Patricia's dochter had anorexia en nam haar eigen leven
De lijdensweg van Patricia's dochter Dalisay begon op 13-jarige leeftijd toen ze anorexia ontwikkelde. Later werd ze ook depressief en suïcidaal. Patricia stond machteloos terwijl haar tienerdochter lichamelijk en mentaal steeds verder weggleed. Twee jaar later stapte Dalisay uit het leven: “Mijn grootste nachtmerrie werd werkelijkheid: de politie stond opeens voor de deur. Toen wist ik genoeg.”
Minder eten
“Dalisay was altijd een heel vrolijk kind met passie voor dansen en zingen. Ze was een bezige bij, zoals een meisje van die leeftijd hoorde te zijn. Wel was ze een onzeker en perfectionistisch. Dalisay was net 13 jaar toen Patricia merkte dat er iets niet in de haak was. In de zomer van 2014 kreeg haar dochter opeens vage klachten. “Af en toe was ze ineens duizelig en ze viel een keer bijna flauw. De huisarts had niet in de gaten dat er iets ernstigs aan de hand was. Ze bleek wel een lage hartslag te hebben. Volgens hem hadden veel meisjes dat op die leeftijd. Ze moest even rustig aan doen en dan zou ze weer de oude zijn, luidde het advies.” Toch bleef Dalisay kwakkelen. Een halfjaar later werd duidelijk dat het goed mis was. “We merkten dat ze minder ging eten, terwijl ze altijd haar bord leegat. Het begon met minder snoepen en later vond ik steeds vaker half opgegeten ontbijtkoeken in haar kamer of brood in haar broodtrommel aan het einde van de dag. Ook wilde ze niet meer na school langs haar oma voor een kopje thee en een stukje fruit. Ze werd stiller en trok zich terug. We stapten weer naar de huisarts. Die bevestigde mijn vermoedens: ze had anorexia. Ze was in drie maanden tijd al tien kilo kwijt. Achteraf bleek ze al een halfjaar te vasten.”
Te 'dik' voor anorexia
“Dalisay geloofde eerst zelf niet dat ze anorexia had. Ze zei: ‘ik kan geen anorexia hebben, daar ben ik veel te dik voor’, terwijl ze nooit te dik was.” Patricia moest ‘het’ twee weken aankijken. Als het niet beter ging, moesten ze terugkomen. Maar het ging niet beter met Dalisay, het werd zelfs erger. “Toen ze besefte dat ze anorexia had, besloot ze om bijna helemaal niet meer te eten. Een week later stonden we weer bij de huisarts op de stoep.”
Oorzaak
Hoe de eetstoornis is ontstaan bij Dalisay is niet zeker. Zoals bij veel kinderen is het een combinatie van verschillende factoren, denkt Patricia. “Ze vertelde eens dat ze het moeilijk vond om zichzelf in de strakke pakjes te zien in de spiegel bij dansles. Voor haar was het de trigger om af te vallen. Ook bleek ze autisme te hebben. Dat kan ervoor gezorgd hebben dat de negatieve denkbeelden verergerden. We zullen nooit helemaal zeker weten wat precies de oorzaken waren.”
Crisisopvang
Patricia’s dochter kwam in contact met de GGZ, een kinderarts en een diëtiste, maar dat was niet genoeg. “Ze viel heel snel af en enkele maanden later is ze naar de crisisopvang gebracht. In de kliniek leek het iets beter te gaan. Gelukkig zag ze zelf in dat ze een probleem had en probeer ze eraan te werken, maar het bleef een strijd.”
Dalisay werd ontslagen uit de kliniek en kwam weer onder toezicht van de GGZ en kinderarts. Ook nam ze deel aan een praatgroep met andere meisjes die anorexia hadden. Ook dat ging maar even goed. Vlak voor de zomervakantie kreeg Dalisay een terugval. “Haar medicatie werd afgebouwd, haar streefgewicht werd omhoog gesteld en ze kreeg een blessure waardoor ze niet meer kon dansen. Het was allemaal te veel.”
Eerste poging
En zo ging het maandenlang door. Het ging iets beter en toen kreeg ze weer een terugval. Dalisay werd meerdere keren opgenomen in de crisisopvang. Soms een maand. Soms drie maanden. “Wanneer Dalisay meer ging eten, kwamen er emoties en gevoelens terug die waren weggestopt. Toen ging ze ook zichzelf snijden. Ik was doodsbang dat ze te ver zou gaan.”
Na drie maanden moest Dalisay de kliniek verlaten: de maximale verblijftijd van twaalf weken zat erop. “Zelf zei ze dat ze er niet klaar voor was om vertrekken, maar we hadden geen keuze. Ze moest naar huis. Achteraf was het niet goed geweest. Ze was diepongelukkig en haar situatie werd alleen maar erger. Een week nadat ze thuis was, deed ze haar eerste suïcide-poging bij haar oma. Gelukkig kon haar oma snel handelen. Met de ambulance is ze naar het ziekenhuis gebracht, waar haar maag werd gespoeld. Dezelfde dag kon ze weer naar huis.”
“Ik schrok me rot. Gelukkig was het goed afgelopen, maar het bleef niet bij die ene keer. De suïcide-pogingen werden steeds serieuzer. Soms gebeurde het terwijl ze opgenomen was en soms als ze thuis was terwijl ze op de wachtlijst voor opname stond. Hoeveel pogingen het in totaal zijn, weet ik niet eens meer. Het is niet op twee handen te tellen.”
Sondevoeding
“Op een gegeven moment dronk ze helemaal niks meer. Ze kwam in het ziekenhuis terecht en bleef daar totdat ze uiteindelijk naar een opvang kon waar ze langere tijd kon verblijven. Dat was een enorme opluchting voor ons: ze was veilig en in goede handen. Daarna verbleef ze in een kliniek waar haar autisme verder werd onderzocht. Dalisay wilde hier echt niet zijn en stopte weer met eten en drinken. Er zat niks anders op dan haar onder dwang sondevoeding te geven.”
Dalisay takelde verder af. “Ze was een gevaar voor zichzelf en werd via een inbewaringstelling gedwongen opgenomen. Ze mocht dus niet meer in de weekenden naar huis. De ene keer beschadigde ze zichzelf en de andere keer dronk ze helemaal niks of in een korte tijd veel te veel. Ook loog ze veel tegen mij en de verzorgers. Een aantal keer probeerde ze weg te lopen van de opvang. Ze was echt wanhopig opzoek naar een manier om een eind aan haar leven te maken. Dat vertelde ze wel eerlijk aan ons. Ik kon zeggen wat ik wilde, maar het kwam niet binnen. Het was heel dubbel. Aan de ene kant begreep ik dat ze zo ongelukkig was dat ze het leven niet meer zag zitten, maar aan de andere kant wilde ik mijn kind niet kwijt.”
Machteloos
“Het was niet altijd gemakkelijk om de eetstoornis los te zien van het kind. Je ziet je kind voor je ogen wegglijden en je kunt niks doen. Ik drong niet tot haar door. Het enige wat je kunt doen is er voor haar zijn. Gelukkig vertrouwde ze mij. Vooral in de laatste maanden vertelde ze veel over wat er in haar hoofd omging. Ze had continu een stemmetje in haar hoofd die zei: ‘je bent het niet waard’ en ‘je bent te dik’. Als wij zeiden dat ze er goed uitzag, dan dacht ze ‘zie je wel, je bent aangekomen’. Als dit de hele dag door je hoofd spookt dan ga je er vanzelf in geloven."
Laatste poging
De laatste suïcidepoging deed Dalisay in de kliniek. Ze was toen 15 jaar. “Mijn grootste nachtmerrie werd werkelijkheid: de politie stond opeens voor de deur. Toen wist ik genoeg. We zijn razendsnel naar het ziekenhuis vertrokken. Daar werd ons verteld dat Dalisay’s kans op overleven nihil was. Eigenlijk leefde ze al niet meer. Ze was hersendood. We konden wel rustig afscheid nemen. Het moment voordat ze overleed zei ik nog: ‘Meisje, het is goed zo. Je hebt je rust.’ Dat gunde ik haar.”
“Het overlijden van Dalisay heeft een groot gat in mij geslagen. We waren altijd als twee handen op één buik, ook toen ze ziek was. Ik mis haar nog elke dag verschrikkelijk. Het gekke is: je bent zo gewend om iemand jarenlang te verzorgen en 24/7 stand-by te staan, ook dat ga je missen. Het is nu twee jaar geleden en soms gaat het een tijdje goed en soms niet. Dat zal voor altijd zo blijven.”
Onbegrip
“Pas toen ze overleed, beseften veel mensen in onze omgeving hoe ernstig ziek ze was. Veel vriendinnen van Dalisay begrepen het niet en sommige voelden zich schuldig dat ze op het eind weinig contact hadden met haar. Het geeft niets, ze zijn zo te jong om het te bevatten. Mensen hebben vaak een bepaald beeld bij een anorexia-patiënt: een heel mager persoon, maar dat klopt vaak niet.”
Stichting
Een paar maanden na Dalisay’s overlijden zetten Patricia, haar man en zoon Kylian een stichting op. “Dalisay Recovery biedt voorlichting, steun en activiteiten voor anorexia-patiënten en hun naasten. We helpen niet alleen andere meiden met eetstoornissen en hun ouders, maar het geeft ons ook kracht. Het is wel confronterend om via onze stichting in contact te komen met meisjes zoals mijn dochter. Het is fijn dat we ze kunnen helpen, maar op sommige momenten sta je nog steeds machteloos. Het liefst wil je ze door elkaar schudden. Gelukkig weet ik dat we allleen al steun bieden door een luisterend oor te zijn.”
Last Man Standing
Patricia doet 22 juni mee met Last Man Standing, een evenement georganiseerd door MIND waar deelnemers zo lang mogelijk op een paal in de zee zullen staan. Het doel is aandacht te vragen voor psychische problemen bij jongeren. Wil je Patricia sponsoren? Bekijk dan haar actiepagina.
Kijk voor meer informatie over eetstoornissen op de website van MIND. Heb jij zelf ervaring met een eetstoornis en/of andere psychische problemen en wil je hier anoniem met een professionele hulpverlener over praten? Bel, chat, mail of app dan met MIND Korrelatie via www.mindkorrelatie.nl.
Heb jij gedachten over zelfdoding? Zoek hulp bij 113 Zelfmoordpreventie.
Lees ook: Mirte (46) heeft een dissociatieve identiteitsstoornis: ‘Ik heb 22 persoonlijkheden’
