|
Hoe begon het allemaal?
'In juni 2007 klaagde mijn moeder wel eens dat ze misselijk was en moeilijk kon slikken. Ze viel ook veel af, maar hield het zelf op stress, dus dat nam ik min of meer aan. Het vermoeden dat er iets anders aan de hand was had ik wel, maar niet dat het daadwerkelijk kanker was. Na de diagnose gaven de dokters aan dat de tumor niet operatief verwijderd kon worden. Genezen kon ze volgens hen niet meer. De chemokuren die ze daarna wilden uitvoeren waren een poging om de tumor te doen slinken en de korte levensverwachting te verhogen. Er was geen kans op genezing, maar evengoed kwam haar dood plotseling. '
Hoe voelde je moeder zich onder haar ziekte?
'Ik weet dat ze veel geleden heeft. Ze liet dat bijna niet aan de buitenwereld merken, maar er waren momenten dat ze het niet kon verbergen. Ik wist van mijn moeder dat ALS ze al liet merken dat ze pijn had, dat het dan wel heel erg moest zijn. Ze heeft uiteindelijk twee chemokuren en een bestraling gehad. Het deed mij heel veel pijn om mijn moeder zo te zien. Ze was altijd zo'n sterke vrouw en ineens zo kwetsbaar.'
En toen kreeg je te horen dat ze was overleden...
'Die bewuste ochtend was ik bij mijn zus en die werd gebeld door mijn vader. Zelf stond ik op dat moment bij haar achter in de tuin in de schuur een sigaretje te roken. Ik keek door het raam naar binnen en zag mijn zus huilend met de telefoon in haar handen... toen wist ik al genoeg. Ik ben huilend naar binnen gerend en heb mijn zus stevig vastgepakt. Het enige wat door mij heen ging was: "mama...!" Die dag is als een waas aan mij voorbij gegaan. We zijn met zijn allen naar het ziekenhuis gegaan en hebben daar lang naast mama gezeten. Ik ben die dag min of meer 'buiten mezelf' doorgekomen. Het was allemaal zo onwerkelijk.'
Had je stiekem toch nog hoop op genezing?
'Ik hoopte natuurlijk wel dat ze volledig zou genezen, maar wist dat dat alleen kon als er een wonder zou gebeuren. Ik vestigde mijn hoop vooral op het feit dat er ook mensen waren met kanker die zonder genezing nog jaren door konden leven.'
Hoe kijk jij nu terug op de tijd van haar ziektebed?
'Ik kijk terug met veel verdriet, want wat mij nog het meeste bij staat van die periode is de pijn die ze had. Wat ik vervelend vind is dat mijn moeder zich tot het einde aan toe niet open heeft gesteld en ik nu denk dat ik gewoon meer met haar had moeten proberen praten. Ze vertelde niet wat er zoal door haar heenging, de angsten die ze had, de pijn. Gedachten over wat er misschien zou kunnen gebeuren. Ze hield zich groot voor ons. Zo zei ze ook dat ze de maand daarop gewoon weer voor ons zou kunnen koken. Maar 's nachts sliep ze erg slecht, door de pijn en het feit dat ze zo lag te malen. Maar tegenover ons liet ze niks los, tot op het moment van sterven aan toe. Het was erg frustrerend om mijn moeder zo ziek te zien, maar ook om haar alles alleen te zien doen. Het ergste moment was wel het moment dat ze voor de eerste keer naar het ziekenhuis moest. De angst die ik in haar ogen zag... zo ontzettend kwetsbaar ineens. Dat deed ontzettend veel pijn. Vooral omdat mijn vader en ik haar geruststelden dat het maar voor even was, maar diep van binnen hadden we allebei het gevoel dat dit geen kort ziekenhuisbezoekje zou zijn.'
 Hoe ging je omgeving met jou en de situatie om?
'Iedereen was geschokt uiteraard, maar ze waren zo ontzettend lief. Iedereen steunde me; mijn familie, vrienden en vriend, allemaal waren ze er. Ze toonden interesse en gaven hoop dat ze er weer bovenop zou komen. Ik ben ook wel vrienden 'kwijtgeraakt' ja. Niet voor eeuwig, maar die periode waren er wel een paar zoek. Het contact was minder geworden of verdwenen, maar ik wist dat sommigen wel weer op zouden of nog op zullen duiken. Mensen van wie ik weet dat zij niet wisten hoe ze er mee om moesten gaan. Ik heb daar wel begrip voor, voor sommigen is dat gewoon niet makkelijk.'
En hoe heb jij je staande gehouden?
'Door veel hoop te hebben en veel liefde en steun te geven aan mijn moeder en familie. Daarnaast hield ik ook mijn eigen leven staande, door met vriendinnen af te spreken en leuke dingen te doen.'
Hoe gaat het nu met je?
'Het gaat nu wel redelijk goed met me. Waar ik de eerste tijd vooral mee bezig was, was de verwerking van de dood van mijn moeder. Het hele proces. Nu is het vooral het gemis van haar. Bij heel veel momenten denk ik: kon ze hier maar bij zijn. En die momenten lijken nu veel vaker te komen. Het is nog onwerkelijk, maar nu komt steeds meer het besef: ze komt NOOIT meer terug. En dat slaat soms enorm in. Je beseft je in een keer dat het leven zo over kan zijn, van mensen dichtbij je en dus ook van jezelf. Hierdoor kan ik me veel minder druk maken om kleine dingen, ik ben meer gaan relativeren. Soms kan ik nog wel eens van streek raken van iets dat me overkomt, maar als ik me dan bedenk dat wat mijn moeder allemaal heeft moeten doorstaan veel erger is, dan geef ik mezelf een zetje om niet stil te blijven staan en zo te 'zeuren'.'
Wat mis je het meest?
'Mijn moeder was een echt gezelligheidsdier en kon tot diep in de nacht lol met ons maken. Ik herinner me zoveel leuke momenten. Alles was mogelijk bij haar, maar toch binnen een bepaalde 'gezonde' grens. Ze was een ontzettend lieve moeder en heel verzorgend, ze was er altijd voor ons. Ik mis die gekkigheid, het onbezorgde gevoel dat ze mij kon geven en ook het veilige gevoel. Ze kon mij altijd geruststellen als ik ergens mee zat. Ik zou zo graag nog eens thuis gezellig met haar op de bank willen zitten met muziek aan en een glaasje wijn... gewoon gezellig kletsen. Iets heel simpels, maar zo kenmerkend voor haar. Ik mis dat enorm.'
Is er nog iets wat je kwijt wilt?
'Ik zou willen adviseren je verdriet te uiten. En veel te praten, huilen of zelfs schreeuwen daar waar nodig is. Een dierbare verliezen brengt naast verdriet ook woede met zich mee, want het is allemaal zo oneerlijk. Waarom nou juist zij? Knoop er geen tijdslimiet aan vast, van hoe lang je mag rouwen? Vaak is het voor de buitenwereld al 'gedaan' en wil je je ernaar gedragen. Dan krop je het op en barst op een gegeven moment de bom. Voel je geen last tot anderen. En geven mensen je het idee dat het voor jou eens tijd wordt om door te gaan met je leven, trek je er niks van aan. En heel belangrijk: voel je niet schuldig als je denkt een korter rouwproces te hebben dan andere naasten van de overledene, of dat je het op een andere manier verwerkt.'
'Laat je dus op geen enkele manier beïnvloeden door de omgeving, op welke manier dan ook!'
|
