Column Daniëlle Kloeth: Is dat niet gek?
Ja, wat is gek. Om dat te kunnen bepalen, zul je eerst moeten weten wat normaal is. Is het normaal om boven de 60, boven de 70 of boven de 80 jaar oud te overlijden? Het is niet normaal dat er baby's dood gaan of kleine kinderen en toch gebeurt het over de hele wereld, elke dag. “Wat heeft God hier voor bedoeling mee?” vragen mensen zich dan af. Naar het antwoord kunnen we alleen maar gissen. Veel mensen zijn bang voor de dood, en ik ben daar één van. Een paar keer per dag denk ik wel eens aan de dood. Ik ben bang om zelf dood te gaan, bang dat mijn vriend overlijdt, mijn moeder of iemand anders van wie ik veel houd.
Zoals iedereen weet, hoort de dood bij het leven. Het is misschien een dooddoener, maar het is nu eenmaal zo. Elke dag gaat alles voorbij. Om te beginnen de dag zelf, het wordt weer nacht. Ook gaan de bloemen dood die op tafel staan, of de plant die je vergat water te geven. Je kat heeft een muis in zijn bek die het niet meer kan navertellen. De hond van je buren overlijdt. Je zuigt een spin op met de stofzuiger en je staat op een mier. We vinden dit allemaal niet zo vreemd; het hoort toch zeker bij het leven. Maar zo nuchter kunnen we het niet bekijken als het om mensen gaat. Vooral niet als het om mensen gaat die nog “te jong” zijn om te sterven. Dan is het ineens niet “eerlijk”. Maar wanneer is het dan wel eerlijk? En wie bepaalt dat.
Je hoort mensen weleens zeggen: “Begrijp jij dat nou? Het was zo'n goed mens, ze verdiende het niet om zo jong te sterven. En mensen die zich vreselijk gedragen, die worden wel 100!” Ik vind dat een rare uitspraak. Alsof je het kunt verdienen om oud te worden. Je hebt tenslotte zo je best gedaan. Hard gewerkt, niemand vermoord, altijd je afval gescheiden, je stond klaar voor iedereen. En dan overlijd je ineens in de bloei van je leven. En dat zou dan niet eerlijk zijn. In welk reglement over het leven staat dat? Of is het iets dat mensen zelf verzonnen hebben, een staartje van de erfzonde? Een soort genetisch overgedragen overtuiging van hoe je zou moeten leven om heel oud te worden en in de hemel te belanden?
Ik moet iedereen teleurstellen: je ontkomt niet aan de dood, ook niet op “te jonge” leeftijd. Wat je ook doet. Natuurlijk kun je een aantal maatregelen treffen om te zorgen dat je minder risico's loopt. Niet gaan parachute springen, altijd je gordel om in de auto, gezond leven en niet in je eentje zonder water in een kapotte auto door de woestijn rijden. Maar dan nog kun je van al deze avonturen thuis komen en onder een bus lopen op de hoek van je eigen straat. Isn't it Ironic? De mens wikt maar God beslist. En als je nu denkt dat God die man is op een wolk dan zou je hem zelfs nog kunnen haten om het oneerlijke dat hij deed. Dan wordt hij een object waar mensen hun ongeloof en woede op kunnen projecteren. Persoonlijk geloof ik liever in God als zijnde een enorme bundel van oneindige, onuitputtelijke liefde. Zonder gezicht, zonder wil en zonder geweten.
En dan wordt het ineens een stuk eenvoudiger om te begrijpen waarom iemand “te jong” overlijdt. Er is namelijk geen reden voor en dat is de enige reden. Het feit dat het gebeurt is de reden. Dat is voor veel mensen niet bevredigend, want nu kun je het dus niet voorkomen. We kunnen er niets aan doen, en niets tegen doen. Er zit geen logica in de dood. Is het eerlijk dat er geen logica in zit? Geen idee. Is het gek dat ook gezonde mensen overlijden aan de griep? Ik denk het niet. Het is alleen wel ongelofelijk verdrietig. En dat is precies wat het is.
