Fantastische waaiers
Een waaiervormige tas die aan twee zijden kan worden gedragen, een schilderij van een molen met een waaier in plaats van wieken en porseleinen vazen geïnspireerd op waaiervormen. Het zijn voorbeelden van de creatieve producten die modeontwerpers en kunstenaars hebben opgehoest in antwoord op de vraag van Tassenmuseum Hendrikje om objecten geïnspireerd op achttiende-eeuwse waaiers te bedenken. Modeontwerpers zoals Mada van Gaans, Hester van Eeghen en Uli Rapp hadden inspiratie genoeg, blijkt wel uit de expositie 'Fan-tastic, waaiers: van modeaccessoire tot eigentijds ontwerp', die tot mei 2008 in het Amsterdamse tassenmuseum te zien is.
De op het eerste gezicht zo ouderwetse waaiers zijn in een hedendaags jasje opvallend modieus, zo blijkt uit 'Fan-tastic'. Ferry Meeuwisse ontwierp een waaier van glimmende zwarte vliegerstof die er ontegenzeggelijk sexy uitziet. En de waaier van kwetsbare transparante stof die met vierduizend nietjes bij elkaar gehouden wordt - een uitvinding van Sander Wiersma - lijkt meer op een high-tech must-have bag dan een uit de mode geraakt damesaccessoire.
Doordat de nieuwe ontwerpen tentoongesteld worden temidden van hun inspiratiebronnen, krijg je meteen een indruk van de betekenis die waaiers in vroeger tijden hadden. En die betekenis is niet mis. In haar hoogtijdagen - de achttiende eeuw - is de waaier een niet weg te denken onderdeel van het modebeeld. De waaier is een statussymbool dat wordt gebruikt bij officiële gelegenheden, in het theater, op reis, tijdens wandelingen én thuis. Een waaier is ook een populair cadeau en wordt speciaal aangeschaft voor bruiloften, begrafenissen en geboorten. Tienermeisjes leren op een speciale academie waaieretiquette en in negentiende eeuw ontstaat zelfs een waaiertaal: 32 houdingen van de waaier die als een soort geheimtaal fungeren. Een stiekeme manier voor vrouwen om dingen te zeggen zoals 'kus mij' en 'ik wil met je praten'.
Wie de tentoonstelling 'Fan-tastic' ziet, kan zich de populariteit van de waaier ongetwijfeld voorstellen. Niet alleen de bekende Chinese waaiers, maar ook de oer-Hollandse (bijvoorbeeld met een afbeelding van prins Frederik Hendrik en Amalia van Solms) en romantische Franse (bijvoorbeeld met een weergave van de levensloop van Amor in veertien plaatjes) zijn ware kunststukjes. En na het zien van de spannende objecten die hedendaagse ontwerpers en kunstenaars baseren op de waaiervorm, is er nog veel meer reden om je af te vragen: wanneer komt de waaier weer?
Meer informatie: http://www.tassenmuseum.nl/
'Fan-tastic, waaiers: van modeaccessoire tot eigentijds ontwerp' is tot en met 12 mei 2008 te zien in Tassenmuseum Hendrikje, Herengracht 573 in Amsterdam.
