Anticonceptie zonder hormonen

Hormonen zijn bijna wel in elk anticonceptiemiddel te vinden. Naast het voorkomen van ongewenste zwangerschappen, helpt het je menstruatie te regelen en vermindert het menstruatieklachten. Maar bij sommige gebruikers kan het voor vervelende fysieke en mentale bijwerkingen zorgen. Stap je liever over naar een hormoonvrije anticonceptie? Hier vind je vier alternatieven, beginnend bij de meest betrouwbare.

Koperspiraaltje

Het koperspiraaltje lijkt op een ankertje en is 24 tot 36 mm lang. Het is gemaakt van koperdraad in een plastic omhulsel. De meeste spiralen hebben aan het uiteinde één of twee nylondraadjes die uitmonden in je vagina. Dit zit heel diep en dit voel je niet zitten. Het wordt door de arts via de vagina in de baarmoeder gebracht. Het zorgt ervoor dat de spermacellen die in de baarmoeder komen niet de eicel kunnen bevruchten en voorkomt innesteling van de bevruchte eicel in de baarmoederwand. Dat werkt zo: het spiraaltje zorgt voor een soort ontstekingsreactie, die geen kwaad kan voor de baarmoeder en die niet pijnlijk is. Deze ontstekingsreactie heeft twee effecten die een zwangerschap voorkomen. Het zorgt ervoor dat de zaadcellen onschadelijk worden gemaakt en daarnaast zorgt het ervoor dat de baarmoederwand verandert waardoor een eventuele bevruchte eicel zich niet kan nestelen in de baarmoeder.

De spiraal heeft een zwangerschapscijfer van 0,2. Dit betekent dat als 1000 vrouwen een jaar lang de koperspiraal gebruiken, daarvan twee vrouwen zwanger worden.

Voordelen

• Je hoeft maar één keer per vijf of tien jaar aan te denken.
• Heel betrouwbaar, je kunt het spiraaltje immers niet vergeten.
• Bevat geen hormonen.
• Het is goedkoop.
• Mag gebruikt worden tijdens borstvoeding.
• Nadat de koperspiraal is verwijderd, ben je meteen weer vruchtbaar.
• Blijft ook betrouwbaar bij overgeven en diarree.

Nadelen

• Het plaatsen en verwijderen van de koperspiraal wordt door een arts gedaan.
• Het inbrengen kan pijnlijk zijn.
• Beschermt niet tegen soa's.
• Kans op iets meer en langer bloedverlies tijdens de menstruatie.

Sterilisatie

Als je echt 100% zeker weet dat je geen kinderen (meer) wil, dan is sterilisatie een optie. Sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie waarbij de eileiders worden afgesloten. Hierdoor kan er geen bevruchting meer optreden en word je niet zwanger. Sterilisatie is een operatieve ingreep die gedaan wordt door een gynaecoloog. Het is over het algemeen bedoeld als een onomkeerbaar proces. Dit betekent dat je na de sterilisatie in principe nooit meer zwanger kunt worden. Mocht er toch behoefte zijn om de sterilisatie op een gegeven moment weer ongedaan te maken, dan lukt dit in een groot deel van de gevallen. Er zijn veel verschillende methodes om een vrouw te steriliseren, zo kunnen de eileiders worden afgesloten met clips of ringen. Ze kunnen ook dichtgebrand worden of met siliconen vloeistof worden gevuld. Daarnaast is het ook mogelijk dat de man zich laat steriliseren.

De betrouwbaarste methodes van sterilisatie hebben een zwangerschapscijfer van 0,2 tot 0,3. Dit betekent dat als 1000 vrouwen een jaar lang gesteriliseerd zijn, daarvan 2 tot 3 vrouwen zwanger worden.

Voordelen

• Je hoeft nooit meer aan anticonceptie te denken.
• Het is een zeer betrouwbare methode.
• Heeft geen invloed op je eigen cyclus.
• Geschikt tijdens borstvoeding.
• De methode is direct toepasbaar.
• Het is een relatief goedkope anticonceptiemethode.

Nadelen

• Sterilisatie is een medische ingreep met bijkomende kans op complicaties.
• Bij sommige vormen van sterilisatie is er een grotere kans dat je eerder in de overgang komt.
• Beschermt niet tegen soa's (seksueel overdraagbare aandoeningen).
• Pas na drie maanden werkt de ingreep. Daarvoor kan nog niet worden vastgesteld of de operatie gelukt is.
• Kan soms medische complicaties hebben.
• In één keer maak je veel kosten.
• Is een operatieve ingreep, ook al klein, voor veel mannen een belemmering.
• Het is een definitieve keuze

Pessarium

Een pessarium is een rubberen koepeltje dat rust op een dikkere rand. In die rand zit een elastiek, die zorgt voor stevigheid en soepelheid. Je moet het pessarium vóór het vrijen voor de baarmoederhalsmond in de vagina plaatsen. Een pessarium moet je gebruiken in combinatie met een zaaddodend middel. Breng je het meer dan twee uur vooraf in, dan moet je het zaaddodend middel wel pas vlak voor de seks aanbrengen. Na het vrijen moet het pessarium minstens acht uur in de vagina blijven zitten.

Het pessarium zorgt ervoor dat de zaadcellen de baarmoeder niet kunnen bereiken of een langere weg moeten afleggen naar de baarmoedermond in de zure vaginale omgeving. Daardoor gaan er al veel zaadcellen dood. De tweede hindernis wordt gevormd door het zaaddodend middel dat is aangebracht. Dat zorgt ervoor dat er nog minder kans is dat er levende zaadcellen doordringen tot in de baarmoeder.

Het zwangerschapscijfer voor het pessarium is 1. Dit betekent dat als 1000 vrouwen het pessarium een jaar lang op de juiste wijze gebruiken, daarvan 10 vrouwen zwanger worden. In de praktijk blijkt echter dat er 40 tot 200 vrouwen zwanger worden omdat ze het pessarium niet goed gebruiken. In de praktijk is het pessarium dan ook een onbetrouwbare anticonceptiemethode.

Voordelen

• Bevat geen hormonen.
• Geschikt tijdens borstvoeding.
• Je behoudt je eigen menstruatiecyclus.
• Je hoeft er alleen aan te denken als je gaat vrijen.
• Het heeft geen invloed op je vruchtbaarheid.
• Het verstoort het gevoel niet, zoals condooms veelal doen.

Nadelen

• Vanwege het hoge zwangerschapscijfer wordt deze methode onbetrouwbaar genoemd.
• Het pessarium moet worden opgemeten door een arts.
• Het moet gebruikt worden in combinatie met een zaaddodend middel.
• Zorgt mogelijk voor verstoring van het liefdesspel, omdat het vlak voor het vrijen ingebracht moet worden.
• Minder geschikt voor vrouwen met afwijkingen in de vagina of voor vrouwen die het niet prettig vinden om iets vaginaal in te brengen.
• Het vergt vaardigheid om het in te brengen.
• Beschermt niet tegen soa's.

Natural Family Planning

Hierbij gaat het om het natuurlijk omgaan met je vruchtbaarheid. Het is als een soort periodieke onthouding. Het is gebaseerd op drie veranderingen in het vrouwelijk lichaam tijdens de cyclus: de lichaamstemperatuur, het vaginale slijm en de baarmoedermond.

Met de dubbele controle van slijm en temperatuur of temperatuur en baarmoedermond kun je je vruchtbare periode vaststellen. Als je niet zwanger wilt worden, kun je ervoor kiezen om geen seks te hebben tijdens je vruchtbare periode of een barrièremiddel te gebruiken, zoals condooms.

De NFP heeft een zwangerschapscijfer van 0,7. Dit betekent dat als 1000 vrouwen NFP een jaar lang op de juiste wijze gebruiken, daarvan 7 vrouwen zwanger worden. In de praktijk blijkt echter dat veel vrouwen het moeilijk vinden om dagelijks bij zichzelf drie dingen te onderzoeken. In werkelijkheid worden dan ook 20 tot 250 van de 1000 vrouwen zwanger.

Voordelen

• Het is een goedkope methode en het is direct toepasbaar.
• Je krijgt inzicht in je eigen menstruatiecyclus en raakt meer vertrouwd met je eigen lichaam.
• Je behoudt je eigen menstruatiecyclus.
• Je kunt er zelf zonder afspraak met een arts mee beginnen.
• Het heeft geen invloed op je vruchtbaarheid.

Nadelen

• De methode is pas betrouwbaar als je de vaardigheden goed aanleert.
• Je bent dagelijks met vruchtbaarheid bezig en moet hiervoor meerdere handelingen uitvoeren.
• Er is een lange periode waarin je niet onbeschermd mag vrijen (terwijl de behoefte hieraan in deze periode het grootst is). NFP heeft grote invloed op het seksuele leven.
• Beschermt niet tegen soa's.
• Minder geschikt tijdens borstvoeding omdat er dan vaak geen sprake is van een (regelmatige) cyclus.

Lees ook: Menstruatie apps zijn superhandig: dit zijn de beste