Terrorisme regeert

Elke aflevering van Terrorisme Regeert draait om specifieke terroristische aanslagen en vertelt het verhaal vanuit het perspectief van de insiders. Deze documentaire biedt een kijkje in de wereld van het moderne terrorisme en geeft antwoord op vragen als: Wie zijn de nieuwe terroristen? Wat drijft hen? Hoe zijn ze georganiseerd? Waarom zijn ze zo moeilijk op te sporen? Wat kunnen we verwachten van de terrorist van morgen?

De terrorist van de 21e eeuw is inventief en gebruikt complexe netwerken en de nieuwste technologieën van de 21e eeuw om sympathisanten te bereiken en voor zich te winnen. Met video's van lachende zelfmoordenaars, de actie (ontploffing) zelf -meestal van een afstandje gefilmd door iemand anders- en preken over de wil van Allah bereiken ze een heel leger nieuwe jonge emotioneel gemotiveerde martelaars. Ze zijn meer gedreven en radicaler dan de conservatieve imams die hen vroeger leidden en ze zijn allemaal klaar voor de oorlog tegen het Westen. Mannen én vrouwen.

DVD 1: De oproep van Al Qaeda

11 maart 2004, precies 911 dagen na 11 september 2001, werd Europa opgeschrikt door de grootste aanslag tot nu toe: de treinaanslagen in Madrid. Tien bommen gingen af in vier verschillende treinen, waarbij bijna tweehonderd mensen omkwamen en er waren meer dan vijftienhonderd gewonden. Twee bommen gingen later af, toen de treinen al geëvacueerd waren en de derde en laatste bom werd geheel in tact gevonden in één van de treinstellen. Het ontstekingsmechanisme bleek een mobiele telefoon te zijn. Zoiets onschuldigs als een mobiele telefoon.

De aanslagen in Madrid bleken beraamd en gepland te zijn door de nieuwe soort terrorist van Al-Qaeda: de gewone burger. Iemand die ingebed is in de Westerse maatschappij, iemand die elk moment kan toeslaan. De cellen in Madrid handelden ook niet in opdracht van Osama Bin Laden. Sterker nog, hij heeft ze zelfs nog nooit ontmoet. Wel spraken ze uit naam van Al-Qaeda; uit geloofsovertuiging en uit haat tegen de Verenigde Staten. De bloedige aanslagen bleken dus te zijn gepleegd door de gewone man met een simpel prepaidmobieltje.

Ook bij de aanslagen op Bali in 2002 werden mobiele telefoons gebruikt. Middels sms'jes werden de doelwitten zorgvuldig uitgekozen en hielden de verschillende contactpersonen contact met elkaar. En uiteindelijk werden de bommen ermee geactiveerd. Onbewust heeft het Westen de terroristen dodelijke wapens gegeven in de vorm van mobieltjes. Echter hebben diezelfde mobieltjes of althans de simkaarten ervan geleid tot de arrestatie van de kopstukken achter de bomaanslagen op Bali. Ook de groep die achter de Madrid-aanslagen zat, werd middels een simkaartje getraceerd. Zij bliezen zichzelf uiteindelijk op met de explosieven die ze nog over hadden en waarmee ze eigenlijk nog meer bomaanslagen wilden plegen.

De moderniteit van het Westen in de vorm van mobiele telefoons werd tegen het Westen gebruikt, maar uiteindelijk is het óók voor ons een sterk wapen om weer mee terug te slaan en om de daders te traceren. Waar ze zich ook mogen bevinden.

DVD 2: Gijzeling in Beeld

De Kalashnikov is niet langer het favoriete wapen van terroristen. Ze hebben nu een politiek veel sterker wapen in handen: de videocamera. De invloed van terroristen is door dit gewone apparaat enorm groot geworden; twintig jaar geleden was dat haast ondenkbaar. Als voorbeeld hiervan loopt de gijzeling in het Dubrovka-theater te Moskou als een rode draad door deze tweede dvd. Tsjetsjeense rebellen bezetten het theater en hun eigen cameraman legt alles vast. Het publiek krijgt de opdracht om naar huis te bellen met hun mobiele telefoons en zo barst er een enorm mediacircus los. Het Russische leger stroomt toe, maar ook de wereldpers. Live is te zien hoe de achthonderd theaterbezoekers door één-en-veertig als zelfmoordenaars geklede rebellen - waarvan negentien vrouwen - onder schot worden gehouden. Een nieuw soort reality-tv is geboren.

Alle gijzelingen worden nu met videocamera's vastgelegd. Vanuit verschillende hoeken worden de gijzelaars gefilmd en het geheel wordt zelfs geregisseerd. Ook filmen de gijzelnemers zichzelf. Zo proberen ze regeringen te dwingen om hun eisen in te willigen. Zulke filmpjes komen binnen no time terecht bij de Arabische zender Al-Jazeera en in een fractie van een seconde hebben ze een wereldwijd bereik, via televisie en via het internet. Ze hebben tegenwoordig zelfs hun eigen mediateams en computerspecialisten. De terroristen hebben in de vorm van de videocamera een groteske vorm van theater ter beschikking, teneinde hun radicale doelen te verwezenlijken.

Terrorisme is sterk aan het veranderen. Het internet, ooit eens bedacht door het Amerikaanse leger om snel informatie te kunnen verstrekken, wordt nu gebruikt als belangrijkste onderdeel van de grote propagandamachine van het extremisme. Het zogenaamde suicide-web.

Op deze dvd komt het fenomeen zelfmoordenaar uitgebreid aan bod, met als rode draad de zelfmoordaanslagen op de Londense metro van 7 juli vorig jaar. Het schokte de wereld dat de daders 'gewoon' Engelse staatburgers waren. Weliswaar van Pakistaanse en zelfs Jamaicaanse afkomst, maar geboren en getogen in het Verenigd Koninkrijk. Er is één belangrijk verschil tussen hen en ons: zij voelen zich in eerste instantie eerst moslim, daarna Pakistani (of Irakees, Afghaan, Palestijn etc.) en dan pas Engelsman. En voor het geloof gaan ze héél erg ver. De propagandamachine stopt bij de ontploffing zelf, want daarna gaat de zelfmoordenaar rechtstreeks naar hun hemel, is hij letterlijk gebombardeerd tot held en zijn daad wordt verheerlijkt. Er wordt op de vele extremistische sites geen woord gerept over de mogelijke slachtoffers. Dat ze met hun aanslagen vaak meer moslimslachtoffers maken dan Amerikaanse of Westerse, doet er voor hen niet toe.

Aan geheime diensten over de hele wereld de belangrijke taak om deze nieuwe terroristen een stapje voor te blijven. Helaas is het internet heel moeilijk te controleren en regeringen steken daar jammer genoeg weinig effort en geld in. En zo tiert de verspreiding van het extremisme op het internet welig en is het eind van het terrorisme nog lang niet in zicht.

Dit onderwerp spreekt mij enorm aan. Te meer omdat mijn moeder maar nipt ontkomen is aan de aanslagen in Londen. Ze was op die bewuste ochtend van de 7e juli vorig jaar al in het King's Cross Metro Station aanwezig en ze was met mij aan het sms'en. Niet lang daarna gingen de bommen op het station af. Dat nieuws was hier in Nederland heel snel op de radio, dus trachtte ik mijn moeder te bereiken omdat ik wist dat ze op dat station was. Tevergeefs... De hele dag waren de telefoonnetwerken van Londen overbezet en pas 's avonds laat kreeg ik het verlossende sms'je van haar: ze was weer veilig thuis. Mijn moeder had vlak voor de ontploffingen besloten om toch maar de bus te pakken in plaats van de metro. Omdat ze dus met mij gezellig aan het sms'en was en in het ondergrondse stelsel van de metro had ze geen bereik, vandaar. Met mobieltjes worden er levens afgenomen, maar het leven van mijn moeder bleef erdoor gespaard.

Zoals alle National Geographic reportages bevatten deze drie dvd's veel meer informatie dan ik hier kan neerzetten. Gedramatiseerde en authentieke beelden worden afgewisseld met interviews met slachtoffers, kenners en zelfs een ex-potentiële zelfmoordterrorist. Helder en duidelijk gaan ze dieper op de zaken in, zonder de essentie ervan te verliezen. Terrorisme is niets meer dan het zaaien van paniek, angst en achterdocht. Maar kennis is macht en de wetenschap dat onze eigen technologieën tegen ons worden gebruikt, maakt het Westen alleen maar nóg alerter. And so the war against terror continues...

_{Afbeelding verwijderd door redactie}

Terrorisme regeert
Uigebracht door National Geographic Channel
Tijd: 153 minuten (3 DVD's)
Adviesprijs: 12, 99 euro
Adviesleeftijd: 16 jaar