Interview Mark Verkerk - Buddha's Lost Children
Mark Verkerk (1959), geboren als Nederlander in Kenia, werkt al meer dan vijfentwintig jaar als filmmaker, cameraman, regisseur en editor en heeft al vele documentaires op zijn naam staan voor onder andere Discovery Channel en National Geographic. Bovendien is hij werkzaam bij EMS FIlms. Het was Pim van Collem (zoon van wijlen filmgoeroe Simon) die naar aanleiding van een krantenartikel over een controversiële monnik, contact zocht met Mark en diens collega Ton Okkerse, met de opmerking 'Dit zou wel eens interessant kunnen zijn'.
Buddha's Lost Children
De film gaat over de voormalig gevierde Thai bokser Samerchai die zich bekeert tot boeddhistische monnik en de naam Phra Khru Bah Neua Chai Kositto (Phra Khru Bah) krijgt. Tijdens een meditatie van zeven dagen en nachten openbaarde zich steeds dezelfde verschijning aan hem die vertelde om naar de Golden Horse te gaan. Een plaats die er volgens legendes al vanaf Boeddha was en waar hij zelfs een voetafdruk zou hebben achtergelaten. Hij vond de plek en heeft daar zijn klooster 'De Tempel van het Gouden Paard' gesticht. Een kloostergemeenschap die onderdak, scholing, medische zorg en een thuis biedt aan kinderen, van kleuter tot jonge volwassenen, jonge weeskinderen, aspirant monniken en vele verschillende huisdieren. Daarnaast fungeert het als spiritueel episch centrum dat dagelijks veel bezoekers trekt. Uit heel Thailand komen busladingen vol naar deze heilige plek voor de zegening van de abt.
Plan van aanpak
Dat Pim van Collem naar EMS Films is gekomen met het idee, is niet zo verwonderlijk. Alleen al om het simpele feit dat zij jarenlange ervaring hebben met het maken van (internationale) documentaires en elkaar goed kenden. Mark begint het interview, zoals te doen gebruikelijk, bij het begin...
Natuurlijk was ik in het begin sceptisch. Ik vroeg me af of de man wel echt bestond en geen verzinsel was en zo ja als hij bestaat, is hij benaderbaar en zou hij willen meewerken. Pim is naar Thailand vertrokken en kwam terug met informatie waaruit bleek dat hij nog veel interessanter was dan we in eerste instantie vermoedden. Na mijn eerste kennismaking met de boeddhistische monnik, was ook ik gevallen voor de charismatische uitstraling van abt Phra Khru Bah, de tijgermonnik zoals hij ook wel genoemd wordt. En het meest fantastische was natuurlijk dat de abt toestemming gaf om hem en zijn kloostergemeenschap te filmen. Over een periode van ruim twaalf maanden volgde ik de abt en zijn bijzondere interpretatie van het boeddhisme die hij overbrengt aan zijn novicen. Het was voor mij al snel duidelijk dat het meer dan alleen een portret zou worden van een monnik en dat heb ik proberen samen te vatten, in zowel de opening van de film als in het boek, met een quote van Shin Yatomi: 'Living is an art to be learned'.
Abt Phra Khru Bah Neua Chai Kositto
Het is alleen mogelijk om zo'n film te maken als je het vertrouwen hebt gewonnen van de mensen die je wilt vastleggen, en dan natuurlijk met name het vertrouwen van de abt. Het heeft echt enkele maanden geduurd alvorens het zover was want het is nogal wat als je een jaar lang onderdeel van een gemeenschap wilt worden en hen in hun dagelijkse beslommeringen wilt observeren. Maar dan merk je hoe groot de invloed van de abt is. Zo'n bijzondere man heeft natuurlijk ook een fascinerende achtergrond. In de film heb ik er bewust voor gekozen om daar geen aandacht aan te besteden maar in het boek heb ik een aantal cruciale hoofdstukken uit zijn leven uitgelicht. Zo was de abt een getrouwde man en vader maar om tot monnik te worden geïnitieerd moest hij scheiden. Hij heeft nog veelvuldig contact met zijn kinderen, die hem ook regelmatig opzoeken en helpen in het klooster. Wat ook zeker opmerkelijk te noemen is, is dat ondanks zijn controversiële aanpak en dito uitdragen van het boeddhisme, de abt een speciaal mandaat heeft gekregen van de Hoge Raad, de hoogste boeddhistische orde in Thailand.
Wat je als eerste opvalt bij abt Phra Khru Bah, zijn z'n tatoeages. Op zijn voorhoofd, armen, borstkas, rugpartij: overal zie je mantrateksten, heilige symbolen en vele dierenfiguren. Allemaal met de bedoeling om onheil af te wenden of bescherming op te roepen. Maar vele van zijn symbolen en mantra's zijn nauw verweven met zwarte magie, boeddhistische en animistische symboliek, van de diverse etnische bevolkingsgroepen die daar in het gebied wonen. Met deze voor de diverse stammen belangrijke symboliek, heeft hij een brug kunnen slaan naar de wantrouwige bergbevolking.
Werkwijze van de abt
Als er weer een kind in de Tempel van het Gouden Paard komt wonen, geeft de abt het kind een paard. Vaak zijn de kinderen die bij hem komen zwaar getraumatiseerd en door ze de zorg en verantwoording over een eigen paard te geven, leren ze een band op te bouwen; in eerste instantie met het dier maar hierdoor ook weer met de mens. Maar o wee als het paard niet goed wordt verzorgt, dan wordt de abt woedend. Wat vervolgens belangrijk is, dat ze respect voor de natuur hebben en daarom moeten de jongens in de moestuin werken, zodat ze het groeiproces kunnen volgen. Elke dag volgen de kinderen lessen bij een speciaal aangestelde lerares, want de meesten zijn analfabeten. En natuurlijk is mediteren een zeer belangrijk onderdeel, 's nachts mantra's reciteren, de vele paarden verzorgen, het maakt allemaal onderdeel uit van een disciplinaire opvoeding. En daar hoort volgens de abt ook boksen bij. Het maakt niet alleen het lichaam en de geest vrij, zo leren ze ook incasseren en ontwikkelen ze doorzettingsvermogen.
Het woon-, werk- en leefgebied
Daarnaast is het leren van boksen zelfs van levensbelang in een gebied waar drugsbaronnen en milities zorgen voor gevaarlijke situaties. En ook de bergstammen moet je niet onderschatten. Want zeker in het begin toen hij er nog alleen voor stond werden de bergpassen gebruikt om opium te vervoeren, wat voor de stammen een bron van inkomen was. Ondanks alle gevaren, bedreigingen en zelfs moordaanslagen, gaat abt Phra Khru Bah al vijftien jaar moedig door met zijn missie. Want het is juist dit gebied dat zijn hulp zo hard nodig heeft. En inmiddels heeft hij het respect van de bergstammen gewonnen en helpen ze elkaar. De drugsoorlog heeft vele weeskinderen achtergelaten, kinderen die de abt verwilderd en totaal ondervoed aantreft en die hij dan liefdevol opneemt in zijn klooster. Natuurlijk is de abt voor een groot deel de draagkracht van de film maar om zijn aanpak en werkwijze te verduidelijken, volgen we de vorderingen van een bijzondere kind, Suk en maken we nader kennis met de sterke persoonlijkheid van de non, Khun Mae Ead.
Met deze film én boek, heeft Mark Verkerk de reikwijdte van abt Phra Khru Bah enorm verruimd. Het klinkt als een sprookje: een wijze tovenaar die met zijn toverstaf, gevuld met liefde, geduld, compassie en geloof, de mensen aanraakt waardoor ze weer kunnen hopen, vertrouwen en vooral leven. Want daar draait deze film om. Ga het zelf ervaren met Buddha?s Lost Children, maak ook kennis met de fantastische non en natuurlijk al die prachtige kinderen. En weet dat een deel van de opbrengst van de film gedoneerd wordt aan De Tempel van het Gouden Paard. Op deze wijze draag je bij aan het wereldkundig maken van wat deze ene man doet. En wellicht inspireert het mensen uiteindelijk wereldwijd. Wat mij betreft: chapeau voor Mark Verkerk en zijn team. Zoals Mark begint in zijn film en zijn boek, zal ik afsluiten met Shin Yatomi: 'Living is an art to be learned'.
Buddha's Lost Children heeft binnen drie weken na de première al 10.000 bezoekers getrokken en wordt daarom onderscheiden met de Kristallen Film. De Kristallen Film wordt exclusief toegekend aan documentaires.
Buddha's Lost Children
naar de gelijknamige film van Mark Verkerk
EMS Films
E. van Ree
144 bladzijden
Uitgeverij Elmar
ISBN 90-38-9171-55
Adviesprijs: 14,95 euro