De vrouw achter International Campaign for Tibet

Met twee handen om mijn hand en een warme lach word ik ontvangen door Tsering Jampa (53). Zij neemt me mee naar haar kantoor waar het aangenaam zonnig en warm is. Enthousiast laat zij het uitzicht zien: "Kijk daar is de tuin van Job Cohen. In de zomer staan de bloemen mooi in bloei, dan is het hier prachtig." De jaloezieën doet zij een klein beetje naar beneden. Zij vindt het niet humaan mij in de felle zon te zetten. Die zorgzaamheid toont exact haar karakter. Maar achter die zachte glimlach, schuilt een vechter in hart en nieren.

Op haar vierde ontvluchtte Tsering Jampa met haar familie Tibet voor de Chinese bezetting en onderdrukking. Als banneling in India maakte zij het leven in Tibet niet bewust mee. Daardoor stak het gemis naar haar vaderland pas in haar studententijd, toen zij zich meer met de mensenrechten in Tibet ging bezighouden, de kop op. Zelf heeft Tsering Jampa een vrij leven geleid en kreeg zij de kans om te studeren. Na haar studie Geografie wilde zij naar Nederland om van daaruit actie te voeren voor Tibet. Hiermee druiste zij in tegen de toentertijd geldende norm. Als jonge vrouw van 25 was het normaal dat je ging trouwen. Tsering had echter andere plannen, waarmee zij zich een rebellerende dame toonde. "Ik heb toch niet voor niets gestudeerd. In eerste instantie werd mijn plan om naar Nederland te gaan niet geaccepteerd door de familie. Het werd enigszins vreemd en onfatsoenlijk gevonden om als jonge vrouw alleen naar een onbekende bestemming te gaan. Ik ben de enige van de familie die zich honderd procent inzet voor mijn land. Onbegrijpelijk, want als Tibetaan hoor je de verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen land." Nu wordt Tsering beschouwd als dé trots van de familie. Hoewel zijzelf haar inspiratie haalt uit de actievoerende monikken en nonnen in Tibet. "Zij bieden met gevaar voor eigen leven verzet, zij zijn de echte helden."

Ondanks bepaalde tradities is Tibet een vrij land, waar veel waarde wordt gehecht aan elk levend wezen. Dus ook aan de gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen. Vrouwen hebben, volgens Tsering Jampa, zeggenschap en aan hun mening wordt evenveel waarde gehecht als aan de mening van mannen. Juist door het boeddhistische uitgangspunt, beschouwt Tsering Jampa de man-vrouw verhoudingen in Tibet als de beste ter wereld. Zij heeft zich als vrouwzijnde ook nooit bevooroordeeld of beperkt gevoeld in het uitvoeren van haar taak als directeur van ICT.

Al snel was het voor Tsering Jampa duidelijk dat zij niet in haar vaderland zelf zou kunnen werken aan een onafhankelijk Tibet. Enerzijds zou ze teveel stuiten op Chinese restricties. Anderzijds is actievoeren in Tibet niet zonder gevaar voor eigen leven. Er hangt een gevangenisstraf of zelfs de dood boven het hoofd als je je verzet tegen de Chinese grootmacht. Tsering Jampa redeneert realistisch: "Ik kan niets betekenen voor Tibet als ikzelf gevangen genomen of gedood word. Daarom heb ik voor Nederland gekozen, waar het mogelijk is in vrijheid te leven en mij in vrijheid hard te maken voor de erkenning van een onafhankelijk Tibet."

De strijd om de onafhankelijkheid der Tibetanen duurt al decennialang. Sinds 1984 voert Tsering al onvermoeibaar acties. Logischerwijs, bekent zij zeer vermoeid te zijn. Zij heeft keihard gewerkt om deze positie als directeur van ICT te kunnen bekleden: veel regelen, bellen, mailen, onderhandelen, praten, lobbyen en actievoeren. En dan hebben we het niet eens over de geestelijke en emotionele impact van het gevecht. Met pijn in haar hart volgt zij het nieuws. Tibet....Het is slapen en opstaan met Tibet. Tibet is een vanzelfsprekendheid, net zo natuurlijk als ademen. Tserings liefde voor Tibet drijft haar over de grenzen van pijn en vermoeidheid. Zelfs voorbij haar eigen grenzen. Dierbaren maken zich zorgen en manen haar tot rust. Maar voor Tsering betekent rust géén rust. Zolang zij geen fysieke pijn voelt gaat zij door. Er moet nog zo veel gebeuren. Eén dag rust staat gelijk aan een mens minder kunnen helpen. "Daarin vind ik juist voldoening. En rust...Dat vind ik thuis bij mijn man: mijn 'rock', steun en toeverlaat, die er altijd voor me is."

Die steun heeft Tsering vooral nu hard nodig, nu de situatie in Tibet grimmig is. Momenteel versterkt China zijn grip op Tibet naar aanleiding van de muitende Tibetanen. China heeft geen begrip voor de internationale commotie jegens hun Tibet-politiek. "Tibet hoort bij China", zo zeggen de Chinezen en verantwoorden daarmee de hardhandige praktijken. Ondanks dat Tsering, evenals de Dalai Lama, van mening is dat geweldloos verzet te allen tijde geboden is, heeft zij wel degelijk begrip voor de acties van de jongere generatie. Mensen worden gedreven door verdriet, wanhoop en frustratie. Desalniettemin, meent Tsering, dat de kracht van geweldloos verzet wordt onderschat. "Een pistool tegen iemands hoofd zetten is makkelijk, terwijl de vijand benaderen middels dialoog en een glimlach veel van je beheersing en zelfdiscipline vergt. Omdat de Tibetanen normaliter voor non-violence kiezen, is de ernst van hun situatie altijd over het hoofd gezien en gebagatelliseerd. Nu de Tibetanen harde actievoeren is het eigenlijk te laat. Op deze manier kost de strijd teveel tijd, geld en, nog belangrijker, veel mensenlevens. Terwijl dit voorkomen had kunnen worden als hier eerder aandacht aan was besteed."

Tsering Jampa heeft ambivalente gevoelens jegens de sabotage van de fakkelloop voor Olympische Spelen. Eigenlijk ergert zij zich aan journalisten, die deze sabotage afschilderen als een gewelddadige actie. "Als de media dit al gewelddadig vindt, hoe noemen zij het bloedvergieten in Tibet dan? Voor de sporters, die jarenlang toewerken naar de Olympische Spelen, is het sneu. Maar, dit gegeven valt in het niet als je dat afzet tegen de misstanden en repressie in Tibet. De fakkelloop en de Olympische Spelen zijn een symbool van vrede. En China verdient die status van wereldvrede niet."

Er moet dus nog een hoop werk verzet worden voor Tibet. Inmiddels heeft het ICT al veel bereikt, zoals het kenbaar maken van Tibet in de wereld en vooral bij de regering. "Nu kan ik de Tweede Kamer bellen en de situatie in Tibet bespreken. Voorheen was dit nog niet mogelijk, omdat zij niet van de repressie in Tibet afwisten." Eveneens heeft het ICT een rehabilitatieprogramma opgezet voor getraumatiseerde Tibetaanse vluchtelingen, zodat zij weer een plek in de maatschappij kunnen innemen. Maar ze zamelen vooral veel geld in om de vluchtelingen op te vangen. "Dagelijks vluchtten drieduizend Tibetanen hun land uit. Niemand is zich hiervan bewust."

Daarom omarmt Tsering het goede initiatief van Ticket for Tibet. Enkele Nederlandse muzikanten, waaronder Peter Slager (Bløf), Bas Kennis (Bløf), Bart van der Weide (Racoon), Dennis van Leeuwen (Kane) en Gerard van Maasakkers (tekstschrijver), hebben een single opgenomen, waarvan de opbrengst naar de drie nonnen Nyidon, Nyima en Damchoe gaat. Hun kans op een goed leven is verkeken door de gewelddadige behandeling van de Chinese geheime dienst.

Ondanks al het harde werk van ICT en hun zestigduizend leden is de toekomst voor de Tibetanen onzeker. Tsering Jampa toont haar kwetsbare kant als zij geëmotioneerd reageert op mijn vraag hoe zij de toekomst voor Tibet inschat. "De toekomst is onzeker, maar wij hebben geen andere keus, dan ons in te zetten voor Tibet. De Tibetanen hebben de vrijheid nodig om volgens hun boeddhistische geloof te kunnen leven. Een leven zonder het boeddhisme is voor de Tibetanen niet mogelijk: het is hun hart, hun adem, hun bron."

De wereld is zo klein. Samen kunnen we de wereld verbeteren, uiteindelijk hebben wij elkaar nodig. Ieder mens heeft een positief lichtpuntje van waaruit mensen meer moeten werken en luisteren. Mensen moeten leren meer oog te hebben voor de wereld en niet te snel denken dat het toch ver van hun bed afspeelt. Vooral in Nederland gaan wij prat op 'vrijheid van meningsuiting'. Maar als het erop aankomt, laten wij ons monddood maken door angst. "People have to speak up if they see injustice." Hierbij kunnen en mogen wij ons niet laten regeren door angst.

Kijk voor meer informatie op: www.savetibet.nl