Cuba en het communisme

 
Als reiziger met een klein budget sliep ik (en velen met mij) in de 'casa particulares'. Je slaapt dan bij mensen in huis waardoor je goed zicht krijgt op het Cubaanse leven. Je hebt je eigen slaapkamer en voor het ontbijt kun je zo aanschuiven bij de rest van de familie. Wel zo gezellig.

In Cuba is al jaren een communistisch bewind aan de macht wat ervoor heeft gezorgd dat Cuba als een geïsoleerd land voor Westerse toeristen niet toegankelijk was. De laatste jaren is er meer openheid en kun je zelf in het land ervaren hoe het is om rond te lopen in een prachtig gebied waar de tijd heeft stilgestaan. Je ziet hele stijlvolle oude gebouwen en op straat rijden auto?s rond uit de jaren zestig. Het is alsof je in een ouderwetse filmsetting terecht bent gekomen! Vanuit diverse logeeradressen ging ik op pad. Een aantal dingen zijn mij in het bijzonder bijgebleven.

 
Op de bon
De Cubanen kunnen voor boodschappen niet even naar de lokale Appie want alles gaat op de bon. Een beperkte hoeveelheid eten wordt door de staat aan elk gezin verstrekt. In de stad Trinidad trof ik een menigte aan met lege flessen in hun hand. Dit bleek geen demonstratie te zijn maar mensen die keurig in de rij staan om hun lege fles met melk te laten vullen, samen met de rest van de buurt. Veel producten zijn moeilijk om te krijgen, zoals rundvlees, zeep en papier. Er wordt keurig bijgehouden wie zijn portie voor deze week heeft gehad. Een beetje sjoemelen zit er dus helaas niet in! Voor toeristen gaan deze regels niet op. Met een speciale munteenheid voor toeristen kun je je alles veroorloven. Hierdoor heb je als toerist een speciale status. Voor de dagelijkse boodschappen gebruiken de Cubanen een andere munteenheid, dit is de munteenheid van de staat. Ook ben je als tourist in tegenstelling tot veel Cubanen in de gelegenheid om op internet te gaan. Een uurtje internet is voor velen onbetaalbaar.

Na een warme dag 's avonds op de bank neerploffen voor een aflevering van je favoriete Amerikaanse soap zit er voor Cubanen niet in. Er zijn officieel maar vier zenders en het programma wordt door de staat ingevuld: een al propaganda dus! Het gaat zelfs zo ver dat er bij politieke toespraken heel creatief wordt geknipt en geplakt om geen kwaad woord over de Cubaanse staat de lucht in te laten gaan.

Toch trof ik op een avond mijn gastvrouw aan voor een aflevering CSI. Ze wees naar de digitale ontvanger die was opgehangen. Veel Cubanen blijken illegaal naar andere zenders te kijken. Achter gesloten gordijnen verzamelen veel mensen zich in een huiskamer voor een avondje tv. Dit is niet zonder risico: als je betrapt wordt, hangt je een torenhoge boete boven het hoofd en wordt de tv-kabel doodleuk door een ambtenaar doorgeknipt! Stel je voor dat er wordt aangebeld tijdens GTST voor een controle...

Het motto werken voor je geld steekt iets anders in elkaar in Cuba. Vergeet bonussen en goude handdrukken want in Cuba is er geen beloning naar prestatie maar zijn er vaste, lage lonen voor iedereen ongeacht je opleiding of je beroep. Iedereen heeft een baan waarvoor je van de staat een vergoeding ontvangt. In de bus zie je langs de kant van de snelweg hele groepen mannen met de hand het gras maaien. In musea is het niet ongewoon dat er vijf mensen verantwoordelijk zijn voor het controleren van je entreebewijs. Soms lijkt het wel bezigheidstherapie! Het is extra zuur als je jarenlang gestudeerd hebt en alsnog 37,85 in de maand ontvangt. Voor veel Cubanen een reden om in het buitenland aan de slag te willen gaan. Helaas is dit makkelijker gezegd dan gedaan. Een pluspunt is het feit dat er door dit systeem in feite niemand werkeloos is. Daar kunnen wij in Nederland nog best jaloers op zijn.

Mijn ervaringen laten zien dat Cuba een onvergetelijke vakantiebestemming is. Laat je niet tegenhouden door deze voor ons bizarre situaties maar zie het als een unieke kans om op vakantie iets bijzonders mee te maken. Als toerist kom je absoluut niets tekort tijdens je verblijf in Cuba. Na je eerste mojito aan het strand of een avondje salsadansen wil je echt niet meer terug! Door bij mensen in huis te verblijven help je bovendien je gastgezin. Door het geld dat je betaalt voor het verblijf, kunnen de Cubanen zich wat meer luxe veroorloven. Ze genieten van je verhalen over het voor hen onbekende Europa.

Ben jij weleens in Cuba geweest? En hoe vond je het?