De soap die wereldpolitiek heet

Vijf jaar zagen, hoorden en lazen we correspondent Joris Luyendijk op het NOS-journaal, in het NRC en op Radio 1. Als groentje met kennis van het Arabisch vertrok hij vol ideologie naar het Midden-Oosten. Hij sprak met politieke leiders, hun stromannen, stenengooiers en terroristen. Maar ook de gewone man kreeg zijn aandacht. Taxichauffeurs, professoren, slachtoffers, daders en hun familie, Luyendijk liet hen aan het woord en hij ondervond samen met hen de dictatuur aan den lijve. Hij maakte van dichtbij mee wat bezetting, terreur en oorlog met een mens doet. Hoe meer hij meemaakte, hoe verbaasder hij raakte. Wat gaapte er een kloof tussen wat hij als correspondent ter plekke waarnam, en wat hij daarvan terugzag in de media.

In zijn meeslepende boek Het zijn net mensen ? Beelden uit het Midden-Oosten schrijft Luyendijk van zich af. Met een vloeiende pen, een boeiende verhalende stijl en veel cynische humor schetst hij een beeld van de vele keerzijden van de politieke medailles. Gebeurtenissen in het Midden-Oosten vormen tegenwoordig een steeds grotere bedreiging voor het Westen. Tenminste, dat is wat de media ons voorschotelen. Door Het zijn net mensen te lezen, ga je spontaan aan die mogelijkheid twijfelen. Want er blijft wel een aantal opmerkingen van Luyendijk aan je bewustzijn knagen.

Wat is namelijk de werkelijke reden van de aanslag op 11 september? Het Westen is er heilig van overtuigd dat Osama en de zijnen de wereld willen overnemen. Amerika raakt door deze zienswijze in een afschuwelijke oorlog, waar ook vandaag weer vele jonge mensen door overlijden. Joris Luyendijk maakt echter pijnlijk duidelijk dat het misschien helemaal niet zo zit. De dictaturen in het Midden-Oosten zijn aanleiding voor opstand en oorlog. Amerika en andere westerse landen steunen - soms openlijk en soms in het grootste geheim - de regimes van Iran, Irak en noem ze maar op. Wapens, trainingen, marteltips, de CIA doet vrolijk mee in het spel. Maar wel incognito. 'Weg met de Amerikaanse steun aan de dictators!' roept Al-Qaeda, wat door het Westen wordt opgevat als 'Weg met het Westen'. In dat welles/nietes-spel krijgen de Westerse machten, met behulp van een zorgvuldig uitgekiende PR-machine, de mogelijkheid zich uit te spreken. De media toont één kant van het verhaal, want zien we ooit extremisten anders in beeld dan anti-Amerikaanse leuzen scanderend? Horen we een extremist ooit in foutloos Engels vertellen waarom ze zo boos zijn? Wat er werkelijk achter zit, krijgen wij niet te zien.

De informatie uit Luyendijks boek blijft door je hoofd dwarrelen. Hij beschrijft zoveel voorbeelden uit de huidige wereldpolitiek die anders zijn dan ze ons geschetst worden, dat het je duizelt. De executie van Saddam, de kwestie Israël/Palestijnen, je gaat het dankzij Luyendijk nu ook van de andere kant bekijken. Toch jammer dat daar een boek voor nodig is. Want dit is de taak van de media! Pas als zij écht onafhankelijk gaan opereren, krijgt iedereen een gelijke kans. Ze moeten niet langer kijkcijfers als leidraad hanteren, maar terug naar de basis: onafhankelijk nieuws verslaan. Maar is dat wel mogelijk als je met mensen werkt? Want waar mensen werken, gaan belangen overheersen.

_{Afbeelding verwijderd door redactie}
Joris Luyendijk
Het zijn net mensen ? Beelden uit het Midden-Oosten
219 bladzijden
Uitgeverij: Podium
ISBN: 90-5759 316 5
Adviesprijs: 18,00 euro

Bestel Online!

Het zijn net mensen
Joris Luyendijk