Gratis en voor iets

... in, maar dat terzijde) of een stoel bij de aankoop van een eettafel; ik trap er niet meer in. Want het is klinkklare kletspraat. Larie. Humbug. Niets Is Gratis.

'Wilt u zegels?'
'Nee hoor, dank u.'
'Hebt u een bonuskaart?'
'Nee, en dat hoef ik ook niet.'
'Hebt u al kennisgemaakt met onze klante...'
'NEE.'

Het zijn simpelweg lokkertjes; niet zozeer bedoeld om jóú een plezier te doen. Met alle respect; consumenten die onberispelijk hun puntjes oppotten, ik doe het niet meer. 'Laat ik er nog maar even iets bijkopen, dan is mijn stempelkaart vol en krijg ik die korting', hoor ik ze inhalig zeggen. Die hebzucht zorgt er echter voor dat je discount vaak direct weer teniet wordt gedaan met dank aan je extra aankoopje, zonder dat je het door hebt. Immers, je hebt dan wel korting in de wacht gesleept, maar je hebt óók meer gespendeerd dan je in eerste instantie van plan was; om die aftrek te kunnen kríjgen. Wát heb je dan eigenlijk bespaard? Nee, als ik al spaar, geef mij dan maar een ongecompliceerd pasje - ik krijg de krieuwel van die potpourri aan verdwaalde plakkertjes in mijn portefeuille.

Robine was nog geen jaar oud toen mijn blik op een schattig stoffen badeendje in een spaarboekje van Nutricia viel. Trouw knipte ik ieder waardebonnetje uit een pak Nutrilon, waarmee je dan leuke producten kon bestellen. Voor sommige producten moest je wel wat centjes aanvullen - zo ook voor de badeend - maar dan hád je ook wat. Verheugd en gretig als ik was, maakte ik het eenmaal aangekomen postpakketje open, om het vrolijke eendje aan Robine te kunnen schenken. Toen ik het in mijn handen kreeg, had ik sterk het idee dat er iets niet klopte. In het boekje zag Duckie er tamelijk anders uit. Duckie zag er...eh... gróter uit. Een snoezig, aandoenlijk, vertederend, zomergeel eendje van maar liefst 5 centimeters, een Action knuffeltje dat je voor 50 cent in de uitzoekenmand aantreft, keek mij recht in mijn ogen. Begrijp me niet verkeerd; ik ben beleefd opgevoed. Wellicht is het een kwestie van de spreekwoordelijke paard niet in de bek kijken. Goed. Maar dit was geen paard. Sterker, het was nog niet eens een veulentje. Het was een dingsigheidje. Een frutje. Een opsiersel. Een petieterige kwikje. En daarbij: het ís niet gegeven.
Na vijf jaar heb ik hem nog altijd bewaard. Want wanneer ik even een menstrueel dipje heb, hoef ik niet aan de chocola. Ik werp eenvoudig een blik op Kwekkie en ik schiet subiet weer in de lach.

Toen Albert Heijn met poppenkastpoppen van Disney op de proppen kwam, brak er een ware rage los. Bij aankoop van 25 euro aan boodschappen ontving je een bon waarmee je voor één van de zes poppen kon sparen. Trouw deed ik daar wekelijks mijn boodschapjes (inderdaad: normaal ga ik  liever naar de goedkopere Dirk) waarna ik op een dag trots mijn zuur verdiende stickertjes kwam inleveren. Maar helaas: oppelepop. Nu begrijp ik best dat op = op betekent, dat heb je nu eenmaal met acties. Ware het niet dat de caissière me ook best wel eerlijk had mogen opbiechten dat AH op dat moment stiekempjes een deel poppen apart had liggen, met als doel het een weekje later gratis in kinderschoenen te persen, ter ere van het Sinterklaasfestijn. (Thans worden ze trouwens bepaald niet kosteloos in groten getale op Marktplaats aangeboden: 'Ze zijn in zeer goede staat, mijn kinderen hebben er niet naar omgekeken.') Maar laat ik nou net geen schoen hebben klaar gezet. Daar gíng mijn bonus. Nee hoor, wat dergelijke acties betreft; ik heb er niet zozeer mijn kaart, als wel mijn buik zo'n beetje vol van. Heb je comme il faut gecollecteerd, en wie ontvangt de medaille? Juist: klanten die bij navraag van de caissière 'Wilt u zegels?' gerepliceerd hebben met 'Nee, dank u'.

Geschreven door Yvonne