Het rad van fortuin

Carl Orff (1895-1982) wordt geboren in München op 10 juli 1895. Zijn eerste pianolessen krijgt hij van zijn moeder als hij vier jaar oud is en op vijfjarige leeftijd maakt hij al zijn eigen composities. Ook heeft hij al vroeg interesse voor taal en poëzie. Tot 1914 studeert hij aan het conservatorium van München en na zijn opleiding werkt hij als dirigent bij verschillende muziektheaters in München, Darmstadt en Mannheim. In 1969 krijgt hij van de Goethe Stichting in Basel de Mozartprijs. Carl Orff overlijdt op 29 maart 1982 in een ziekenhuis in München, in de wetenschap dat zijn 'O Fortuna' een populaire melodie is geworden en voor van alles, van reclame en film tot popmuziek, wordt gebruikt. Zoals in de films Excalibur, The Doors, My First Wife, The Omen; en in TV-commercials voor Old Spice en in Timewatch van de BBC.

Carl Orff schreef de Carmina Burana op basis van een collectie Latijnse en Duitse kerkelijke en wereldse teksten uit de 13e eeuw, geschreven door rondtrekkende monniken en studenten. Het zijn echter geen religieuze teksten; zij bezingen het genot van de liefde, drank en het zwerversleven, als een reactie op de strenge en vrome idealen van de kerk in de middeleeuwen. In die tijd waren de vaganten (zwervers) geëerde en gezochte dichters, die als gevolg van hun kerkelijke wijding onder de kerkelijke (veel soepelere) rechtspraak vielen. Tot, omstreeks 1300, de bescherming van de Kerk wegviel en ze gewone zwervers en landlopers werden.

De uitvoering die Inge en ik hebben bijgewoond, is de nieuwe groots opgezette productie onder de bevlogen leiding van Alexander Lascae. De meer dan 150 medewerkers van het Nationaal Philharmonisch Orkest van Roemenie en Koor van Moldavië hebben mij op een fantastische muzikale avond getrakteerd. Het begon al in het voorprogramma waar de bekende werken, Les Préludes van Liszt en De Notenkraker Suite van Tsjaikovsky, op schitterende wijze werden vertolkt. Maar hoe heeft Inge het ervaren?

Carmina Burana mij ook wel bekend van het house debacle aan het begin van de jaren 90 in de vorige eeuw. Ik vond het een wereld nummer. Dit nummer had wel tot gevolg dat ik me oprecht voor dit muziekstuk ging interesseren en de cd uit de kast van mijn ouders heb getrokken. Toen is ook de wens geboren om naar een live uitvoering te gaan van dit stuk. Dit was er tot afgelopen maandag niet van gekomen.

Wat weet ik van de Carmina Burana

Eigenlijk alleen dat het gecomponeerd is door Carl Orff in de eerste helft van de vorige eeuw. Dat het gebaseerd is op oude stukken en in ieder geval grotendeels in het Latijn is.

De uitvoering

Ik was nog nooit echt in een muziektheater geweest en het riep bij mij herinneringen op aan de kerkzaal waar we vroeger heengingen. Wat me opviel is dat de grijze haarkleur sterk overheerste. Wat weliswaar leuk kijkvoer is, maar ik eigenlijk toch jammer vind, het is toch een indrukwekkend stuk. Ik was blij dat ik met iemand ging die meer ervaring heeft in het bezoeken van klassieke muziekuitvoeringen. Want wat blijkt, er is een heuse etikette met betrekking tot wanneer men wel en niet applaudisseert of opstaat.

De Muziek

De muziek was zoals ik deze herinnerde van de cd van mijn ouders. Indrukwekkend. Het openingsnummer O Fortuna levert gewoon kippenvel op. Het koor vind ik goed, het orkest ook, al deden de xylofoons mijn oren af en toe tuiten. Het is leuk om te zien hoe de muzikanten met hun instrumenten omgaan. De soloartiesten vallen iets tegen. Zeker de dame in kwestie komt niet tot haar recht op de positie waar wij zitten.

De moeite waard

Ja zeker, ik zal in de toekomst zeker nog een keer naar een uitvoering van een klassiek muziekstuk gaan. En dat kan een andere uitvoering van de Carmina Burana zijn of een ander stuk... Dat weet ik nu nog niet.

Deze groots opgezette uitvoering van de Carmina Burana onder de bevlogen leiding van Alexandru Lascae is nog t/m 16 oktober te zien en te horen en is een absolute aanrader.

vr 06.okt.06 - 20.00 uur - 35 euro, TheaterHotel De Oranjerie, Roermond
za 07.okt.06 - 20.00 uur - 35 euro, Martinikerk, Groningen
ma 09.okt.06 - 20.15 uur - 39,50 euro, Concertgebouw - Grote Zaal, Amsterdam
di 10.okt.06 - 20.15 uur - 38 euro, Concert- en congresgebouw de Doelen, Rotterdam
za 14.okt.06 - 20.15 uur - 29,50 t/m 31 euro, Concertgebouw De Vereeniging - Concertzaal, Nijmegen
ma 16.okt.06 - 20.15 uur - 38 euro, Muziekcentrum Vredenburg, Utrecht