Juweeltjes van sieraden
Als koninginnen van de oudheid schrijden de modellen over de catwalk in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) bij de opening van de tentoonstelling Schitterend Sieraad. Dit keer is het niet kleding waar het om gaat, maar de juwelen die de modellen dragen, speciaal voor deze gelegenheid ontworpen door Bibi van der Velden.
Bomvol is de zaal, waar niet eens alle genodigden ? zo'n 800 ? terecht kunnen. Die kleine imperfectie geeft een speelse touch aan de avond, die anders wel heel opgeprikt geweest zou zijn. Natuurlijk wordt er op z'n Nederlands gemopperd: 'te veel mensen', 'schandalig dat niet iedereen de zaal in kan', 'waardeloos, het gebrek aan stoelen voor minder validen', enzovoort, enzovoort. Maar dat is uiteindelijk de minderheid; de rest reageert enthousiast op het openingswoord en de show.
Opgezette pauw
In de hal van het museum lopen de modellen tijdens de sieradenshow op de catwalk, met op de achtergrond de tempel van Taffeh. Hier en daar is het lichaam van de modellen bedekt met een lap stof, maar het zijn de sieraden die de eigenlijke kleding zijn. Van der Velden maakt onder andere gebruik van kleine dingen die je overal kunt vinden: schelpen, stenen, stukken koraal en touw. Aan elkaar geregen wordt het in een halsketting tot kunststuk verheven. Maar ook gebruikt ze veel grote edelstenen in haar ontwerpen. De halssnoeren lopen soms tot ver over de rug naar de heup toe. Opvallend is dat overdaad absoluut niet schaadt. Denk je soms dat oorbellen én armbanden én halskettingen én een opzichtige riem én een haarband niet modieus verantwoord is? Je hebt het mis. De modellen in de show lopen met hoofdtooien, kettingen die de bovenste helft van de romp bijna geheel bedekken en alles past bij elkaar zonder dat het too much is. Supermooi is het met zwarte stenen ingelegde korset dat een van de modellen aan heeft. Het is subtiel en stijlvol en kan op veel enthousiasme van het publiek rekenen. Apart hoogtepunt van de show is het hoofddeksel gemaakt van een opgezette pauw met een groot kristal aan de snavel.
Eerder op de avond opende de directeur van het RMO de tentoonstelling en sprak conservator Annemarieke Willemsen de honderden mensen toe. 'Sieraden zijn van alle tijden. (...) Misschien draagt u een medaillon met een pluk babyhaar, een haaientand aan een touwtje of een zegelring; een erfstuk. (...) Feit is dat de sieraden die hier tentoon zijn gesteld veel ouder zijn dan welke juwelen dan ook die we op dit moment dragen.' Zelf heeft ze een broche voor vanavond opgespeld. Aan het einde van de avond zal ze dit juweel af doen en in een vitrine plaatsen. Het gebruiksvoorwerp wordt dan een museumstuk.
Eigen identiteit
In de tijd die tussen de officiële opening en de sieradenshow ligt, kunnen de genodigden een kijkje nemen bij de expositie. Tussen de antieke juwelen is het werk uitgestald van vier hedendaagse edelsmeden: Jacob de Groes, Anneke Schat, Vera Siemund en Bibi van der Velden. Jacob de Groes neemt de edelsteen als uitgangspunt van zijn creatie, steeds een nieuwe lijn volgend: het ene jaar bijvoorbeeld vormen uit de natuur, het andere geïnspireerd op bouwkundige concepten. De stijl van Vera Siemund doet denken aan technieken die oude meesters in het Oude Nabije Oosten gebruikten. Onderwerp in haar creaties kunnen de steenbok, de sfinx of sierlijke arabesken zijn. Anneke Schat gebruikt veel goud en zilver en de juwelen in de tentoonstelling zijn geïnspireerd op Egypte. Puntige, ruwe vormen geven haar sieraden een eigen identiteit. In de tentoonstelling is het wel even zoeken naar de sieraden en zijn niet altijd even makkelijk te vinden. Het is enigszins bevreemdend om te zien dat tussen eeuwenoude museumstukken ineens moderne, zij het op de oudheid gebaseerde sieraden liggen. Maar deze aanpak maakt het een uniek project, dat vooral ook de tijdloosheid van het onderwerp aangeeft.
Schitterend Sieraad
Tot en met 23 maart 2007
Locatie: Rijksmuseum van Oudheden
Adres: Rapenburg 28 in Leiden
www.rmo.nl
