Broodje aap met Maria Mosterd

Deze week is namelijk aan het licht gekomen dat er maar weinig kan kloppen van het verhaal van de inmiddels 20-jarige Maria Mosterd. Peter R. de Vries heeft in zijn uitzending van afgelopen zondag een aflevering aan haar verhaal gewijd en komt daarbij tot de conclusie dat er echt wel erge dingen met Maria zijn gebeurd, maar niet op de manier zoals het in haar boek beschreven staat. 

De Vries zet bijvoorbeeld vraagtekens bij het gegeven dat een 18-jarige jongen leider kan zijn van een internationale bende. Een jongen die op dat moment nog geen twee jaar in Nederland is. De meisjes die Manou zogenaamd aan het buitenland heeft verkocht; waar zijn de oproepen van vermissingen? De rechtszaak die de Mosterds tegen de school van Maria hebben aangespannen voor het nooit melden van haar afwezigheid, hebben ze verloren. Uit de gegevens van de school blijkt namelijk dat Maria amper afwezig is geweest. En dan nog een belangrijke vraag: waarom wil ze geen aangifte tegen Manou doen?

Ook wordt er in de aflevering van De Vries een simpel rekensommetje voorgelegd: Maria zei dat ze een paar duizend euro per dag verdiende voor Manou en dat alleen tijdens schooltijd. Hij bracht haar daarvoor naar Rotterdam. De reis van Zwolle naar Rotterdam en weer terug is bijna vier uur. Een leerling van de onderbouw zit ongeveer zes uur op school. Er rest dus ongeveer twee uur om die paar duizend euro te verdienen. Dat wordt wat krap...

In zijn aflevering geeft De Vries enkele specialisten het woord die stuk voor stuk zeggen dat haar verhaal niet waarheidsgetrouw is. Haar boek is geschreven als verwerking in India. Het was onderdeel van de therapie en zaken die geschreven zijn in therapiesessies, zijn niet betrouwbaar, zo is hun oordeel. Later schreef Maria het boek Bindi, over haar periode in India. In dezelfde aflevering wordt duidelijk dat Maria Mosterd en haar moeder Lucie niet voor commentaar beschikbaar zijn. Hoe vaak ze voorheen in ieder denkbaar programma op kwamen draven, zo zwijgzaam en onbereikbaar zijn ze nu.

Afgelopen woensdag was op SBS6 een documentaire te zien van Jessica Villerius. De documentaire Manou vertelt laat de andere kant van Echte mannen eten geen kaas zien. Manou, echte naam Ansou, laat zien wat het met hem heeft gedaan en weerlegt de beschuldigingen uit het boek. Hij is helemaal geen pooier of loverboy, en het is nog wat erger: hij is zelfs nooit met haar naar bed geweest. Als bewijs hiervoor heeft hij haar eigen boek: in het fragment waarin hij zich zogenaamd ontkleedde, beschrijft ze de smiley op zijn onderbroek. Ze rept echter met geen woord over het litteken van minstens vijfentwintig centimeter dat van boven naar beneden over zijn buik loopt. Ansou zegt: "Dat komt omdat ze dat nooit heeft gezien. Ik ben nooit met haar naar bed geweest." Mogelijk zien we in deze documentaire het werkelijke slachtoffer: iemand die voor de rest van zijn leven niet meer van het stempel 'loverboy' afkomt, terwijl dat waarschijnlijk dus volledig onterecht is. De moeder van Maria heeft de documentairemakers laten weten dat ze zijn gehersenspoeld door een manipulatief crimineel. Dezelfde Ansou dus.

Misdaadverslaggever Hendrik Jan Korterink heeft ook onderzoek gedaan naar het verhaal van Maria en komt met zijn conclusie in zijn boek Echte mannen eten wel kaas. Ook hij zegt dat er maar weinig kan kloppen van haar verhaal. Maria heeft hierop wel gereageerd.

Nu Maria de echte naam van Manou, Ansou, bekend heeft gemaakt en foto's van hem heeft laten zien, is ze strafbaar. Ansou heeft hierop aangifte gedaan wegens smaad en laster. Dit kan dus nog een vervelend staartje krijgen voor Maria.

Hoe komt het nou dat heel Nederland Maria en haar moeder heeft geloofd? Peter R. de Vries zegt dat iedereen heeft gehoord wat hij wilde horen. Niemand heeft ooit echt kritische vragen gesteld, omdat het het verhaal is van een jong meisje. En omdat een jong meisje deze verschrikkelijke ervaringen verhaalt, wordt het geslikt als zoete koek. Ik denk dat de waarheid ergens in het midden ligt: Maria zal vervelende dingen hebben meegemaakt en heeft dit met behulp van haar boek proberen te verwerken. Zo blijkt uit de politiedossiers dat er wel degelijk een groepsverkrachting heeft plaatsgevonden en daar heeft ze wel aangifte van gedaan. Dit heeft ook tot een veroordeling geleid. Erge dingen zijn er dus gebeurd, maar de rest heeft ze erbij verzonnen. Haar verschrikkelijke ervaringen, een stukje boek, een stukje film, fantasie en dat vermengd tot een verhaal.

En nu? Nu is Nederland boos. We voelen ons belazerd. Maria's Hyve-pagina is geblokkeerd omdat er massaal op de 'dit is niet ok-knop' is gedrukt, er verschijnen blogs en artikelen. Haar boek wordt van boekenlijsten op scholen geschrapt. Het is niet langer een autobiografisch relaas, het is fictie. Fictie waar meisjes nog steeds van kunnen leren; fictie die nog steeds een waarschuwende functie heeft. Een boek dat nog steeds erg is, maar dat echter niet langer onze sympathie verkrijgt.  

Bekijk het gesprek tussen uitgeverij Van Gennep (Chris Ten Kate) en Peter R. de Vries bij De Wereld Draait Door.