Een Nederlandse schaakopera
Chess heeft al jaren internationale faam verworven. ABBA-mannen Björn Ulvaeus en Benny Andersson schreven de muziek; Tim Rice, bekend van o.a. 'The Lion King', 'Aida' en 'Jesus Christ Superstar', de tekst. Het wereldwijde succes van Chess was mede te danken aan de megahits I Know Him So Well en One Night in Bangkok en aanleiding tot het schrijven van nog een hitmusical: Mamma Mia!
Tim Rice liet zich voor het schrijven van dit stuk inspireren door het bloedstollende wereldkampioenschap schaken in 1972 in IJsland, een strijd tussen de legendarische Rus Boris Spasski en de excentrieke Amerikaan Bobby Fischer. Een schaak-tweekamp tussen twee grootmeesters vormt het decor voor deze meeslepende musical over de onmogelijke liefde tussen de Russische schaker Anatoly Sergievsky (Jeroen Phaff) en de Amerikaanse Florence (Joke de Kruijf). Zij is de geliefde van Anatoly's tegenstander, de extravagante en opvliegende Amerikaanse grootmeester Freddy Trumper (Jasper Kerkhof).
Als de Rus overweegt over te lopen naar het Westen, beseft hij dat hij zijn familie nooit meer terug zal zien. De KGB-agent Molokov (Ben Cramer) probeert de Rus te overtuigen mee terug te gaan. Anatoly neemt dan een beslissing die voor alle partijen ingrijpende gevolgen heeft.
Wanneer een musical met zo'n bekendheid als Chess in de Nederlandse theaters gaat spelen, dan is de nieuwsgierigheid al gauw gewekt natuurlijk. De hits uit deze musical stonden nog in mijn geheugen gegrift. Dit kon niet anders dan een topmusical zijn. Ik verwachtte een schitterend zwart/wit decor met heel veel licht, maar dat was een grote illusie. Het decor bleek heel simpel en sober. Er werd wel op een geweldige manier gewerkt met real time en archiefbeelden op de achtergrond, wat het geheel nog een beetje levendig maakte. Verder bleek het decor uit niets meer dan stoelen en wat tafels te bestaan, waardoor het een beetje de uitstraling van een schooltoneelstukje krijgt.
Gelukkig maakten de zangpartijen een hoop goed. Joke de Kruijf en Jeroen Phaff zijn waardige hoofdrolspelers, die deze musical dragen. Jasper Kerkhof was indrukwekkend in zijn toneelspel. Zijn zang vond ik echter wat middelmatig, alhoewel hij het geheel wel wat meer een rockgevoel gaf. Chess is duidelijk geen vrolijke musical. Het verhaal is zwaarmoedig en de zang neigt meer naar opera, dan een vrolijk onderonsje. De klassiek geschoolde Jeroen Phaff past uiteraard geweldig goed in dit plaatje. Ook zijn mimiek tijdens de ongesproken schaakpartijen is geweldig.
Het verhaal is te langdradig en saai om tijdens de musical echt goed geboeid te blijven. Het hoogtepunt van de voorstelling is naar mijn mening het duet I know him so well (vertaald als Ik weet wat hij wil) tussen de twee rivaliserende dames. Dit kreeg me weer even op het puntje van mijn stoel. Schitterend! Helaas heeft het verhaal ook nog eens geen happy end, dus met een goed gevoel naar huis gaan zit er ook al niet in.
Chess is absoluut een musical met een geweldige cast, maar het moet wel 'je ding' zijn en enige voorkennis van de geschiedenis is ook niet overbodig. Het is zo'n typische musical die je of helemaal geweldig vindt of je vindt het niets. Chess is nog tot eind februari te zien in diverse theaters in Nederland. Voor meer informatie, kijk op de officiële Chess website.
