Acne, wat moet je ermee?
Acne?
Voor we alle middelen die tegen acne (zouden) helpen voor je op een rij zetten, eerst even een uitleg over wat deze huidaandoening inhoudt.
Acne is de medische benaming voor jeugdpuistjes, hoewel acne niet alleen voorkomt als je in de puberteit zit. In de puberteit stijgt de hoeveelheid hormonen in je lichaam. Dit gaat om zowel mannelijke hormonen (androgenen) als vrouwelijke hormonen (oestrogenen en progestagenen). De oorzaak van acne ligt bij de verhouding tussen de hormonen en de talgkliertjes die verhoogd gevoelig zijn voor de mannelijke hormonen. De mannelijke hormonen zorgen ervoor dat de talgklieren groter worden en er dikker talg wordt aangemaakt. Hierdoor kunnen er in en rond de talgkanalen talgproppen ontstaan, waardoor zo’n talgkanaal verstopt kan raken. Op die manier ontstaat een mee-eter. In de talgklieren zitten daarnaast ook bacteriën die ervoor zorgen dat het talg omgezet wordt in irriterende, vrije vetzuren. De talgprop en de zuren zorgen ervoor dat het talgkanaal uiteindelijk openbarst. Als dit gebeurt, komen dus ook de irriterende stoffen vrij, die ervoor zorgen dat de huid eromheen ontstoken raakt. Dit veroorzaakt uiteindelijk pukkels en puistjes.
De ‘gewone’ vorm van acne is ‘Acne vulgaris’. Hierbij heb je last van mee-eters, puistjes en pukkels. De puistjes en pukkels zitten vooral in je gezicht. Soms is de acne ernstiger en komt het ook voor op je schouders, borst en rug. Bij deze vorm, ook wel ‘Acne conglobata' genaamd, heb je last van diepere ontstekingen in de vorm van onderhuidse bobbels en abcessen.
Acne wordt, tot slot, veroorzaakt door hormonale veranderingen, maar ook medicijngebruik en het gebruik van bepaalde reinigingsproducten kunnen invloed hebben op het ontstaan van acne.
Acnemiddelen
Benzoylperoxidegel
Een veelgebruikt middel bij acne is benzoylperoxidegel, dat je zonder recept van de huisarts bij de apotheek kunt halen.
Wat doet het? Benzoylperoxidegel weekt het bovenste laagje van je huid eraf en zorgt ervoor dat de groei van die huidlaag, wat de talgproductie verhoogt, vermindert. Hierdoor raken je poriën minder snel verstopt. Daarnaast gaat de gel ook de acnebacterie tegen. De benzoylperoxide smeer je alleen op de delen van je huid die beschadigd zijn; het is géén zalf voor je hele gezicht.
Voordelen: het middel is goedkoop (je kunt het voor zo’n drie euro bij de apotheek scoren) en je hebt er geen recept van de huisarts voor nodig.
Nadelen: je huid kan er droog en geïrriteerd(er) van worden. Zo kan deze rood worden en gaan jeuken. Meestal verdwijnt dit na een paar weken. Daarnaast heeft de gel een blekend effect. Kijk dus goed uit met beddengoed, kleding, handdoeken en je haar.
Antibioticagel
Als benzoylperoxidegel niet werkt, kan de huisarts (dit middel is niet vrij verkrijgbaar) je een antibioticagel voorschrijven, zoals Eryacné.
Wat doet het? De gel remt de groei van de acnebacterie. Je brengt de (doorzichtige) substantie gedurende ongeveer twee maanden ’s ochtends en ’s avonds op. Dit doe je niet alleen op de plek waar je last hebt van de ontstekingen, maar ook op andere gebieden van je gezicht waar je vaak onzuiverheden ziet.
Voordelen: hoewel je consequent moet smeren en geduld moet hebben, zou je al na een paar dagen effect kunnen zien.
Nadelen: net als benzoylperoxide kan antibioticagel voor huidirritatie als roodheid, jeuk en schilfering zorgen.
Hormoonbehandeling/anticonceptiepil
Wat doet het? Anticonceptiepillen verminderen vaak de talgproductie en zorgen er zo voor dat er minder puistjes ontstaan. Er zijn ook anticonceptiepillen speciaal met een anti-androgene werking (androgenen zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van dikker talg en het vergroten van de talgklieren). Een voorbeeld hiervan is de combinatiepil. Voordelen: het gebruik van een anticonceptiepil tegen acne brengt geen irritaties als roodheid en schilfering met zich mee en het is een vrij goedkope oplossing. Daarnaast is het minder heftig dan bijvoorbeeld antibioticatabletten. Nadelen: welke anticonceptiepil tegen acne werkt, verschilt per persoon. Sterker nog: anticonceptiepillen zouden ook kunnen bijdragen aan de acne. Het kan dus nodig zijn om op een andere pil over te stappen als de ene het gewenste effect niet heeft. Daarnaast is het gebruik van sommige pillen die een gunstige invloed op acne kunnen hebben, zoals de DIANE-35, omstreden, omdat ze het risico op trombose zouden verhogen. Tot slot kun je last krijgen van bijwerkingen als hoofdpijn en misselijkheid.
Antibioticatabletten
Wat is het? Meestal schrijven huisartsen, als ze antibiotica voor de huid voorschrijven, een gel voor. Maar soms is iets sterkers nodig, zoals een antibioticum in tablet- of capsulevorm die tegen antibacteriële infecties werkt. Een voorbeeld van zo’n antibioticum is Doxycycline.Wat doet het?
Antibioticapillen voorkomen dat bacteriën eiwitten aanmaken, waardoor door de bacterie niet meer kan groeien en dus sterft.
Voordelen: het effect van de antibiotica zou al na een paar dagen te merken zijn.
Nadelen: antibioticapillen hebben niet alleen effect op het ontstoken gebied, maar op je hele lichaam. Weliswaar doden ze de bacteriën die de ontsteking veroorzaken, maar ze vallen ook bacteriën aan die ons beschermen, waardoor we juist weer vatbaar kunnen worden voor andere ziekteverwekkers.
Roaccutane
Wat is het? Als de acne te ernstig is en alle hiervoor beschreven middelen niet werken, kan een arts Roaccutane voorschrijven. Hier zit de stof isotretinoïne in, die verantwoordelijk is voor het bestrijden van de acne. Wat doet het? Isotretinoïne onderdrukt op sterke wijze de talgproductie en remt ontstekingen. Voordelen: Roaccutane is een zeer effectief middel tegen acne. Bij 4 op de 5 mensen verdwijnt de acne en is er geen tweede kuur nodig. Nadelen: hoewel Roaccutane zeer effectief is, zijn de bijwerkingen niet mals. Wil je bijvoorbeeld op korte termijn aan kinderen beginnen, dan kun je dit middel niet gebruiken, omdat het voor ernstige afwijkingen bij het ongeboren kind kan zorgen. Daarnaast is er een grote kans dat je ogen, lippen en huid erg droog worden en dat je overgevoelig raakt voor zonlicht. Ook kan het zijn dat je er depressieve gevoelens van krijgt. Tot slot slik je Roaccutane niet ‘even een weekje’: je dient het middel vier tot zes maanden te slikken. Voordelen: als je in behandeling bent bij een huidtherapeut, kun je niet alleen op een professionele behandeling op de behandeltafel rekenen, maar ook op deskundig advies. Zo weet je bijvoorbeeld al snel welke verzorgingsproducten precies geschikt zijn voor jouw (acne)huid. Daarnaast is huidtherapie minder heftig voor je lichaam dan bijvoorbeeld een antibioticakuur. Nadelen: de kosten van een acnebehandeling verschillen, maar huidtherapie is (in ieder geval op de korte termijn) duurder dan gel of tabletten tegen acne en wordt niet altijd, of maar tot een bepaalde hoogte, vergoed door de zorgverzekering. Daarnaast zijn de behandelingen niet altijd even pijnloos. Heb/had jij last van acne? Zo ja, wat heb je ertegen gedaan/wat doe je ertegen?
Acnebehandeling bij een huidtherapeut
Wat is het? Een huidtherapeut is iemand die mensen met een beschadigde huid en huidaandoeningen als acne behandelt. Samen met hem of haar bekijk je welke behandeling geschikt is voor jou. Zo kan de huidtherapeut er bijvoorbeeld voor kiezen je huid manueel te reinigen, door puistjes en mee-eters aan te prikken en uit te knijpen.
Mocht je last hebben van acne, of het vermoeden hebben dat je het hebt, dan is het raadzaam een afspraak te maken met je huisarts om te kijken naar de mogelijkheden. Je kunt ook vragen of hij of zij je door wil sturen naar een huidtherapeut. Op die manier weet je zeker dat je gepast advies en een gerichte behandeling krijgt, voor je zelf uit frustratie vanalles (tevergeefs) probeert.
