Over narcisme: Hoe herken je een verborgen narcist?
Een onderbelicht onderwerp van narcisme, is de verborgen narcist. Doordat deze vorm van narcisme weinig aandacht krijgt, wordt het vaak ook niet herkend als een vorm van narcisme. In dit artikel wil ik uitleggen wat verborgen narcisme inhoudt.
In tegenstelling tot de openlijke narcist die graag in de aandacht staat, flamboyant voorkomt, verbaal erg sterk is, etc., staat de verborgen narcist, die juist gekenmerkt wordt door introversie, defensiviteit, angst en kwetsbaarheid voor de stressoren van het leven.
De gemene deler van beiden is echter dat het eigen belang altijd voorop staat en ze egocentrisch zijn, met weinig empatisch vermogen en zelfreflectie. Verborgen narcisten proberen heel gevoelig over te komen en zijn veelal verlegen, maar zodra ze in conflictsituaties komen, komt er een geladen woede naar buiten, waarbij ze tot enorme woede-uitbarstingen kunnen komen.
De verlegenheid van dit type narcisme is echter geen verlegenheid, maar een op zichzelf gerichte eigen wereld waar dit persoonlijkheidstype zich in bevindt. Het zijn mensen die veel tijd nodig hebben voor zichzelf en derhalve niet genoeg tijd besteden aan het verbinden met de buitenwereld. Deze mensen hebben vaak een lage eigenwaarde, zijn erg gesloten en onzeker en beweren, vaak in contact met de partner, dat deze de verborgen narcist voortdurend onder de loep neemt en dit type voelt zich erg snel gecontroleerd.
Ze praten nauwelijks over wat er daadwerkelijk in hen omgaat. Want als ze dit doen, kan het in hun optiek, tegen hen gebruikt worden en daarom kost het uiten van zichzelf ook zoveel moeite en zijn ze tegelijkertijd erg alert op en over wat ze zeggen. Ze weten immers niet wie ze kunnen vertrouwen.
Ze kunnen zich vaak identificeren met uitspraken als: “Ik heb meer temperament dan de meeste mensen” of “In een groep of in een relatie voel ik me vaak eenzaam, alleen en ongemakkelijk”.
Narcisme is er in allerlei vormen en gradaties, echter wat ieder type gemeenschappelijk heeft, is dat ze zich willen onderscheiden van anderen. Narcisten kunnen zich speciaal voelen, doordat ze willen geloven dat ze de meest intelligente of mooie persoon zijn, maar verborgen narcisten willen eerder geloven dat ze de meest onbegrepen of meest emotioneel gevoelige persoon zijn.
Wat zijn nou duidelijke kenmerken van een verborgen narcist?
1.) Gebrek aan empathie: ze zullen de zorgen die je hebt, negeren. Ze kunnen en willen geen mededogen leren en willen geïsoleerd blijven. Ze negeren het wanneer je je niet goed voelt, maar zijn gekrenkt als ze in hun optiek niet goed behandeld worden of wanneer er kritiek op ze is.
2.) Onvolwassen reacties: ze zijn zeer gevoelig voor kritiek. Ze geven anderen de schuld van ruzies en zijn niet in staat tot de dialoog. Vaak lopen ze weg en laten de ander achter met de pijn.
3.) Onechte nederigheid: ze lijken bescheiden, verlegen of nederig, maar zullen altijd het slachtoffer spelen. Het lijkt een bescheiden karakter die anderen voor zichzelf plaatst, echter het doel van hen is, is dat ze beloond worden voor hun inspanningen.
4.) Niet in staat om emoties te begrijpen en te luisteren: dit type narcist wil niet praten, is erg gesloten en stelt weinig vragen in een gesprek. Deze wil eerder de dialoog afsluiten, want het interesseert ze eigenlijk in wezen niet wat je voelt, denkt of vindt. Ze willen datgene wat het beste is voor zichzelf.
5.) Wanneer ze iets voor je doen of geven, is het nooit zomaar: deze mensen ogen heel zorgzaam, maar als ze eenmaal iets voor je hebben gedaan, wordt het op termijn vaak tegen je gebruikt: “Hoe durf je, kijk eens wat ik allemaal voor je heb gedaan” en dat soort uitspraken.
6.) Kunnen niet tegen vragen: wanneer je dit type ondervraagt of om opheldering of uitleg vraagt, wordt de verborgen narcist onmiddellijk defensief en voelt zich gecontroleerd en wordt boos op jou. Jij bent wantrouwend, etc. Deze persoon voelt zich snel benauwd en wil geen verantwoording afleggen, want hij/zij leeft immers in de eigen wereld waar echte verbinding niet echt mogelijk is.
Vooropgesteld, niet alle stille, verlegen of emotioneel gevoelige mensen zijn verborgen narcisten. Maar wees alert op dit soort signalen, het kan je een hoop leed besparen.
Dit artikel is geschreven door Charlotte van der Hoeven, Coaching & Training. Iedere maand verschijnt zij hier met een column op Ze.nl. Charlotte van der Hoeven is professioneel coach en therapeut en heeft zich gespecialiseerd in narcistisch misbruik. Meer informatie hierover kun je vinden op haar website www.narcismevrij.nl of op de Facebook-pagina van Narcismevrij.nl.
Charlotte schreef eerder:
Zelfverwijt na narcistisch misbruik
Zelfliefde na narcistisch misbruik
Vergeving na narcistisch misbruik: hoe doe je dat?
Leren om jezelf los te zien van je eigen ego na narcistisch misbruik
Hoe kun je ervoor zorgen dat je niet vast blijft zitten in je verhaal over je narcistische ex?
Hoe te dealen met co-ouderschap met een narcist
De dynamiek tussen een narcist en een empathisch persoon
Dealen met een narcistische familie
4 tekenen dat je te maken hebt met een gewelddadige of narcistische partner
5 redenen waarom we in een destructieve narcistische relatie blijven
