De Filipijnen: werken op de vuilnisbelt

Na weken van voorbereiding was het 9 februari dan eindelijk zo ver. Ik zou naar Manila gaan! Manila, de hoofdstad van de Filipijnen, waar de smog uit je neusgaten komt en er geen verkeersregels zijn op de weg. 

 

Samen met zeven andere studenten stapten we op 9 februari in het vliegtuig naar de andere kant van de wereld. Allemaal studenten op het AKV St Joost in Breda, en allemaal besloten om de minor Onderzoeksjournalistiek te volgen. In samenwerking met Beyond (y)our world van Lokaal Mondiaal gingen we naar de Filipijnen.
 

 

Arm en rijk
Eén van de eerste dingen die me opviel tijdens de reis was het grote verschil tussen arm en rijk. Ikzelf verbleef op een rijkere universiteit van Manila, maar om de hoek was een van de vele sloppenwijken te vinden. Nu was het op de universiteit ook geen luxe, met vier man op een kamer op dunne matrasjes, maar het verschil met een sloppenwijk is enorm.

 

Via Twitter ben ik in contact gekomen met stichting Kalinga die een school hebben gebouwd vlakbij de Payatas vuilnisbelt, het gebied wat ik graag wilde fotograferen. Elke dag haalden de mensen van de Papaya school mij op met hun eigen jeepney; een verlengde jeep uit de Tweede Wereldoorlog die compleet gepimpt wordt: een belangrijk vervoersmiddel in de stad.  Elke dag gemiddeld een uur lang hobbelen en bobbelen richting Quezon City, een deelgebied van Manila, terwijl je overal om je heen taxi?s, trycicles, fietsers, voetgangers en andere jeepneys voorbij ziet scheuren zonder enige logica. 
 

Sloppenwijken
Een aantal keer ben ik de sloppenwijken rondom de Payatas vuilnisbelt ingegaan. Onder begeleiding van een bewaker (vaak een van de lokale ?grote? jongens die je vooral niet tegen je moet hebben) ben ik op hele indrukwekkende plekken geweest. In de sloppenwijken leven zo?n 10.000 families, vaak bestaande uit 5 à 6 mensen die bijna allemaal werken op de vuilnisbelt. Hier verdienen ze gemiddeld tussen de 150 en 300 Filipijnse Peso per dag met het vinden, sorteren en wassen van afval in de plaatselijke rivier die zwart ziet van het vuil. Dit is te vergelijken met 2 tot 5 euro. 

 

De Filipijnen worden regelmatig getroffen door tyfoons, en het gebied waar ik ben geweest is een van de meest getroffen gebieden. Samen met een klasgenoot heb ik mensen geïnterviewd die hun huisje meerdere keren zijn kwijtgeraakt of kinderen zijn verloren door het natuurgeweld. Als het regent wisselen de gezinsleden elkaar dag en nacht af om de rivier te bewaken, en kinderen durven soms niet meer naar buiten uit angst voor het water. 
 

 

Met de hulp van God
Ook wil de overheid af van bepaalde sloppenwijken in de stad. Ze hebben stenen huizen gebouwd, bestaande uit 1 kamer en een toilet waar mensen gratis mogen wonen als ze hun sloppenwijk verlaten. Deze zogenaamde ?resettlement area?s? hebben ze geplaatst in het laagste gebied rondom de Payatas. Je raadt het al: zodra er een tyfoon komt is dit het eerste deel wat zal overstromen en zullen de mensen hun huizen wederom kwijtraken. In een van de resettlement area?s waar ik ben geweest, waren de sporen van de laatste tyfoon nog duidelijk zichtbaar. Het was veranderd in een spookstad vol met leegstaande huisjes. Toch zullen vele Filipijnen hier weer terugkeren, ze kunnen er immers gratis wonen en de meesten van hen hebben geen geld om ergens anders iets op te bouwen. Op deze manier wordt dit probleem in stand gehouden. 

 

Het is ongelooflijk hoe de Filipijnen omgaan met het natuurgeweld wat hen meerdere keren per jaar treft. Ik hoorde van de hulpverleners dat tijdens een van de vele evacuaties afgelopen jaar de mensen een feestje gingen bouwen. Ze zullen altijd positief blijven en halen heel veel hoop en kracht uit hun geloof. Ik vroeg een van de vrouwen in de sloppenwijken hoe ze dat deden, telkens vanaf 0 moeten beginnen, telkens je hele huis opnieuw bouwen, en ze zei: "Ik weet het niet, gewoon, met de hulp van God." 
 

 

Werken op de vuilnisbelt
Door de hevige regenval ontstaan er niet alleen tyfoons, maar is het werken op de vuilnisbelt ook levensgevaarlijk. Elke dag lozen zo?n duizend vrachtwagens ongeveer twee tot drie keer op de vuilnisbelt. Plastic, karton, ijzer en andere waardevolle dingen worden eruit gesorteerd, het materiaal wat overblijft bestaat vooral uit luiers, plastic zakjes en maandverband. De reusachtige berg is dus opgebouwd uit deze drie dingen. Tijdens hevige regenval willen er nog weleens aardverschuivingen ontstaan en hierbij vonden al vele mensen de dood. De laatste grote verschuiving van het afval was in het jaar 2000 waarbij volgens de mensen in de sloppenwijken duizenden mensen zijn gedood. Volgens de lokale overheid waren het er ?slechts? een paar honderd. 

 

Ik heb vele heftige verhalen gehoord, maar ik ben ontzettend dankbaar dat ik de mensen van de Payatas heb mogen leren kennen. Stuk voor stuk zijn ze bijzonder, en ondanks dat ik een aantal behoorlijk spannende momenten heb meegemaakt voelde ik me er heel erg veilig, en ontzettend welkom. 

 

 

Meer weten over de reis van Ilse? Reisverslagen zijn te vinden op www.ilsewolf.nl/inspiratie!

 

Geschreven door: Ilse Wolf