie. Wat jammer dat televisie zo'n eenkennig medium is. Ik kon haar wel zien, maar zij mij niet. En als je anoniem bent, is het zo makkelijk om onbeschoft en passief te zijn. Wat nou als ze mij zag zitten door de camera heen? Dan zou zij mij verveeld zien zitten kijken. Dan had ik eerlijk moeten bekennen: "Mevrouw, ik kijk niet naar nieuws om in actie te komen, maar gebruik het meer als amusement om even niet bezig te hoeven zijn met mijn eigen leven". Dan was het een pijnlijk gebeuren geweest. Daarom 'slaap' ik zo vaak onder het nieuws; in een wakkere staat is het veel te confronterend.

De regeltjes

Bij mij speelt er ook nog een stukje angst mee. Een goede journalist moet toch naar het nieuws kijken? Helemaal als je een column schrijft 'die 'blik op nieuws' heet. En ik ben bang om iets te missen als ik het nieuws mis. De items in het acht uur journaal voldoen keurig aan de journalistieke criteria die ik heb geleerd. En daarbij leven we in een maatschappij die veel waarde hecht aan diploma's en opleiding en het gehoorzaam volgen van de 'regeltjes'. Maar de maatschappij verandert, de mens verandert en nieuwscriteria ook. Paul de Blott, hoogleraar in businessspiritualiteit, benadrukt tijdens zijn lezingen dat wat je op school leert alweer verouderd is als je je opleiding hebt afgerond. In mij groeit er een steeds sterker verlangen om verder dan de maatschappelijke norm te kijken. Wie weet wat er allemaal achter dat tuinhekje ligt waar we nu al zolang op uitkijken.

Nieuwsvakantie

Er zou overigens niets mis zijn met het nieuws als het bij mij nog iets positiefs in gang zou zetten. Maar dat doet het al een tijdje niet meer. Ik ontdekte een manier om 'wakker' te worden door de televisie gewoon uit te zetten: wat een verademing. Ik merkte dat ik ineens letterlijk beter ademhaalde. Alsof ik al die tijd tijdens het nieuws kopje onder was en nu pas weer boven was komen drijven. Ben je benieuwd of er over twee weken nog een column 'blik op nieuws' verschijnt? Ja, ik zelf eigenlijk ook........