Door de ogen van Lou

Delphine de Vigan laat dit sociaal realistische sprookje tot leven komen. De schrijfster, die zelf opgegroeid is in Parijs, weet moeiteloos de gedachte van Lou te vangen. Lou is namelijk anders dan de meiden uit haar klas. Die zijn al vijftien jaar, hebben borsten en kunnen moeiteloos kletsen. Lou niet. Haar hoofd loopt over van gedachten en als ze praat, floepen er onbedoelde woorden uit. Daarom houdt ze maar liever haar mond. Ze is ook anders dan Lucas: de jongen die ze leuk vindt.

Lucas is twee keer blijven zitten en is brutaal tegen leraren. No is ook het tegenovergestelde van Lou. Waar Lou alles lijkt te hebben, woont No op straat. Hij drinkt en rookt, vloekt en scheldt, draagt vuile kleren en is moe van het leven op straat.

Deze tegenstellingen worden versterkt door het IQ van Lou. Door haar intelligentie is ze 'vroeg rijp', zoals de psycholoog dat heeft genoemd. Ze voert thuis experimenten uit op de elasticiteit van kauwgum en op de diepvriesmaaltijden die haar vader altijd maakt. Ze zit altijd met haar hoofd in een encyclopedie en verzamelt woorden die ze niet kent. Het is natuurlijk een bekend probleem dat hoogbegaafde jongeren moeite hebben met sociale contacten. Dit zijn echter niet de enige problemen van Lou.

Toen Lou vier jaar was kreeg ze een zusje. Maar die is vlak na de geboorte overleden. Haar moeder raakte hierdoor in een zware depressie en heeft zelfs in een inrichting gezeten. Nu zit haar moeder alleen maar thuis, zegt niets en is niet geïnteresseerd in haar tiener dochter. 's Avonds eet Lou alleen met haar vader een diepvries maaltijd. Echt een doorsnee tiener is Lou dus zeker niet. No gelukkig ook niet. Misschien dat dat ook de reden dat hun vriendschap werkt.

In de eerste helft het boek werkt De Vigan vooral de tegenstellingen tussen Lou en No uit. De lezer voelt zich dan ook vervreemd van de rest van de karakters uit het boek. Maar dit verandert allemaal als Lou haar ouders overhaalt om No in huis te nemen. Deze handeling benadrukt de overbrugging tussen verschillende werelden. Een brug tussen No en Lou en de vriendschap die almaar sterker wordt. Door de komst van No veranderen ook alle andere relaties in het verhaal. Lou's moeder lijkt weer wakker te worden en hervindt haar interesse in de rest van de wereld door de zorg van No op zich te nemen. Op school legt Lou ook ineens meer contact. Voornamelijk met Lucas. Lou en No gaan dan ook vaak bij hem langs om muziek te luisteren, films te kijken of te kletsen.

Deze omslag is ook terug te zien in de schrijfstijl. Waar de lezer zich in het begin vooral bevindt in het hoofd van Lou, met veel nadruk op Lou's innerlijke gesteldheid, is de tweede helft opener en meer naar buiten gericht. Lou richt zich nu meer op de mensen om haar heen, No, Lucas, haar ouders en haar klasgenoten. Langzaam komt ze erachter dat ook Lucas geen normale jeugd heeft. Zijn ouders zijn gescheiden, zijn vader woont in Brazilië en zijn moeder met haar nieuwe vriend in Neuilly. Lou, No en Lucas zijn alle drie anders dan de meeste tieners en vinden daarin hun overeenkomst en een basis voor vriendschap.

No & Ik is een tienerboek over vriendschap en je plaats in de wereld vinden, met een grote dosis sociale kritiek. Het idealisme van Lou steekt scherp af tegen de sociale realiteit van het leven op straat. Het is ook dit idealisme dat het tot een soort sprookje maakt. Wie laat er nou een dakloos, dronken meisje in z’n huis wonen? Het is een zwaar onderwerp, voor zowel tieners als volwassen. De combinatie volwassen worden en het ontdekken van de nare kanten van het leven kennen we natuurlijk ook van Carry Slee. Hoewel No & Ik het zware onderwerp wel probeert af te wisselen met luchtige tieneronderwerpen. Lou vraagt bijvoorbeeld aan No wat de juiste draairichting is van de tong bij een zoen. Waarop No heel erg hard moet lachen. Deze grappig momenten komen wel wat geforceerd over in het verhaal. Eigenlijk onderbreken deze momenten ook de flow en de emotionele binding van de lezer.

Wel moet hierbij in acht worden genomen dat de Nederlands versie een vertaling is. Dat bepaalde passages niet helemaal goed overkomen, heeft naar mijn idee te maken met de vertaalslag. Desalniettemin is No & Ik een aanrader. Het leest vlot en de lezer zal al snel meeleven met de idealistische Lou die het leven van No probeert te verbeteren.

No en ik - young adult
Vigan, D. de
Uitgeverij Mouria
ISBN: 9789045800714