Emotioneel misbruik en narcisme

Macht in de relatie

De misbruiker of narcist in kwestie doet dit om macht over het slachtoffer te hebben. Dit heeft niets meer te maken met liefde, maar de controle over de ander willen. Door in gesprek te willen blijven met de narcist in kwestie en geloven dat deze oprecht geïnteresseerd is in wat jij voelt, denkt of vindt, geef je deze alle macht. Juist in plaats daarvan is het belangrijk dat je leert het destructieve gedrag niet te belonen. Dit kun je doen door niet betrokken te zijn of soms zelfs met humor te reageren. Door de ander op die manier te behandelen, geef je niet langer de macht aan deze. Wat de meeste slachtoffers doen, is de narcist proberen te kalmeren en sussen om op deze manier te proberen het conflict te sussen. Vaak werkt dit juist averechts en blijft het emotioneel misbruik doorgaan.

Emotionele afhankelijkheid

De reden waarom veel slachtoffers in een dergelijke relatie blijven zijn divers, maar er is vaak een hele belangrijke, namelijk emotionele afhankelijkheid. Door de geestelijke mishandeling en de controle die de narcist in kwestie uitoefent op het slachtoffer, zie je vaak dat deze zich terugtrekt van vrienden en familie, waardoor er nog meer angst en afhankelijkheid ten opzichte van de narcist ontstaat. Vaak schaamt het slachtoffer zich ook enorm over wat er gebeurt en durft of kan deze er dus ook met niemand over praten, waardoor de enige persoon die er nog is, de narcist zelf lijkt te zijn. Daarnaast wordt deze vorm van emotioneel misbruik gezien als een emotionele afwijzing met de dreiging verlaten te worden. En hierdoor worden nog meer gevoelens van schaamte en angst gecreëerd, waardoor je zonder dat je het weet in een negatieve vicieuze cirkel terecht komt.

Deze cirkel van geweld ziet er altijd als volgt uit:

Er ontstaat een opeenhoping van spanning, er komt een uitbarsting van geweld, waarna de dader vervolgens spijt betuigt, zegt dat het nooit meer zal gebeuren of soms geen sorry zegt, maar beweert dat het jouw schuld is of door jou komt. Soms wordt het weggebagatellisseerd en zelfs ontkend dat het geweld ooit heeft plaatsgevonden.

Daarna komt de goedmaakperiode, het lijkt voor even weer koek en ei te zijn, met de nadruk op even. Dan begint deze hele destructieve vicieuze cirkel weer van voren af aan.

Laag zelfbeeld

Een andere reden waarom slachtoffers vaak blijven is een laag zelfbeeld c.q. gevoel voor eigenwaarde, ze gaan zichzelf de schuld geven en ondanks alles houden ze toch van de dader.

Als je emotioneel misbruik hebt meegemaakt, is het heel erg belangrijk om ondersteuning te krijgen en leren grenzen te stellen. Door al het emotioneel misbruik ben je als het ware grenzeloos geworden en je eigen grenzen “vergeten”, want ze mochten er immers niet zijn. Je bent voor of tegen de dader en een middenweg is er niet in zijn/haar optiek. Daarnaast wordt vaak beweerd dat alles jouw schuld is. Maar realiseer je goed, jij bent nooit verantwoordelijk voor het gedrag van de ander. Zij zijn degene die zichzelf niet kunnen beheersen, niet jij.

Hulp bij emotioneel misbruik? 

Ga met iemand praten die zich heeft gespecialiseerd op dit vlak, zodat je weer aan je zelfrespect kunt gaan werken en weer een gezonde dosis eigenwaarde kunt krijgen. Narcistisch misbruik is complex, daarom is het verstandig om te praten met iemand die begrijpt waar je doorheen gaat en weet hoe mechanismen werken. Zoek je hulp, dan kun je altijd bij me terecht en gaan we samen stapje voor stapje weer werken aan herstel!

Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training.

Iedere derde maandag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl

Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.