Jong kind veganistisch opvoeden gevaarlijk? Wij vroegen het aan een expert
Een veganistische levensstijl is de afgelopen jaren steeds populairder geworden. Vegans zweren bij het schrappen van dierlijke producten uit hun maaltijden voor een betere gezondheid. Je leest nu ook steeds vaker dat jonge kinderen meedoen met de vegan lifestyle. Soms zelfs vanaf een paar maanden oud. Wij vroegen ons af: is dat wel of niet gezond voor een jong kind? Welke risico’s zitten er aan vast en wat is wel een gezond voedingspatroon voor een kleintje? Wij vroegen het aan diëtistenpraktijk De Bloei.
Kind en vegan: hoe zit het?
“Het is niet verstandig om zomaar alle dierlijke producten te schrappen uit het voedingspatroon van een kind,” verklaren kinderdiëtisten Elisa van der Molen en Esther Konijn. “Kinderen hebben een andere voedingsbehoefte dan volwassenen. Hun behoefte aan onder andere eiwit en ijzer per kilogram lichaamsgewicht is hoger. Veel jonge kinderen hebben een ijzertekort, blijkt uit onderzoek. IJzer uit dierlijke bronnen wordt makkelijker opgenomen dan plantaardige ijzerbronnen. Een veganistisch voedingspatroon is zeer moeilijk om volwaardig te krijgen voor jonge kinderen. Dit raden wij in principe dan ook af. Indien ouders hun kinderen toch veganistisch op willen voeden, adviseren wij dit onder begeleiding van een kinderdiëtist te doen.”
Alternatief voor zuivel bij kinderen
Voldoende eiwitten in de voeding zijn voor kinderen belangrijk voor onder andere een goede groei. Wordt er geen zuivel gegeten of gedronken? Geef je kind dan sojamelk met toegevoegde calcium en vitamine B12. Andere plantaardige alternatieven zoals rijstmelk, havermelk of amandelmelk bevatten niet de juiste voedingsstoffen voor een kind in de groei.
Lees ook: Kinderen en tandenpoetsen: zo maak je het wél leuk
Gevolgen van veganistische levensstijl voor kinderen
Wat als een kind van jongs af aan nooit vlees, kip, vis of zelfs zuivelproducten zou eten? “Een onvolwaardig vegetarisch of veganistisch voedingspatroon zonder de juiste plantaardige vervangers, kan negatieve gevolgen hebben voor onder andere de lengtegroei, botontwikkeling en hersenontwikkeling. Ook kan er door ijzertekort en vitamine B12 tekort bloedarmoede ontstaan."
Onvoldoende ijzer
Er zitten dus nogal wat haken en ogen aan het veganistisch opvoeden van je kind, en het is verstandig om dit onder begeleiding te doen. En hoe zit het met een vegetarische levensstijl? “Een vegetarisch voedingspatroon, mét melkproducten, kaas en eieren, voor jonge kinderen kan prima, omdat dit goede bronnen voor eiwit zijn. Ook is het belangrijk dat er aan de ijzerinname wordt gedacht. Ouders kunnen hun kind bij elke maaltijd iets van groente of fruit geven. Vitamine C helpt namelijk om ijzer uit de voeding te halen.”
Baby’s en groene smoothies
Hippe mama’s geven hun baby tegenwoordig dezelfde groene smoothies die zij nemen. Een lekker vers alternatief op de potjes uit de winkel. De kinderdiëtisten adviseren dat het belangrijk is om op bepaalde punten te letten. “Hoewel het zelf maken van babyvoeding grote voordelen heeft boven potjes uit de winkel, is het wel belangrijk om goed te letten op wat je precies maakt. Voor baby’s die net aan hun eerste hapjes beginnen, is het voor een goede smaakontwikkeling het beste om met enkelvoudige smaken te starten en geen verschillende groente- of fruitsoorten te mengen. Tien tot vijftien keer proeven is heel normaal om een nieuwe smaak te leren waarderen. Ook is het voor de ontwikkeling van de mondmotoriek beter om de groentehapjes niet te vloeibaar te maken, wat met smoothies vaak wel het geval is. Om latere eetproblemen te voorkomen wordt geadviseerd om in elk geval voordat je kindje 10 maanden is, te starten met grovere stukjes.”
Tips voor zelfgemaakte babyvoeding
Zelf babyvoeding maken is dus een heel goede keuze, zolang je op de kanttekeningen let. Fijn geblende smoothies hebben niet de voorkeur. Begin met enkelvoudige smaken, blend niet te fijn en wissel af met grovere stukjes. Wat zijn naast deze groente- en fruitprutjes de adviezen voor zelfgemaakte babyvoeding? “Hoe de maaltijd eruit moet zien is afhankelijk van de leeftijd. Onder de 6 maanden is een baby volledig afhankelijk van borstvoeding of kunstvoeding. Wel kun je vanaf 4 maanden kleine oefenhapjes gaan geven, als je kleintje hier aan toe is. Dit verkleint de kans op allergieën. Dit geldt ook voor glutenbevattende producten zoals brood.”
Elisa en Esther adviseren om de oefenhapjes met een vork fijn te prakken, niet met een blender of staafmixer. Als het wat droog is, kun je er kookwater of wat boter aan toevoegen. “Als je kind dit goed eet, kun je het iets minder fijn prakken en daarna het eten alleen in kleine stukjes snijden. Maak de maaltijden zonder zout, dit heeft je kindje niet nodig.”
Vleesvervangers voor kinderen
Waar moet je opletten als je je kind vegetarisch opvoedt? De kinderdiëtisten adviseren het volgende: “Voor kinderen tot 4 jaar kan als vlees- of visvervanger gekozen worden voor 1,5 ei, 65 gram tempé en/of tofu, 25 gram notenpasta of 50 gram gare peulvruchten. Bruine bonen, kikkererwten en linzen of een vegetarisch product waaraan ijzer, B1 en/of B12 is toegevoegd zijn goede vervangers. Voor oudere kinderen gelden andere hoeveelheden. Let op: niet elke vleesvervanger is geschikt voor kinderen onder 1 jaar. Seitan bevat te veel zout, tahoe bevat teveel vezels.”
Ouders kunnen bij twijfel over welke voedingsstoffen hun kind binnenkrijgt, altijd contact opnemen met een kinderdiëtist. Ga naar de website van De Bloei of stuur een mailtje via info[at]debloei.nl voor meer info.
