Hayley: 'Ik heb een schoonmaakdwangstoornis'
Hayley heeft al jaren een dwangstoornis. Dag in, dag uit maakt ze obsessief schoon, zoals we uitgebreid kunnen zien in TLC's Obsessive Compulsive Cleaners. "Ik dacht dat mijn kinderen iets overkwam als ik het niet deed."
Uren per dag kwijt zijn aan schoonmaken, omdat een stemmetje in je hoofd je zegt dat er anders iets verschrikkelijks met je dierbaren zal gebeuren. Kun je het je voorstellen? De Engelse Hayley Leitch helaas wel. Vanaf jonge leeftijd kampt ze met een dwangstoornis, die zich vooral heeft geuit in obsessief schoonmaken.
Van obsessie naar obsessie
Hayley (29): "Toen ik vier was, sprong ik in mijn vaders visvijver. Een stemmetje vertelde me dat als ik niet zou springen en naar de overkant zou zwemmen, een van mijn dierbaren iets ergs zou overkomen. Dus ging ik. Gelukkig schreeuwden mijn zussen naar mijn ouders, die me van de verdrinkingsdood redden. Het in de vijver springen werd een ritueel; ik sprong er iedere keer weer in. In die tijd werd nog niet gepraat over obsessive-compulsive disorder (hierna: OCD). Mijn ouders dachten gewoon dat ik het springen als een spelletje zag." Voor Hayley was het echter veel meer: "Na het springen in de vijver, wat al snel stopte, kreeg ik de angst om in het openbaar te eten. Ik was bang dat mensen me zouden zien eten en vroeg me af wat ze dan zouden zeggen over mij. Ook vreesde ik dat ik eten op mijn gezicht had zitten en vroeg ik me af hoe ik eruitzag als ik aan het eten was. Ik kreeg hierdoor altijd paniekaanvallen, waardoor ik moest overgeven. Ik wilde dat mensen me zouden zien en denken: moet je haar zien, zij ziet er perfect uit. Deze obsessie veranderde uiteindelijk in dwangmatig schuiven met meubels en schoonmaken. Ook werd ik obsessief als het om mijn uiterlijk ging: ik smeerde mijn gezicht vol make-up, zodat ik letterlijk een masker had om me achter te verbergen."
OCD én BDD
Toen ze in therapie ging, was OCD niet het enige waar aan gedacht werd bij Hayley. Ook zou ze BDD, Body Dysmorphic Disorder, hebben. Dit houdt in dat iemand zich inbeeldt lelijk te zijn, wat uiteindelijk ook een obsessie wordt. Ook Hayley had hier last van: "Ik gebruikte zelfbruiner, nepwimpers, hairextensions en mijn gezicht zat onder de make-up. Toen ik aan het bevallen was, liet ik mijn nagels doen, en na de geboorte van mijn kinderen wilde ik meteen mijn make-up bijwerken. Ik wilde gewoon niet dat mensen me zagen en zouden denken dat ik er niet leuk uitzag." Hoewel de BDD een aanzienlijk probleem was, heeft Hayley er geen therapie voor gehad: "De OCD nam mijn leven meer in beslag, dus ik wilde vooral dat onder controle krijgen."
Niets aan de hand
Hayley zocht niet zomaar hulp voor haar dwangstoornis: "Ik had het idee dat er niets mis met mij was. Ik vond dat er niets verkeerd aan was om er mooi te willen uitzien, zodat mensen me aardig vonden. Ik dacht dat ik heel veel vrienden zou hebben als ik er continu perfect uitzag en als mijn huis echt heel schoon was, zou mijn kinderen niets overkomen en zouden ze niet doodgaan. Als mijn huis steriel was, konden ze niet ziek worden."
Het is 2007 als Hayley’s man merkt dat haar schoonmaakobsessie compleet uit de hand loopt. "Toen hij me eens stoorde in mijn schoonmaakritueel, eindigde ik hysterisch in de auto, waarin ik hem dwong om te keren, zodat ik thuis het schoonmaken van het toilet kon afmaken. Dat was namelijk nog niet schoon genoeg en zo zouden de kinderen dus ziek worden en doodgaan." Hayley’s man belde de huisarts op en maakte een afspraak voor zijn vrouw. "De huisarts dacht dat ik OCD had en verwees me door naar twee specialisten. Die bevestigden de ziekte."
Aan huis gekluisterd
Een stoornis beïnvloedt je leven op verschillende manieren. Zo kan het je relatie met anderen behoorlijk in de weg zitten. Hoe zat het met Hayley? Haar probleem, zo vertelt ze, bleef vooral bij haar, omdat het zich in huis afspeelde. Zo zorgde ze er altijd voor dat haar huis schoon was en ze make-up ophad, zelfs bij haar eigen man. Uiteindelijk voelde ze zich zo op haar gemak, dat hij haar mocht zien zonder make-up. Toch raakte Hayley door haar probleem wel erg aan huis gekluisterd: "Toen ik net te horen had gekregen dat ik OCD had, vond ik het vervelend om mensen thuis te ontvangen. Ik was bang dat ze bacteriën mee zouden nemen waar mijn kinderen dan weer ziek van zouden worden." Gelukkig heeft Hayley hulp gezocht. Die kreeg ze in de vorm van therapie en medicijnen. "Het gaat nu zo veel beter met me. Ik kan weer een normaal leven leiden."
TLC’s Obsessive Compulsive Cleaners
TLC’s Obsessive Compulsive Cleaners
Hayley zal vanaf 9 juli te zien zijn in TLC’s Obsessive Compulsive Cleaners, waarin mensen met een schoonmaakdwangstoornis langsgaan bij iemand met een vies huis of bij een smerige instelling. Zij helpen diegene dan zijn stek weer helemaal spic en span te krijgen. Maar dat gaat natuurlijk niet zonder slag of stoot: zie je als persoon met een schoonmaakdwangstoornis maar eens staande te houden in een omgeving die zo rommelig en vies is. Dat moet heel erg zijn, toch? Hayley: “Ik vond het heel interessant, eigenlijk. Ik kreeg inzicht in mensen die niet leven zoals ik. Het huis waar ik heenging, was enorm rommelig. De bewoonster had alleen duidelijk redenen om zo te leven. We konden elkaar ook helpen. Ik leerde dat als je huis niet zo schoon is, er niks ernstigs gebeurt. En zij zag dat er niks mis is met leven in een huis dat netjes (maar niet té) is. Daarnaast was het fijn om mensen te ontmoeten die hetzelfde hebben als ik; ik voel me niet meer gek omdat ik denk dat er iets ergs gaat gebeuren met mijn kinderen als ik niet schoonmaak. Heel veel van die mensen dachten dingen als: als ik nu niet vijf keer het licht aan- en uitdoe, overkomt mijn dierbaren iets. Dus ik voel me niet meer zo’n alien.”
Obsessive Compulsive Cleaners is vanaf 9 juli iedere woensdag om 21.00 uur te zien op TLC.
Lees ook onze andere real life-verhalen. Wil je ook je verhaal aan (de leZeressen van) Ze.nl vertellen? Stuur dan een mailtje naar karin@ze.nl o.v.v. real life verhaal.
