Astrologie: is het feit of fabel?
Je hebt het vast gemerkt: astrologie is weer een hot topic. Volgens onderzoek van De Volkskrant voelen vooral jonge millenial vrouwen zich aangetrokken tot de voorspellingen van de sterren. Amerikaanse en ook Nederlande media schrijven steeds meer over onze sterrenbeelden, ascendanten en horoscopen. De astrologische datingadviezen en voorspellingen over jouw liefde, vriendschappen en carrière zijn bijna niet meer weg te denken uit glossy magazines, online platforms en social media. Moeten we dit nu allemaal blindelings geloven, of is het eigenlijk een grote fabel? Wij zochten het uit.
Lees ook: Snoozen is slecht voor je: feit of fabel?
Wat is astrologie nou eigenlijk?
Astrologie is geen sterrenwetenschap, maar staat voor een verzameling van ideeën over het verband tussen de hemellichamen in het heelal en gebeurtenissen op aarde. Ondanks de stijgende populariteit, is het niks nieuws. Onze voorouders gebruikten astrologie niet om hun liefdesleven te voorspellen. Al meer dan 2.400 jaar worden de sterren en planeten bestudeerd om het lot te voorspellen. En dat gaat verder dan AstroTV. Zo zijn de astrologische tekens, dus Tweelingen, Ram, Vissen enzovoort, gekoppeld aan de positie van de zon (duizenden jaren geleden, inmiddels niet meer) tussen de sterrenbeelden. Met de kennis van het heelal zouden we onszelf en anderen qua persoonlijkheid en karaktereigenschappen dus in bepaalde kaders kunnen plaatsen. Deze zouden ons kennis, erkenning en herkenning kunnen geven. Maar is dat wel zo, of willen we dat alleen maar geloven?
Feit of fabel?
Volgens sommigen klinkt astrologie behoorlijk spiri-wiri, maar zit er ook een wetenschap achter? Tot nu toe is het antwoord, vanuit wetenschappelijk oogpunt: 'nee'. Volgens sterrenkundige Peter Barthel is astrologie een pseudowetenschap, omdat het niet is gebaseerd op feitelijke resultaten.
"Sterrenkunde is gebaseerd op waarneembare feiten: daar is, door natuurkundige wetten toe te passen, decennialang onderzoek gedaan. Hier zijn meetbare resultaten uit voortgekomen. Naar astrologie zijn daarentegen meerdere onderzoeken gedaan, maar is er nooit echt bewezen dat er een waarheid inzit. Zo is er bijvoorbeeld een groot onderzoek gedaan door Shawn Carlson in 1985 en is er onder andere gekeken naar het aantal huwelijken en scheidingen in steden. Daarnaast is er gekeken naar de astrologische voorspellingen voor relaties tussen sterrenbeelden. En wat bleek: welk sterrenbeeld je hebt, heeft geen invloed op met wie jij wel of niet een succesvolle relatie kan hebben.’"
De perfecte match staat dus toch niet in de sterren geschreven. Uit een ander bekend onderzoek, geleid door psycholoog Michel Gauquelin in 1968, blijkt hoe makkelijk mensen zichzelf in astrologische voorspellingen kunnen herkennen. Hierbij ontving een groep van 150 mensen hun persoonlijke horoscoop en zo'n 95% van deze mensen herkenden zich helemaal in de horoscoop die ze toegestuurd hadden gekregen. Wat deze mensen alleen niet wisten, was dat het horoscoop profiel gebaseerd was op de geboortegegevens van een van de meest beruchte massamoordenaars van Frankrijk.
Het karakter en stand van de planeten
Ook het karakter van een kind bij de geboorte staat los van de stand van de hemellichamen. Barthel: ''Denk hierbij bijvoorbeeld aan moeders die later of eerder bevallen: zo wordt een kind dus met een ander sterrenbeeld geboren, in de allerlaatste fase van de zwangerschap, en zou het hele karakter van het kind opeens anders zijn. Fysiologische factoren kunnen wel bepaalde karaktereigenschappen van een ongeboren kind beïnvloeden. Dus of de moeder in de zomer of in de winter zwanger was van het kindje, zou invloed kunnen hebben op het karakter van het kind.
Bijgeloof
Dat astrologie populairder wordt, onder andere op social media, vindt Barthel opzich geen slechte ontwikkeling. "Mijn advies is gewoon om kritisch te blijven. Ik vind het gevaarlijk worden als mensen belangrijke keuzes laten beïnvloeden door astrologische voorspellingen, bijvoorbeeld als het gaat om medische behandelingen." Zo hebben kranten in de Verenigde Staten een soort disclaimer bij elke astrologierubriek, die aangeeft dat de rubriek puur als ontspanning dient. Dit soort disclaimers zouden mensen kunnen behoeden voor de eventuele beïnvloeding van astrologische voorspellingen.
Het verbaast Barthel niet dat astrologie altijd al in trek is geweest. "Het gaat ver terug in de tijd, nog voordat de wetenschap bestond. Toen was er een tijd dat mensen de hemellichamen als goddelijk zagen. Nu nog steeds kan astrologie als een vorm van spiritualiteit dienen, een soort bijgeloof of houvast. Het is namelijk niet gebaseerd op feiten, maar op geloof." Want geloven, dat is iets dat losstaat van de wetenschap.
Waarom je astrologie wel zou gebruiken
'Waarom check ik dan toch elke ochtend mijn daghoroscoop?' zul je misschien denken. Veel vrouwen gebruiken astrologie, niet altijd omdat ze er heilig in geloven, maar omdat het een vorm kan zijn van zelfontplooiing. Door je in te lezen over adviezen die bij jouw karakter passen, kan het lezen van een horoscoop een moment van zelfreflectie en bevestiging zijn. Dit is iets wat tegenwoordig, ook onder het mom van selflove, steeds populairder wordt. Als het voor jou werkt, is het dus niet zo erg om te checken wat er die dag voor je te wachten staat, ondanks dat het niet wetenschappelijk bewezen. Of je nu sceptisch bent of zweert dat een Stier echt niet bij een Waterman past. Als jij er plezier en kracht uit haalt, dan is astrologie daar om dat te bieden.
