Had je het narcistisch misbruik kunnen voorkomen?

Er wordt mij geregeld gevraagd door mensen die geen ervaring hebben met narcistisch misbruik: "Ja, maar al die mensen die ermee te maken hebben gehad, die hebben toch ook hun eigen aandeel in het verhaal? Waar twee vechten, hebben toch twee schuld?" Vanuit de optiek van iemand die nooit met narcistisch misbruik te maken heeft gehad, zal dit zeker zo lijken. Alleen vanuit de optiek van iemand die met narcistisch misbruik bekend is, wordt dit een heel ander verhaal.

Kun je het misbruik voorkomen?

Het is absoluut zo dat we allemaal onze lessen te leren hebben en dus ook de les die we kunnen halen uit narcistisch misbruik. De vraag is of we het misbruik hadden kunnen voorkomen en hier is het antwoord eenvoudig ‘Nee’ op. Narcistisch misbruik is een ‘web’ waar je langzaam in terechtkomt, vaak zonder er zelf in eerste instantie erg in te hebben. Dit komt doordat een narcist zich eerst als een wolf in schaapskleren opstelt en zich dermate aan de omgeving aanpast, dat je gaat geloven in deze persoon. Dit kan iedereen overkomen, zelfs rechters en therapeuten kunnen om de tuin worden geleid.  Als je eenmaal in dit spel bent beland, pas dan begint het misbruik, vaak zonder dat je het in eerste instantie doorhebt. Soms sluipt het er langzaam in en duurt het jaren, voordat je weet waar je in terecht bent gekomen.

Wijze les

Je kunt een heel krachtig persoon zijn, maar door de jaren heen kan dit langzaam afgebroken worden. Soms merk je dit al binnen een paar maanden. De verwarring en manipulaties die plaatsvinden, zorgen ervoor dat je gaat twijfelen aan jezelf. Je had er niks aan kunnen doen om dit te voorkomen. Je kunt je namelijk niet verplaatsen in de gevoels- en belevingswereld van een narcist. We kunnen wel een les uit narcistisch misbruik halen. Het is heel belangrijk om hier in therapie/coaching of door zelfstudie en zelfreflectie mee aan de slag te gaan. Dit met als doel om jezelf weer terug te vinden en om op deze manier een destructieve relatie uit de weg te gaan en niet meer te krijgen. Alleen dan rijst de volgende vraag; is een destructieve relatie uit de weg te gaan?

Radars voor karakters en foute mensen

Je kunt nog zoveel workshops, coaching of trainingen en zelfstudie hebben gedaan, maar dat wil nog niet zeggen dat je nooit meer een destructieve relatie zult krijgen. Sommige mensen hebben er nu eenmaal een radar voor om te voelen hoe je van karakter bent. En een karakter is niet totaal te veranderen. Dus om bijvoorbeeld van een zachtaardig persoon een enorme pitbull te worden, zit er niet in.

In hoeverre is het dan mogelijk om opnieuw een destructieve relatie uit te sluiten? En welke lessen moet je uit een relatie halen die je hele wezen overhoop heeft gegooid en kapot heeft gemaakt? Hoe moeilijk ook, die lessen zijn er. Het kan zijn dat je beter je grenzen moet leren stellen, leren de ander niet altijd te willen ‘redden’, jezelf gaan durven uitspreken of simpelweg eerder zeggen, tot hier en niet verder, et cetera.

En ook als slachtoffer van narcistisch misbruik, kun jij een radar hebben voor ‘foute’ mensen. Het is belangrijk om hiermee om te leren gaan, om erachter te komen waardoor jij een radar hebt ontwikkeld voor dit type mensen. Want realiseer je dat het onbewuste altijd zoekt naar datgene of die persoon die bij je past om je verder te laten groeien. En dit kan ook betekenen dat je deze personen nodig hebt gehad om nog sterker, onafhankelijker of wat dan ook te worden.

Hekwerk

Echter, het narcistisch misbruik voorkomen, is een onbegrepen en veelbesproken onderwerp. Je kunt het niet voorkomen, net zomin als dat je kunt voorkomen dat je overvallen wordt. Natuurlijk moet je altijd opletten en niet naïef zijn, maar ook als je een heel hekwerk om je huis hebt heen gebouwd, kan er nog steeds ingebroken worden. Dit geldt ook voor jou als mens, al heb je een heel hekwerk om je heen gebouwd, je had het niet kunnen voorkomen.

Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training. Iedere derde zondag van de maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl,

Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.

Charlotte schreef eerder onder andere:

Over narcisme: Kerst met een narcist
Tips voor omgang met een narcist
Codependentie en narcisme
Is narcisme genetisch bepaald of niet?