Interview: Agnes Kant.

Lifestyle door Redactie Ze.nl
De maatschappij associeert de rol van de vrouw nog steeds met de vrouw als 'moeder', vind jij dat je daardoor als vrouw in de politiek harder wordt afgerekend op je uitspraken?

Nee, op zich niet. Ik geloof niet zo zeer dat vrouwen in de politiek, als het er echt op aan komt, anders worden beoordeeld. Wel valt bij een discussie tussen vrouwen al snel het oordeel 'kijvende wijven'. Als je als vrouw vasthoudend bent in een debat, wordt dat eerder als 'zeuren' gezien. En als je hard en stevig bent, ben je een bitch. Mannen hebben minder last van dit oordeel. Maar vrouwen worden in de Kamer niet harder of zachter aangepakt dan onze mannelijke collega's.

Uit (onlangs gehouden) onderzoek blijkt dat de Nederlandse vrouw ondanks verbeterde kinderopvang, nog steeds geen carrière ambieert. Wat vind je hiervan?

Dat moeten vrouwen vooral zelf weten. Voor vrouwen die het willen en kunnen, is het daarom belangrijk dat kinderopvang beschikbaar en betaalbaar is. Maar er zijn ook vrouwen die juist vanwege de zorg voor de kinderen deeltijdwerk kiezen in plaats van voor een flitsende carrière. Wie ben ik om tegen een jonge vader of moeder te zeggen hoe zij hun leven moeten inrichten? Het belang van werk is dan niet altijd zaligmakend.

Nog steeds bestaat er geen evenredige taakverdeling tussen mannen en vrouwen. Heeft de Nederlandse vrouw dit aan zich zelf te danken?

Nou, dat geldt dan zeker niet voor mijn eigen huishouden. Daar zijn de rollen feitelijk omgedraaid. Al sinds 1998 ben ik een flink aantal dagen per week van huis. Dat betekent dat de zorg van de kinderen voor een groot deel op mijn man neerkomt.

Maar ik ben ook niet 'die vrouw die op zondag het vlees snijdt'. Nogal wat vrouwen kiezen ervoor om minder te werken. Daar is niets mis mee. Tenzij het niet vrijwillig is, en ze zich niet vrij voelen of zijn om een keuze te maken. Maar zoals altijd als het om emancipatie gaat, zijn het de mensen - in dit geval de vrouwen - zelf die het moeten doen.

Bij jouw aantreden als fractievoorzitter, heb je aangegeven "We willen vooruit". Nu bijna zeven maanden later, heb je het gevoel dat jij dit hebt kunnen waarmaken?

We gaan zeker vooruit. Toen in de loop van september de kredietcrisis tot uitbarsting kwam, hebben we een leidende rol gespeeld in het benoemen van de oorzaken, en het doen van voorstellen om een nieuwe crisis te voorkomen. Ik heb me sterk voorgenomen om in deze crisis niet alleen maar het kabinet te beoordelen op het crisismanagement.

De crisis is namelijk niet komen aanwaaien vanuit de Verenigde Staten. Ook in Nederland is sinds de jaren tachtig beleid gevoerd voor meer markt en minder overheid. De financiële markten zijn geliberaliseerd. Vrijheid, blijheid, de markt lost het wel op! Nou niet dus. Heel bewust heb ik daarom ook de parallel gelegd naar andere sectoren zoals de zorg, energievoorziening en het onderwijs. Ook daar zie je dat marktprikkels niet leiden tot meer kwaliteit, maar juist tweedeling.

Wat kan de SP betekenen betreffende de maatregelen om goed uit de financiële crisis en aankomende recessie te komen?

Je kunt een onderscheid maken tussen de lange en korte termijn. Op korte termijn hebben wij voorstellen gedaan om grotere schade aan de economie te voorkomen. Dat kan bijvoorbeeld door het voorstel van werktijdverkorting te verlengen, door investeringen in spoor en woningbouw naar voren te halen. Maar ook door garanties op bedrijfskredieten te geven, zodat bedrijven hun investeringen niet uitstellen. Maar behalve dit 'crisismanagement' heeft de economie ook behoefte aan echte veranderingen.

Sinds de jaren negentig is de macht van aandeelhouders steeds groter geworden. De meeste aandeelhouders gaan voor kortetermijnwinst, dat is slecht voor bedrijven en werknemers. Meer winst betekende lang een hogere bonus voor de bestuurder. Dat is een foute prikkel, enkel vanuit eigenbelang. We moeten lessen trekken uit deze crisis. Daarom moet er ook snel een parlementair onderzoek komen.

Zou jij willen regeren met een rechtse coalitie als de SP weer een grote winst behaald bij de volgende verkiezingen?

Nee, dat zou ook onlogisch zijn. Wanneer de SP weer grote winst maakt, geven kiezers immers aan dat ze het menselijker en socialer willen. De vorige keer heeft het CDA de deur hard dichtgegooid naar de SP. De PvdA op haar beurt, heeft niet geëist dat de SP ook mee moest regeren. Dat is de reden dat we nu met een centrumrechts kabinet te maken hebben.

Worstelt de SP ook met haar identiteit als het gaat om gevoelige onderwerpen? Ella Vogelaar gaf bij haar vertrek aan dat de PvdA, als het gaat om integratie, niet kan kiezen tussen een rechts geluid en een sociaal-links geluid.

Nee, de SP heeft stevige wortels in de wijken en onder de mensen. Daardoor liggen onze analyses en voorstellen dicht bij de belevingswereld van gewone mensen. Integratie is hier een goed voorbeeld van. In de jaren tachtig zijn wij door andere linkse partijen verguisd, omdat wij toen pleitten voor een stevig integratiebeleid. Dat was vloeken in de linkse kerk. Nu zijn de voorstellen die we toen deden, zoals samen naar school, gemengde buurten en het leren van de Nederlandse taal, heel gewoon geworden.

De SP staat op dit moment op 17 zetels met een verlies van 8 in vergelijking met de laatste verkiezingen. Hoe gaat de SP deze verloren zetels weer terug winnen?

Peilingen schommelen altijd wat. Nu is het weer 18, dus we stijgen gestaag. Door de kredietcrisis heeft minister Bos veel krediet gekregen als crisismanager. Als ik zie hoe de gevolgen van de crisis nu worden opgevangen, denk ik dat zijn populariteit weer daalt, want daarin schiet het kabinet tekort.

Ik moet nog maar zien of Bos en Balkenende de komende jaren écht een einde gaan maken aan de gigasalarissen aan de top. Onze lijn is heel duidelijk: 'we moeten af van het bikkelharde neoliberalisme. Dat is geen nieuw verhaal, maar een consistente lijn sinds ons intrede in de Kamer in 1994. Ik heb er alle vertrouwen dat veel Nederlanders het hier mee eens zijn.