Interview Mindfultrainer Patries Dekkers

"In mindfulnesstraining oefen je het bewustzijn, heel veel activiteiten doen we namelijk op de automatische piloot. Je stapt als het ware uit de doenmodus, door om te schakelen naar het zijnsniveau. En vanwege de overzichtelijkheid die je hierdoor creëert, kun je beter keuzes maken. Als je bijvoorbeeld in de file staat, kun je je daarover opwinden. Maar je kunt er ook voor kiezen dit te accepteren omdat je daar toch geen invloed op hebt. Het is namelijk pure energieverspilling om te proberen over zoiets controle te krijgen. Het betekent overigens niet dat je dan passief bent, want bewust kiezen dat je ergens je energie niet in stopt, is een actief proces"

Kun je mindfulness ook toepassen als je een 50-urige werkweek hebt en een gezin?

"Jazeker, dat is juist de kracht van mindfulness. Het helpt als je een druk schema hebt om je te richten op één ding tegelijk. Veel mensen denken aan de bestemming als ze onderweg zijn, de kunst is om dat los te laten. Richt je op het moment zelf en de daarbij horende sensaties. Zoals hoe je de sleutel in het slot omdraait en het stuur dat je in je handen voelt. Als je bent opgefokt, is het juist goed om te vertragen. En als je twijfelt of je de deur hebt dichtgedaan of niet, betekent het dat je er dus niet bij was met je aandacht. Dat zijn inzichtmomenten die je kunt aangrijpen om in het hier en nu te gaan staan."

Waarin onderscheidt mindfulness zich van meditatie?

"Mindfulness vindt zijn oorsprong in boeddhistische tradities, onder andere in vipanassameditatie, ook wel inzichtmeditatie genoemd. Door de training vergroten mensen het inzicht in hun lichaam, gevoelens en gedachten. Zo ervaren cursisten gedachten als storend in het begin van de cursus, maar nemen ze het later veel objectiever waar. Meer op een milde en vriendelijke manier in plaats van veroordelend. Ik vergelijk gedachten altijd met een glaasje spa, de bubbels blijven omhoog komen en van te voren weet je nooit welke."

In de training die je geeft, moeten mensen ook thuis dagelijks oefeningen doen. Schuilt daarin niet het gevaar dat cursisten het zonder aandacht gaan afwerken?

"Cursisten krijgen inderdaad verschillende oefen-cd's mee voor thuis. Dat is belangrijk omdat we namelijk zo gewend zijn aan de automatische piloot dat het veel oefening en onderhoud vraagt om mindful te leven. Al kan de automatische piloot ook best handig zijn, bij vlucht- en vechtreacties bijvoorbeeld; je kunt dan veel sneller reageren. Het is niet erg als mensen tijdens de oefeningen een gevoel van verveling krijgen waardoor ze snel willen afwerken, dat komt gewoon voor. De kunst is om dat gevoel te erkennen en alsnog de intentie vernieuwen en het vervolg van de oefening met aandacht te doen. Er bestaat eigenlijk geen verveling, dat gevoel duidt er alleen maar op dat je bent weggehaald uit het hier en nu."

Wat zijn de effecten van mindfulness?

"De levens van cursisten verlopen soepeler omdat ze aandachtiger met stressvolle situaties en anderen omgaan en er vaker voor kiezen om activiteiten te doen die bij ze passen. Ze kiezen bewuster waar ze hun energie in stoppen en daardoor hebben ze de regie over hun leven weer in handen. Verder worden mensen milder en vriendelijker naar zichzelf en daardoor ook meer naar hun omgeving. Je trekt bijvoorbeeld bewuster grenzen naar je kinderen, doordat je een uurtje niet gestoord wilt worden bijvoorbeeld, maar als je dan met je kinderen bent, ervaar je juist meer ruimte voor ze. En zo kan je er juist meer voor je familieleden zijn. Het betekent overigens niet dat het leven na een training mindfulness één en al rozengeur en maneschijn is, je kunt er alleen beter mee omgaan. De oprichter van de training, Jon Kabat-Zinn, zegt ook wel: 'Pijn is er, maar het lijden kiezen we zelf.'"

Zijn er wetenschappelijke bevindingen over de effecten van mindfulness?

"Bij mensen die mindfulness beoefenen is er een verschuiving in de hersenactiviteit waar te nemen van de rechter naar de linkerhersenhelft, en dan vooral de pre-frontale cortex. Dit linkergedeelte van de hersens wordt vooral gebruikt door mensen die adequaat omgaan met stress en problemen. Ze blijven kalmer, zijn enthousiaster en creatiever. Activiteit in de rechterhersenhelft duidt daarentegen juist weer op piekeren, lusteloosheid, somberheid en spanning."

"Ook is er een onderzoek uitgevoerd binnen een Amerikaans bedrijf. Werknemers die een mindfultraining hadden gedaan werden geïnjecteerd met een griepvirus. Dit gebeurde ook bij werknemers die de training niet gevolgd hadden. De meditatiegroep had een veel grotere respons van het immuunsysteem dan de andere groep; die mensen werden juist ziek."

Hoe overtuig jij het bedrijfsleven van het belang van een training mindfulness voor werknemers?

'We leven in een maatschappij waar alles draait om cijfers, uren, effectiviteit en doelgerichtheid. Hierdoor zien bedrijven het als een verlies als werknemers de training onder werktijd moeten doen. Maar door mindful te werken worden werknemers juist creatiever, helderder, minder gestresst en effectiever omdat ze hun werk met meer aandacht kunnen doen. De investering verdient zich hoe dan ook terug. Het gaat om de kwaliteit van de aandacht! En je haalt nou eenmaal meer uit mensen als je ook ruimte biedt voor een stukje bewustzijn. Steeds meer bedrijven zorgen dan ook voor een meditatieruimte of bieden yoga onder werktijd aan. Dankzij meditatietechnieken vinden medewerkers meer balans. En mensen willen weer terug naar zingeving, activiteiten met passie doen. We zijn te lang te beperkt bezig geweest."

11 tips van Patries Dekkers voor mindful leven en werken: klik hier.

Klik voor meer info op: mindfulness trainingen.