Een déjà vu: wat is het nou eigenlijk?
Waarschijnlijk herken je het wel: je bevindt je in een situatie waarvan je zeker weet dat je die al eens eerder hebt beleefd. Dit gekke gevoel heet een déjà vu, Frans voor ‘eerder gezien’. Benieuwd wat er zich in de hersenen afspeelt tijdens deze situatie? Lees dan snel verder, want wij leggen het je uit.
Lees ook: Dit is waarom je altijd moet gapen als iemand anders dat ook doet
Een déjà vu ervaart iedereen mogelijk op een andere manier. Sommige mensen ervaren het zelfs zo intens dat het voelt alsof ze situaties uit een vorig leven ervaren. Nu is dit (helaas) níét het geval, maar wat gebeurt er dan wel?
Wat gebeurt er in de hersenen?
Er bestaan meerdere verklaringen voor een déjà vu. Volgens de eerste theorie is het een soort kortsluiting in de hersenen. Wanneer je iets waarneemt komt dit, zonder dat je je daar bewust van bent, eerst in je geheugen terecht. Nog voordat je je bewust bent van hetgeen dat je waarneemt, wordt er al een herinnering aangemaakt. En omdat dit heel snel gaat, lijkt het op het moment dat je je wél bewust wordt van de situatie, alsof je deze al eerder hebt meegemaakt.
Lees ook: Voel jij je weleens eenzaam? Dit zijn de beste manieren om ermee om te gaan
De tweede theorie gaat uit van een ‘fout’ van je hersenen. Op het moment dat jij de déjà vu ervaart maken jouw hersenen een foute combinatie tussen herinneringen en de huidige situatie. Binnen no-time koppelen jouw hersenen de nieuwe situatie aan een eerder meegemaakte situatie die hierop lijkt. Hierdoor trekken jouw hersenen de conclusie dat je de situatie al eerder hebt waargenomen/meegemaakt.
Geen flashback naar het vorige leven dus
Mocht jij nou denken dat een déjà vu écht uit het vorige leven komt, dan moeten we je helaas teleurstellen. Een déjà vu heeft niets te maken met vorige levens of eerdere gebeurtenissen. Het gevoel zit (letterlijk) tussen je oren: het zijn je hersenen die jou dit gevoel geven. Hoewel het best gaaf was geweest dat het wel een flashback was naar je vorige leven, vind je niet?
Geen déjà vu maar een jamais vu
Leuk feitje: het tegenovergestelde van déjà vu is jamais vu. Hierbij wordt iets bekends juist als vreemd of nieuw ervaren. Alledaagse woorden, objecten en bekende plaatsen lijken ineens onbekend en vreemd. Vaak ontstaat dit gevoel door angst, stress of vermoeidheid. Maar het staat soms ook in verband met hersenaandoeningen zoals epilepsie en migraine.