Auw!: De 4 soorten hoofdpijn én de oplossingen

Er zijn veel mogelijke oorzaken van hoofdpijn. Deze veroorzaken de hoofdpijn niet alleen, ze bepalen ook de plaats en de aard van de pijn. Doktoren onderscheiden vier verschillende vormen van hoofdpijn: spanningshoofdpijn, migraine, clusterhoofdpijn en medicatieafhankelijke hoofdpijn (die veroorzaakt wordt door geneesmiddelen).

In ongeveer driekwart van alle gevallen is hoofdpijn spanningshoofdpijn. Je kent het vast wel, dat klemmende, zeurende gevoel in je hoofd, alsof er een band om je schedel zit. Mogelijke oorzaken van spanningshoofdpijn zijn vooral psychisch: spanningen, emotionele problemen, stress, oververmoeidheid of een verkeerde houding (en dus spierspanning) kunnen voor deze vorm van hoofdpijn zorgen. Maar ook een gebrek aan slaap, koud weer of ontspanning na een drukke periode. Maar liefst 65% van alle Nederlanders heeft weleens last van spanningshoofdpijn.

De kenmerken:

• Kan 30 minuten tot zelfs 7 dagen duren
• Bevindt zich vaak aan beide zijden van het hoofd
• Drukkende, klemmende pijn
• Er komt geen misselijkheid bij kijken, evenals problemen met licht of geluid
• Kan iedere dag voorkomen, dan wordt er gesproken van chronische spanningshoofdpijn

Mocht je hoofdpijn echte spanningshoofdpijn zijn, en dus komen door spanning of een verkeerde houding gedurende de dag, dan wil een warme douche nog weleens helpen. Fysiotherapie, acupunctuur, yoga of een behandeling bij een chiropractor zijn eveneens goede behandelingen. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan zijn eenvoudige pijnstillers vaak ook voldoende. Pas wel op met medicijnen, aangezien spanningshoofdpijn vaak langere tijd kan aanhouden. Je zou dan erg veel moeten slikken om de pijn te bestrijden.

Migraine is één van de bekendste en meest voorkomende vormen van hoofdpijn: ongeveer 10% van de bevolking lijdt hieraan. Migraine kan omschreven worden als zware hoofdpijn die vaak gepaard gaat met het niet kunnen verdragen van licht en geluid. Migraine komt in aanvallen die vaak een hele dag (of meerdere dagen) kunnen duren. Soms is er ook sprake van misselijkheid of overgeven en in veel gevallen ziet het slachtoffer ook flikkeringen of gekleurde vlekken, aan één kant van het gezicht of voor het hele gezichtsveld. Veel slachtoffers voelen een migraineaanval van tevoren aankomen en weten wanneer ze het meeste risico lopen op een aanval. Een precieze oorzaak is moeilijk aan te wijzen, voor een deel is migraine waarschijnlijk erfelijk bepaald. Er bestaan uitlokkers, maar die zijn eigenlijk bij iedereen verschillend.

De kenmerken:

• Kan 4 uur tot 3 dagen duren
• Eenzijdige, bonzende hoofdpijn
• Verergert bij beweging, geluid of licht
• Gaat vaak gepaard met misselijkheid of overgeven, overgevoeligheid voor licht en/of geluid en het zien van flikkeringen of vlekken

Voor migraine bestaan medicijnen die de aanval bestrijden, die ingenomen moeten worden als een migraineaanval zich inzet, of medicijnen die de aanval voorkomen, die dagelijks ingenomen moeten worden. Het verschilt wel per persoon welke medicijnen goed reageren. Wat bij vrijwel iedereen helpt, is om tijdens een aanval in een zo donker mogelijke kamer te liggen, zonder geluid of andere invloeden van buitenaf. In feite is het dan gewoon wachten tot de aanval overgaat. Verschillende therapieën die soms kunnen helpen de hoeveelheid aanvallen te verminderen zijn fysiotherapie, yoga of acupunctuur.

Clusterhoofdpijn is een aparte soort hoofdpijn en komt maar weinig voor. De hoofdpijn komt in aanvallen van hevige, stekende pijn, waarbij de ogen vaak tranen en rood worden. De aanvallen kunnen in een korte periode vaak optreden, meerdere keren per dag, om vervolgens een paar maanden weg te blijven. In tegenstelling tot bij een migraineaanval is het bij een aanval van clusterhoofdpijn maar moeilijk om stil te blijven zitten. Oorzaken zijn nauwelijks aan te wijzen. In veel gevallen lijkt iets erfelijks de oorzaak te zijn, maar ook weersomstandigheden, temperatuursschommelingen, een gebrek aan slaap en een teveel aan alcohol kunnen een grote rol spelen bij de aanvallen. Mensen die last hebben van de aanvallen, weten vaak zelf wanneer ze er precies vatbaar voor zijn.

De kenmerken:

• Aanvallen van eenzijdige, intense pijn
• Kan 15 minuten tot 3 uur duren
• De pijn komt vaak achter een oog
• Rode, tranende ogen en afzakkende oogleden
• Transpiratie en een verstopte neus
• Kleine pupillen

Clusterhoofdpijn is goed te bestrijden met medicijnen en dit is ook echt nodig wanneer je de diagnose van clusterhoofdpijn gesteld krijgt. Medicijnen kunnen het aantal aanvallen verminderen en de pijn onderdrukken. Na het gebruik van injecties met het middel Triptan is driekwart van de patiënten binnen een kwartier van hun hoofdpijn af. Ook het inademen van zuivere zuurstof schijnt een goede behandeling te zijn. Genezen worden kan clusterhoofdpijn (nog) niet, de medicijnen zijn puur gericht op het verminderen van de aanvallen.

Deze vorm van hoofdpijn ontstaat door het te vaak innemen van medicijnen. Veel mensen die voor een langere tijd medicijnen innemen tegen hoofdpijn, hebben - als ze eenmaal gestopt zijn met de medicatie - veel minder last van hoofdpijn dan vroeger. Hoe tegenstrijdig dit ook klinkt! Zowel het aantal aanvallen als de intensiteit ervan vermindert. Geneesmiddelen als ibuprofen, paracetamol en aspirine kunnen bij overmatig gebruik juist hoofdpijn veroorzaken. De pijn komt vooral voor bij mensen die vroeger migraine hadden en daar nog steeds medicatie voor gebruiken. Volgens artsen is er sprake van medicatieafhankelijke hoofdpijn als men vrijwel dagelijks twee of meer pijnstillers gebruikt.  

De kenmerken:

• Dubbelzijdige hoofdpijn
• Milde tot matige pijnklachten
• Misselijkheid

De enige behandeling die goed kan helpen bij dit soort hoofdpijn is stoppen met medicijnen. De eerste tijd zal de hoofdpijn sterker terugkomen, in combinatie met misselijkheid en braken. Maar wie goed volhoudt, heeft na een aantal weken al stukken minder last van (en minder vaak!) hoofdpijn. De pijn komt dan niet of in veel mindere mate terug.

Heb jij vaak last van hoofdpijn?